Το μέλλον του Διαδικτύου στην Ελλάδα

Σε νέα δυναμική τροχιά μπαίνουν τα διαδικτυακά Μέσα στην Ελλάδα. Τόσο οι pure players (DPG, 24 MEDIA, PRIME MEDIA, CAPITAL.GR, PHAISTOS, JIP (Newsit/TLife), NEWSPHONE HELLAS, ΝΟΑ (meteo.gr), κ.ά.), όσο και οι παραδοσιακοί παίκτες (ΔΟΛ, ΠΗΓΑΣΟΣ, ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ, MEGA, ANTENNA, STAR, ΔΑΦΝΗ Επικοινωνίες, ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, MOTOR PRESS,) που μετακινούνται σταδιακά όλο και περισσότερο στο Διαδίκτυο, καταδεικνύουν μια ευελιξία και προσαρμοστικότητα προκειμένου να αναζητηθεί ο χαμένος καιρός έναντι άλλων πιο ώριμων αγορών.

Ηδη εθνικοί και περιφερειακοί σταθμοί υιοθετούν τις νέες τακτικές και την τεχνολογία των social media με σκοπό την αύξηση του εύρους του κοινού, καθώς και την βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους πόσο μάλλον όταν επελαύνουν στην αγορά οι συσκευές android που μπαίνουν ανάμεσα στην TV και τα κινητά τηλέφωνα.

Η αύξηση στο περιεχόμενο δείχνει ότι το διαδίκτυο είναι πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι των ΜΜΕ, το οποίο υπαγορεύει αλλαγές στη φιλοσοφία των διαφημιζομένων που ξεκολλάνε σιγά σιγά από τα 70 εκατ. ευρώ που διαθέτουν για το ελληνικό internet και άλλα 100 εκατ. ευρώ για τα Google Ads για να δοκιμάσουν πιο δημιουργικές υπηρεσίες προβολής όπως η native advertising, οι διαγωνισμοί και η corporate προβολή. Το IAB Hellas (Οργανισμός Διαδραστικής Επικοινωνίας) και το ΣΕΕ (Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας) σε συνεργασία με την EDAA (European Interactive Digital Advertising Alliance), λάνσαραν πρόσφατα καμπάνια σχεδιασμένη να αυξήσει τη γνώση και την κατανόηση σχετικά με την online διαφήμιση βασισμένη σε ενδιαφέροντα (interest-based), γνωστή και ως online behavioural advertising (OBA).

Η καμπάνια, που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με το τμήμα Beyond Advertising της Mediacom, αποτελείται από διάφορα δημιουργικά τα οποία περιλαμβάνουν ενα φερμουάρ, το οποίο ανοίγει για να αποκαλύψει το γαλάζιο τριγωνικό εικονίδιο “AdChoices” που συνοδεύει τις behavioural διαφημίσεις στην Eλλάδα και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση για περισσότερο από ενα χρόνο.

Παράλληλα, το ΣΕΕ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την τήρηση των αρχών δεοντολογίας στις διαφημιστικές ενέργειες και του υπεύθυνου τρόπου επικοινωνίας των εταιρειών με τους καταναλωτές, έχει υλοποιήσει online φόρμα συλλογής και αντιμετώπισης παραπόνων ειδικά για θέματα behavioural advertising.

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν στην Ευρώπη άνοδο της διαδικτυακής διαφήμισης της τάξης του 11,9%, το οποίο αγγίζει τα 27,3 δις Ευρώ, ανάπτυξη η οποία δεν οφείλεται μόνο στις αναπτυσσόμενες αγορές, αλλά και στις ώριμες αγορές, οι οποίες επωφελούνται από τις τεχνολογικές καινοτομίες στην online διαφήμιση.

Από το 2006, έτος όπου το IAB Europe ξεκίνησε να καταγράφει την ευρωπαϊκή διαφημιστική δαπάνη στο online, η δαπάνη αυξάνεται κάθε χρόνο. Το online παραμένει η δεύτερη μηντιακή κατηγορία σε όρους διαφημιστικής δαπάνης για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.

Η τυποποίηση των διαφημιστικών formats, εξελίξεις στις μεθόδους στόχευσης και η άνοδος της video διαφήμισης αύξησαν την εμπιστοσύνη των διαφημιζόμενων στο display advertising, το οποίο γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη (+14,9% από το 2012), ωθούμενη από τα social media και το mobile. Για πρώτη φορά μέσα στο 2013, το mobile απέσπασε διψήφιο ποσοστό του συνολικού display advertising, και με ποσοστό 11,8%, αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι των διαφημιστικών budgets.

Η video διαφήμιση εμφάνισε ισχυρή ανάπτυξη της τάξης του 45,4% μέσα στο 2013, φτάνοντας σχεδόν το 1,2 δις. Ευρώ. Η video διαφήμιση προσελκύει ολοένα και περισσότερους brand advertisers, καθώς προσομοιάζει την τηλεοπτική σε όρους δημιουργικού format και μετρήσεων.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ έκθεση του Pew για την “κατάσταση των ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης το 2014 μετρά περί τις 5.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης σε σχεδόν 500 διαδικτυακές εκδόσεις. Η πλειονότητα αυτών δημιουργήθηκε την τελευταία πενταετία. Οι δημοσιογράφοι εργάζονται ακόμη στην πλειοψηφία τους στις παραδοσιακές εφημερίδες. Ωστόσο ο αριθμός αυτών των θέσεων εργασίας μειώθηκε κατά 6,4% το 2012 και το κέντρο Pew αναμένει επίσης υποχώρηση για το έτος 2013, για το οποίο τα οριστικά στοιχεία δεν είναι ακόμη γνωστά. Ο τομέας των μέσων ενημέρωσης εξαρτάται ακόμη σε μεγάλο βαθμό από τη διαφήμιση, η οποία παράγει το 70% των περίπου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων του ετήσιου κύκλου εργασιών του.

Ωστόσο τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης αναπτύσσονται δυναμικά και αφήνουν να διαφανούν νέα μοντέλα δραστηριότητας.

Αν οι περισσότερες από τις εφημερίδες δεν αποκομίζουν σημαντικά έσοδα από τις ψηφιακές τους δραστηριότητες, ορισμένες ιστοσελίδες απομακρύνονται από τη χρηματοδότηση μέσω της διαφήμισης και καταφεύγουν σε χορηγούς, επιχειρηματικά κεφάλαια ή τη διοργάνωση συνεδρίων. Είναι “άλλοι τρόποι στήριξης της δημοσιογραφίας στην ψηφιακή εποχή”, υπογραμμίζει ο Μαρκ Τζάρκοβιτς, ερευνητής του κέντρου Pew.
 
“Οι νέοι παράγοντες ενισχύουν τη δυνατότητα του ρεπορτάζ, τις τεχνολογικές γνώσεις και τους οικονομικούς πόρους που αφιερώνονται στην ενημέρωση, δημιουργώντας μία ενεργητικότητα που δεν είχαμε δει εδώ και πολύ καιρό”, δηλώνει με ικανοποίηση επίσης η ‘Ειμι Μίτσελ, διευθύντρια έρευνας για τη δημοσιογραφία στο Pew. “Η δυναμική είναι πραγματική αλλά θα πρέπει να δούμε αν τα νέα αυτά μέσα ενημέρωσης θα ευημερήσουν και θα επεκταθούν σε όλους τους που χρησιμοποιούνται για την κατανάλωση πληροφοριών“.

Σύμφωνα με τη μελέτη, 30 από τα μεγαλύτερα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης αντιπροσωπεύουν σχεδόν 3.000 θέσεις εργασίας, με μεγάλες επενδύσεις στην κάλυψη διεθνών ειδήσεων.

Το Vice Media έχει στο εξής 35 γραφεία στο εξωτερικό και η Huffington Post σκοπεύει να περάσει από 11 χώρες σε 15 φέτος. Ιστοσελίδες όπως οι BuzzFeed και Quartz καλύπτουν όλο και περισσότερο το εξωτερικό.

Παράλληλα, ο αριθμός των διεθνών ρεπόρτερ του παραδοσιακού έντυπου Τύπου μειώθηκε κατά 24% την περίοδο 2003-2010, σύμφωνα με το Pew. Συνολικά 16.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν στις εφημερίδες και 38.000 στα περιοδικά και μόνο μερικώς αντικαταστάθηκαν από τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν διαδικτυακά.
 
Η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι ειδησεογραφικές ιστοσελίδες προσπαθούν να καλύψουν τα κενά ενημέρωσης που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της συμπίεσης των πόρων στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, σε θέματα που αρχίζουν από την εκπαίδευση και φθάνουν μέχρι την κάλυψη διεθνών γεγονότων, περνώντας από τις τοπικές ειδήσεις και τα θέματα της ερευνητικής δημοσιογραφίας.

Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και οι φορητές πλατφόρμες μεταμορφώνουν το τοπίο. Σύμφωνα με το Pew, το 50% των χρηστών ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης μοιράζονται πληροφορίες και το 46% τις συζητούν. Τουλάχιστον ένας στους δέκα καταναλωτές ειδήσεων στο Ιντερνετ έχει καταθέσει δικό του υλικό (φωτογραφίες, βίντεο, γνώμες) σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες ή ιστολόγια.

Στην Ελλάδα, η Ενωση Εκδοτών Διαδικτύου έκανε ήδη σημαντικό έργο, με μεγαλύτερο επίτευγμα αυτό της δημιουργίας ενός αξιόπιστου περιβάλλοντος μετρήσεων, δημογραφικών και πιστοποίησης.

Είναι πολύ σημαντικό για το ελληνικό διαδίκτυο το ότι τα μέλη της ΕΝΕΔ κατέληξαν σε κοινά αποδεκτή και σεβαστή συμφωνία με την ΑΤ Internet, για όλες τις ποσοτικές μετρήσεις επισκεψιμότητας, με την Nugg.ad, για όλα τα δημογραφικά στατιστικά στοιχεία των κοινών, καθώς και με την OJD, για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των μετρήσεων, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας.

Διαφημιζόμενοι και διαφημιστές εκτιμούν ότι οι εκδότες πρέπει να εισέλθουν και στο ποιοτικό παιχνίδι και να μην μένουν μόνο στο ποσοτικό. Λένε δηλαδή ότι θα πρέπει να εστιάσουν στο περιεχόμενο και στο ποιοτικό διαφημιστικό περιβάλλον και όχι να διαπραγματεύονται μόνο με βάση τα στατιστικά στοιχεία, τις επισκεψιμότητες και τα νούμερα.