Ποιος φοβάται τα social media;

Γράφει η ΗΛΕΚΤΡΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα μετά τη βιομηχανική επανάσταση, το φαινόμενο της κοινωνικής δικτύωσης, είναι ο «πολιορκητικός κλοιός» που δεν μπορεί να αγνοηθεί από κανέναν. Με αυτό ως δεδομένο και με τη σκέψη να ανοίξει ο διάλογος γύρω από το μαζικό φαινόμενο των Social Media, το Ινστιτούτο Επικοινωνίας για δεύτερη φορά διοργάνωσε ημερίδα γύρω από αυτά, βολιδοσκοπώντας τη διείσδυσή τους στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών. Η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη στις 3 Νοεμβρίου, ανέδειξε την ολοένα αυξανόμενη σημασία της κοινωνικής δικτύωσης, αφού όλο και μεγαλύτερο ποσοστό ενεργών πολιτών ανήκει πλέον στον κόσμο των Social Media. Οι εισηγήσεις που πραγματοποίησαν 18 ειδικοί επί του θέματος, ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων, επιχειρηματίες και πολιτικοί με συνεχή ενασχόληση στα Social Media, κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού που κατέκλυσε την αίθουσα του Μουσείου Μπενάκη.
Επιχειρήσεις, μάρκες, κυβέρνηση, Οργανισμοί, αλλά και εκπαίδευση, μπήκαν στο μικροσκόπιο της ημερίδας, την οποία παρακολούθησαν πάνω από 360 στελέχη επιχειρήσεων, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και φοιτητές, ενώ μεταδόθηκε και live μέσω του διαδικτύου σε συνεργασία με το neolaia.gr. Βέβαια, στην εκδήλωση έντονη έγινε η αίσθηση της κοινωνικής δικτύωσης, και μέσα από τα tweets που γίνονταν από τους παρευρισκόμενους και παρουσιάζονταν στην κεντρική οθόνη σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Την έναρξη σήμανε ο Δημήτρης Μαύρος, πρόεδρος του Ινστιτούτου Επικοινωνίας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της κοινωνικής δικτύωσης για τις επιχειρήσεις, οι οποίες πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τις συνήθειες και τις πρακτικές τους σε ένα περιβάλλον κρίσης. Τη δική του εμπειρία απο τα social media μοιράστηκε με το κοινό ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τονίζοντας τη σημασία τους στην κοινωνική ζωή, την πολιτική συμμετοχή, αλλά και την εμπορική δραστηριότητα, παραθέτοντας τις διαδικτυακές δράσεις του Υπουργείου. «Η καταιγιστική επικαιρότητα με τις προβληματικές συμπεριφορές ενστόλων, τις κοινωνικές εντάσεις και την τρομοκρατία, δημιούργησαν πρωτόγνωρο κοινωνικό buzz και την ανάγκη του πολίτη να μοιραστεί τις αντιλήψεις του. Έτσι δημιουργήσαμε τη διαδικτυακή πλατφόρμα, δίνοντας άμεσα απαντήσεις σε ερωτήματα που απασχολούν τους πολίτες».
Δείχνοντας έμπρακτη διάθεση στήριξης της καινοτομίας, έκανε λόγο και για την επικείμενη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας για νέους καινοτοτόμους επιχειρηματίες που επιζητούν στήριξη και χρηματοδότηση, αξιοποιώντας την αμφίδρομη επικοινωνία και τα Social Media.

Τα Social Media στην Ελλάδα

Aποκαλυπτική ήταν η έρευνα που παρουσίασε ο Δημήτρης Α. Μαύρος, διευθύνων σύμβουλος της MRB, για τη διείσδυση και τη χρήση των Social Media στην Ελλάδα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Επικοινωνίας, σε συνεργασία με το τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, το τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την MRB Hellas. Εστίασε στο ευρύ κοινό-χρήστες Internet και στις επιχειρήσεις και στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα social media. Ειδικότερα για τους χρήστες, σε ένα δείγμα 1.022 ατόμων άνω των 15 ετών, η έρευνα έγινε μέσα από την αποστολή ερωτηματολογίου, με σκοπό να διερευνηθεί η χρήση, η συμπεριφορά τους στα Social Media και οι απόψεις τους για διάφορες εφαρμογές. Όσο για τις επιχειρήσεις, η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 270 στελέχη επιχειρήσεων που είναι μέλη του Ινστιτούτου Επικοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι οι Έλληνες χρήστες επικοινωνούν μέσω των Social Media σε ποσοστά που έχουν αυξηθεί σημαντικά από την προηγούμενη μέτρηση. Σύμφωνα με αυτή, το 74% των ερωτηθέντων φαίνονται ιδιαίτερα οικείοι με τα Social Media, σε σύγκριση με το 22% της προηγούμενης μέτρησης.
Mάλιστα, αίσθηση δημιουργεί το γεγονός ότι οι δημιουργοί Blogs έχουν αυξηθεί σημαντικά, φτάνοντας το 15%, σε σύγκριση με το 11% της προηγούμενης μέτρησης, ενώ οι ενεργοί Bloggers φτάνουν το 73%. Όσο για τη θεματολογία των Blogs τα οποία επισκέπτονται οι χρήστες, σε υψηλή θέση βρίσκονται τα θέματα της καθημερινότητας, τα πολιτικά και τα ταξιδιωτικά, ενώ στα Blogs στα οποία γίνονται και σχόλια είναι κυρίως τα πολιτικά, τα εργασιακά, τα αθλητικά, αλλά και αυτά στα οποία εκφέρονται απόψεις για προϊόντα και μάρκες. Τα πιο συχνά Post έχουν να κάνουν με προτάσεις ιστοχώρων, μουσικές επιλογές και απόψεις γα προϊόντα-μάρκες. Τα Social Media στα οποία παρατηρούνται τα μεγαλύτερα ποσοστά δημιουργίας προφίλ χρηστών είναι τα Facebook (72%),Υοu Tube (36%), Twitter (18%), Zoo (17%), My Space (15%).
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι χρήστες επιλέγουν να επισκεφτούν τα ως άνω μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η ενημέρωση, η επαφή με άλλα άτομα, η κοινωνικοποίηση και η ψυχαγωγία. Ενδιαφέροντα είναι, όμως, τα ευρήματα της έρευνας αναφορικά με τις επιχειρήσεις και τις σχέσεις που έχουν με τα Social Media, αφού όλο και περισσότερες επιχειρήσεις δημιουργούν τις διαφημιστικές τους καμπάνιες μέσω αυτών. Βέβαια, αν και η εμπλοκή τόσο μεγάλου αριθμού πολιτών/πελατών δείχνει ότι το μέλλον της αμφίδρομης επικοινωνίας έχει ήδη ξεκινήσει, ωστόσο η παρουσία των μαρκών και των εταιρειών δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Ειδικά, αν λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι το 52% των χρηστών έχουν πραγματοποιήσει τις αγορές τους μέσω Internet τους τρεις τελευταίους μήνες, οι εταιρείες θα πρέπει να καταννοήσουν το ρόλο των διαδικτυακών εφαρμογών. Ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό εταιρειών, της τάξης του 37%, ακόμα δεν διαθέτουν καμία εταιρική πολιτική για τα Social Media, όπως άλλωστε και το 37% των μεγάλων διαφημιζομένων, με τις μικρές επιχειρήσεις να παίρνουν το προβάδισμα.
Μάλιστα, το 46% των μεγάλων διαφημιζομένων εμποδίζουν την πρόσβαση των εργαζομένων στα μέσα δικτύωσης. Όσο για τις λειτουργίες της επιχείρησης στις οποίες τα Social Media βρίσκουν συνήθως εφαρμογή, αυτές είναι το branding και οι δημόσιες σχέσεις και όχι τόσο οι πωλήσεις. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα συμπεράσματα της έρευνας είναι και ότι τα Social Media συνδέονται με τον ακτιβισμό, αλλάζοντας δραστικά τον τρόπο διαμαρτυρίας των πολιτών, οι χρήστες ενημερώνονται μέσα από αυτά και τα εμπιστεύονται, μειώνοντας έτσι το χρόνο που βλέπουν τηλεόραση. Ακόμα, η χρήση τους στην εκπαίδευση μπορεί να ενισχύσει την καινοτομία, ενώ το κινητό τηλέφωνο όχι απλά δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά, αλλά αυξάνει τους χρήστες των Social Media.
Στο τέλος της παρουσίασης ο κ. Μαύρος υπογράμμισε ότι αν και η αύξηση χρήσης των εφαρμογών social media είναι πραγματικά εντυπωσιακή, ωστόσο μένει να αντιμετωπιστούν βασικά θέματα, όπως τα κρούσματα παραβίασης προσωπικών δεδομένων, το φαινόμενο του Μεγάλου Αδελφού, αλλά και η αδράνεια και αντίσταση των επιχειρήσεων που ακόμα παραμένουν δύσπιστες απέναντι στα κοινωνικά μέσα.

Επιχειρήσεις και μάρκες στα Social Media

Στην ενότητα για τις επιχειρήσεις ακούστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις για το λόγο που αυτές απέχουν σε μεγάλο ποσοστό από τα Social Media, διαγράφοντας ίσως μια πιο απαισιόδοξη εικόνα για την κατάσταση, σε σχέση με αυτή που περιέγραψε η έρευνα, όπως συγκεκριμένα σχολίασε η Μαρία Λαζαρίμου, CEO Advocate Burson-Marsteller.
Ενδιαφέροντα στοιχεία και case studies για τη θέση των social media στην καθημερινότητα παρουσίασε ο Bob Pickard, CEO Asia-Pacific Burson-Marsteller. Συγκεκριμένα, σκιαγράφησε το σημερινό ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι δημόσιες σχέσεις στη μοντέρνα ψηφιακή εποχή, ειδικά σε ό,τι αφορά στο reputation management.
Πλέον είναι πολυδιάστατες, τοποθετημένες σε ένα περιβάλλον γεμάτο από Social Media και νέες δυνατότητες και οφείλουν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, αλλά και κρίσεις με αμεσότητα στην επικοινωνία τους. Την ιδιαίτερη έννοια του Social Shopping ανέπτυξε ο Νίκος Αναγνώστου από τη Scicada μέσα από την ανάλυση των εμπλεκομένων, δηλαδή τους καταναλωτές, τους εμπόρους και τους shopping facilitators.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στους τρόπους με τους οποίους οι έμποροι μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες ψηφιακές συνθήκες, αλλά και στα shopping communities που αναλαμβάνουν το έργο να κατευθύνουν τον καταναλωτή στις ηλεκτρονικές αγορές του. Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις φοβίες και την αποχή των επιχειρήσεων από τα νέα social μέσα εξελίχθηκε ανάμεσα στον πρόεδρο του Ινστιτούτου Επικοινωνίας, τον Στάθη Χαϊκάλη της Communication Effect, τη Μαρία Λαζαρίμου της Advocate-Burson Marsteller και το συγγραφέα-ακτιβιστή Μανώλη Ανδριωτάκη, αλλά και τις τοποθετήσεις των κ.κ. Α. Κόχειλα εκπροσώπου της ΕΔΕΕ Digital και Γ. Μαρμαροκόπου, προέδρου IAB Hellas.

Κοινωνική δικτύωση και καινοτομία

Τα Social Media μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, δήλωσε η υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Άννα Διαμαντόπουλου, μέσω video που προβλήθηκε, παρουσιάζοντας τη θέση του Υπουργείου αναφορικά με την ενθάρρυνση των ψηφιακών εφαρμογών στα σχολεία. Στο πάνελ συμμετείχαν και οι Δρ Μπέτυ Τσακαρέστου, επίκουρος καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και ο Ιωάννης Τροχόπουλος από τη Βιβλιοθήκη της Βέροιας -η οποία πρόσφατα τιμήθηκε από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates με το βραβείο Πρόσβαση στη Μάθηση για το 2010 για τη δημιουργική χρήση των υπηρεσιών πληροφόρησης και τεχνολογίας. Στην τελευταία ενότητα της ημερίδας οι εισηγητές μοιράστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις αναφορικά την ανοιχτή καινοτομία, την εποχή του Mobility και το ρόλο των επιχειρήσεων. Στην εκδήλωση, ανάμεσα στους χορηγούς επικοινωνίας ήταν και το advertising.gr.