Σε τροχιά ανόδου το e-commerce

Τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN), του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, για τη συνολική αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου (B-C) επιχειρήσεων προς καταναλωτές στην Ελλάδα, και της συμπεριφοράς των Ελλήνων online καταναλωτών, παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο για το «Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Internet», που οργανώνουν το Ελληνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής της ΕΕΔΕ και το ELTRUN, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (22-23 Νοεμβρίου 2010).
Το συνέδριο είχε σκοπό του την ενημέρωση των ειδικών για την παρούσα κατάσταση, τις προοπτικές του Ηλεκτρονικού Εμπορίου στην Ελλάδα, την ανάλυση των βασικών θεμάτων που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Ηλεκτρονικού Εμπορίου στην Ελλάδα και την καταγραφή προτάσεων προς την πολιτεία και άλλους φορείς για την ενίσχυση των πρωτοβουλιών αυτών.
Όσο για την ποσοτική έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία του καθηγητή και διευθυντή του Εργαστηρίου, Γεώργιου Ι. Δουκίδη, διεξήχθη την περίοδο Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2010, σε 1106 online Έλληνες καταναλωτές. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας συγκεντρώνονται στο μεγάλο ποσοστό Ελλήνων (37%) που πλοηγείται στο διαδίκτυο περισσότερες από 30 ώρες την εβδομάδα, στην ανάπτυξη νέων χρήσεων για τους online καταναλωτές, στον online χειρισμό τραπεζικών λογαριασμών από το 50% των χρηστών και στην αναμενόμενη αύξηση 75% της αξίας των B-C Internet αγορών το 2010 (1,4 δισ. ευρώ), σε σύγκριση με το 2009 (0,8 δισ. ευρώ).

"Βαρύς" χρήστης ο Έλληνας online καταναλωτής

Ο τυπικός Έλληνας online καταναλωτής είναι «βαρύς» χρήστης του Internet, αφού το 37% το χρησιμοποιούν πάνω από 30 ώρες της εβδομάδα, ενώ το 44% δηλώνουν «τυπικοί χρήστες» που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο από 10 ως 30 ώρες σε εβδομαδιαία βάση. Το βασικό μέσο που χρησιμοποιείται για την πρόσβαση στο Internet είναι ο επιτραπέζιος ηλεκτρονικός υπολογιστής (78,8%), ενώ το 89,9% των χρηστών περιηγούνται καθημερινά σε αυτό από το σπίτι τους.
Πέραν από τους γνωστούς λόγους χρήσης του Internet (e-mail, αναζήτηση ειδήσεων κ.λπ), αρχίζουν και αναδεικνύονται και άλλες ενδιαφέρουσες χρήσεις για τους online καταναλωτές, που σχετίζονται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως facebook (42%), ανάρτηση/ανάγνωση blogs (31%), chat/instant messaging (21%), συμμετοχή σε online συζητήσεις/forums (23%).
Όσον αφορά στις online αγορές, επιβεβαιώθηκαν οι γνωστές top κατηγορίες όπου οι online καταναλωτές αγοράζουν συχνά: hardware/software (63%), ηλεκτρονικά είδη (50%), εισιτήρια ταξιδιών (42%), κρατήσεις ξενοδοχείων (32%), βιβλία (32%). Αναδεικνύονται, όμως, και νέες ενδιαφέρουσες κατηγορίες προϊόντων, όπως είδη σπιτιού και ηλεκτρικές συσκευές (26%), ένδυση και υπόδηση (21%), καλλυντικά (10%). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το 51% των χρηστών που προχωρούν σε αγορές, είναι επαγγελματίες.

Καταναλωτές υψηλής ωριμότητας

Σκιαγραφώντας το προφίλ των online καταναλωτών, υπάρχουν στοιχεία υψηλής ωριμότητας, αφού το 50% διαχειρίζονται online τους λογαριασμούς τους και συμμετέχουν στην ηλεκτρονική τραπεζική (πληροφορίες και συναλλαγές), το 42% προσπαθούν να βρουν συχνά πληροφορίες για ημερήσιες προσφορές (μια πολύ σημαντική ανερχόμενη τάση), ενώ δεν είναι αμελητέα η συχνή εμπλοκή τους με online δημοπρασίες (16%) και θέματα real-estate (16%).
Είναι γεγονός πως η συγκεκριμένη αγορά B-C ηλεκτρονικού εμπορίου μπορεί να χαρακτηριστεί «ώριμη», αφού το 51% αγόρασαν online πάνω από 5 φορές το α’ εξάμηνο του 2010, ενώ ο ετήσιος μέσος όρος αξίας αγορών ανά online καταναλωτή κυμαίνεται στα 1.500 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η συνολική αξία των B-C Internet αγορών από Έλληνες καταναλωτές θα φθάσει το 2010 στο σημαντικό ποσό των 1,4 δισ. ευρώ (σημαντική αύξηση 75%, από το 0,8 δισ. ευρώ που ήταν το 2009).
Οι σημαντικότεροι παράγοντες για να αγοράσει ένας καταναλωτής από ηλεκτρονικό κατάστημα είναι η ευχρηστία (76%), οι πολλοί και ασφαλείς τρόποι πληρωμής (69%) και η μεγάλη γκάμα προϊόντων (65%). Έκπληξη προκαλούν τα χαμηλά ποσοστά παρουσίας στην πρώτη σελίδα των μηχανών αναζήτησης του ηλεκτρονικού καταστήματος (14%) και των μεγάλων διαφημιστικών καμπανιών (10%), ίσως γιατί η προσφορά είναι ακόμη περιορισμένη. Βέβαια, το 38% θα αγόραζαν σίγουρα από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, ακόμη και αν δεν κάλυπτε κάποιους από τους παραπάνω σημαντικούς παράγοντες, αν είχε καλές τιμές ή/ και προσφορές, γεγονός το οποίο καταδεικνύει τη μεγάλη αξία που έχει πλέον η τιμή στα προϊόντα.

Επιφυλακτικότητα για τα social media

Παρά τη σοβαρή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι Έλληνες online καταναλωτές είναι επιφυλακτικοί και καχύποπτοι για το τι γράφεται σε αυτά (51%), αφού μόνο το 18% θεωρούν ότι βελτιώνεται η εικόνα μιας εταιρείας που συμμετέχει ενεργά στα social media και μόνο 10% επηρεάζονται από διαφημίσεις εταιρειών ή από «φίλους» στα κοινωνικά δίκτυα πριν πραγματοποιήσουν μια online αγορά.
Γενικότερα πάντως, το 53% των online καταναλωτών διαφωνούν με την άποψη πως οι αγορές μέσω Internet εμπεριέχουν σημαντικό ρίσκο, τη στιγμή που το 50% θεωρούν πως οι online αγορές με τη χρήση πιστωτικής κάρτας κρύβουν τους ίδιους κινδύνους με εκείνες από φυσικά καταστήματα.
Η εμπιστοσύνη για τα ηλεκτρονικά καταστήματα (ιδιαίτερα σημαντικό στοιχεία για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου) βασίζεται κυρίως στην πιστοποίησή τους από αξιόπιστο ανεξάρτητο φορέα (66%), στα θετικά σχόλια από φίλους (61%) και στη θετική αξιολόγηση από άλλους online αγοραστές (55%).

Το e-banking, οδηγός για την επιλογή τράπεζας

Η ηλεκτρονική τραπεζική έχει πλέον φθάσει σε υψηλά επίπεδα ωριμότητας και επηρεάζει άμεσα τη συμπεριφορά του online καταναλωτή στο παραδοσιακό κανάλι. Μάλιστα, για το 51% των online καταναλωτών, το e-banking site είναι λόγος επιλογής τράπεζας, ενώ για το 50% είναι η βάση για να αντιληφθούν την αξιοπιστία της τράπεζας.
Όσον αφορά στο e-gambling (π.χ. στοίχημα, πόκερ, καζίνο μέσω Internet), πρόκειται για μια μικρή, αλλά ανερχόμενη αγορά. Το 31% των Ελλήνων που κάνουν online συναλλαγές έχουν συμμετάσχει το α’ εξάμηνο του 2010 ενεργά έστω και μια φορά σε παιχνίδι e-gambling (το 12% μάλιστα συχνά), με τη συνολική αξία της αγοράς αυτής να ανέρχεται το 2010 περίπου στα 300 εκατ. ευρώ. Για τους χρήστες του Internet που δεν κάνουν online αγορές, οι κύριοι λόγοι είναι: εμπιστοσύνη (85%), συνήθεια (56%) και πιστωτική κάρτα (30%). Παρ’ όλα αυτά, το 12% αναμένεται να ξεκινήσουν σίγουρα τις online αγορές τον επόμενο χρόνο.

Μια ώριμη αγορά 1,4 δισ. ευρώ

Τα βασικά στοιχεία που το χαρακτηρίζουν:

-Έμπειροι Internet χρήστες και ώριμοι online καταναλωτές.
-Δημιουργία προφίλ online καταναλωτών.Μέσος όρος αγορών: 1.500 ευρώ/online καταναλωτή.
-Σημαντικοί παράγοντες αξιολόγησης ηλεκτρονικών καταστημάτων: Ευχρηστία (76%), Τρόπος πληρωμής (69%), Γκάμα προϊόντων (65%).
-Χρήση, αλλά και επιφύλαξη για τα social media.
-Δημιουργία εμπιστοσύνης: πιστοποίηση, φίλοι, αξιολόγηση.
-E-banking: Ωριμότητα χρήσης, αλλά και επηρεασμός της κλασικής τραπεζικής.
-E-gambling: Μικρή, αλλά ανερχόμενη αγορά 300.000 ευρώ το χρόνο.
-Εμπιστοσύνη, συνήθεια και πιστωτική κάρτα, οι λόγοι για μη αγορές.