Σκορδάς: Δικαίωμα στην αισιοδοξία

Συνέντευξη στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΟΥΚΑΛΑ

Την άποψη ότι η ελληνική αγορά έχει αφήσει τα πολύ δύσκολα πίσω της εκφράζει στη συνέντευξή του στο RETAILBUSINESS ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Αθανάσιος Σκορδάς. Αναλύει τις παρεμβάσεις και τις δράσεις της πολιτείας προκειμένου η αγορά να εκμεταλλευθεί τις τεράστιες δυνατότητές της και δηλώνει σαφώς αισιόδοξος για το μέλλον.

Στα τέλη Οκτωβρίου παρουσιάσατε τον πρώτο κύκλο των θεσμικών παρεμβάσεων του υπουργείου στην αγορά. Ποια είναι η φιλοσοφία αυτών των παρεμβάσεων, τι έχει υλοποιηθεί μέχρι στιγμής και ποια υπήρξε η αντίδραση της αγοράς;

Προχωρήσαμε στις παρεμβάσεις με βάση την αμετακίνητη πολιτική θέση μας ότι η ελληνική αγορά έχει τεράστιες δυνατότητες, αρκεί να την απαλλάξει η πολιτεία από δύο κατηγορίες προβλημάτων: Η μία είναι το αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο που δημιουργούσε δυσλειτουργίες και επιβάρυνε αδικαιολόγητα το κόστος και η άλλη η αποτροπή αθέμιτων πρακτικών, η οποία επιτυγχάνεται με την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της πολιτείας. Αναφέρεστε σε θεσμικές παρεμβάσεις που καλύπτουν την πρώτη κατηγορία. Εκεί δημιουργήσαμε ένα θεσμικό πλαίσιο που κάνει την Ελλάδα μια από τις πλέον φιλικές χώρες προς την επιχειρηματικότητα. Μπορώ να αναφέρω τη συνολική αλλαγή της την αγορανομικής νομοθεσίας με την κατάργηση αναχρονιστικών διατάξεων, τη μετατροπή άλλων που προσαρμόσαμε στις σημερινές συνθήκες και την αναθεώρηση του αγορανομικού κώδικα. Επίσης δώσαμε το μήνυμα για την ανάγκη αποκλιμάκωσης των τιμών, με τη μείωσή τους σε αγορές που εκ των πραγμάτων δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός (κυλικεία σχολείων, νοσοκομείων, πλοίων κ.λπ.). Συγχρόνως απλοποιούμε τη διαδικασία αδειοδότησης σε σειρά επαγγελμάτων, αλλά και τη διαδικασία ίδρυσης εταιρειών, ώστε να διευκολύνουμε την επιχειρηματικότητα. Προσθέτω το άνοιγμα των αγορών, όπως λ.χ. στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων, αλλά και τη μείωση του ελάχιστου κεφαλαίου για την ίδρυση μιας Α.Ε. (24.000 από 60.000) και μιας ΕΠΕ (2.400 από 4.500). Την ίδια περίοδο, όμως, προχωρήσαμε σε ενδυνάμωση του εποπτικού ρόλου της πολιτείας. Επιβάλλαμε το υψηλότερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ σε εταιρεία που ευρέθη να κάνει ενδοομιλικές τιμολογήσεις, επιβάλλαμε πρόστιμα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε εισπρακτικές εταιρείες, ενώ η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανέδειξε τέσσερις υποθέσεις εναρμονισμένων πρακτικών στις οποίες θα επιβάλλει τις προβλεπόμενες ποινές. Δεν λέω ότι όλα τα προβλήματα έχουν λυθεί. Αναγνωρίζω ότι η γραφειοκρατία και η υψηλή φορολογία εξακολουθούν να είναι προβλήματα, με τα οποία πρέπει να συγκρουστούμε άμεσα και αποτελεσματικά ενάντια σε συντεχνιακά συμφέροντα. Αλλά το θεσμικό περιβάλλον, που αποτελούσε πολύ μεγάλο πρόβλημα, τώρα από εχθρός του επιχειρείν είναι σύμμαχός του. Όσο για την αντίδραση της αγοράς, βλέπετε κι εσείς ότι το μεγαλύτερο μέρος της υποδέχεται θετικά τις αλλαγές, καθώς έχει την εμπειρία των αναχρονιστικών διατάξεων που ίσχυαν ως τώρα. Υπάρχει βέβαια κι ένα μέρος που στέκεται κριτικά απέναντι στο νέο, κι αυτό το θεωρώ αναμενόμενο και φυσιολογικό. Πιστεύω όμως ότι μόλις φανούν στο σύνολό τους οι θετικές επιπτώσεις από τις αλλαγές που ξεκινήσαμε το καλοκαίρι, οι επιφυλάξεις όσων σήμερα αμφιρρέπουν θα υποχωρήσουν.

Μεγάλη συζήτηση έγινε για το ζήτημα της απελευθέρωσης διάθεσης του βρεφικού γάλακτος πρώτης ηλικίας. Πώς έχει εξελιχθεί αυτή η υπόθεση;

Νομίζω ότι σε γενικές γραμμές το ζήτημα έχει λάβει την απαραίτητη δημοσιότητα. Διαπιστώσαμε πτώση των τιμών πώλησής του έως και 20%, όταν εκτός των φαρμακείων το διέθεταν και τα supermarkets. Υπήρξε μια δικαστική απόφαση που, χωρίς να μπει στην ουσία, προσωρινά αποφάσισε να διατίθεται και πάλι μόνο από τα φαρμακεία, οπότε οι τιμές επανήλθαν στις προηγούμενες - ακριβότερες. Με δική μας πρωτοβουλία το βρεφικό γάλα διατίθεται και πάλι από τα φαρμακεία και από τα supermarkets. Κοιτάξτε, ο βασικός άξονας των πολιτικών μας είναι η αποκλιμάκωση των τιμών εκεί που μπορεί να επιτευχθεί. Ζούμε στο πετσί μας τις συνέπειες της κρίσης και πασχίζουμε να ανακουφίσουμε, όσο και όπως μπορούμε, τους καταναλωτές. Η περίπτωση του βρεφικού γάλακτος είναι μια από εκείνες όπου μπορούμε να μειώσουμε τις τιμές, εάν η πολιτεία κινηθεί με αυτό το γνώμονα. Άλλες περιπτώσεις δεν εξαρτώνται από τις αποφάσεις του υπουργείου, αλλά από εξωγενείς παράγοντες.

Ποιες άλλες παρεμβάσεις έχετε δρομολογήσει για την αγορά και πότε αναμένεται να τις παρουσιάσετε;

Έπειτα από αυτό το πρώτο κύμα πολιτικών πρωτοβουλιών που λάβαμε, τώρα επικεντρώνουμε τη δράση μας στην πλήρη, επαναστατική θα έλεγα, αναμόρφωση του συνόλου του συστήματος κρατικών προμηθειών. Μειώνουμε τις αναθέτουσες αρχές κατά 80% και κάνουμε όλες ανεξαιρέτως τις δημόσιες προμήθειες ηλεκτρονικές και με σαφές, ανελαστικό νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να μη χάνεται ούτε χρόνος ούτε χρήμα του φορολογούμενου πολίτη. Σημειώνω το δικαίωμα σε αποζημίωση που θεσπίζουμε για επαγγελματίες και καταναλωτές, σε περιπτώσεις που παραβιάζεται ο ανταγωνισμός. Με αυτό το πλέγμα μέτρων επιχειρούμε να αποτρέψουμε εναρμονισμένες πρακτικές σε κάθε επίπεδο της αγοράς.

Ποιες θα λέγατε πως είναι οι προτεραιότητες στην ατζέντα σας όσον αφορά την αγορά; Ποια ζητήματα θεωρείτε απαραίτητο να αντιμετωπιστούν άμεσα προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση προς όφελος τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων;

Προσβλέπουμε στη θετική ψήφο του ελληνικού Κοινοβουλίου, προκειμένου να νομοθετηθούν οι πρόσφατες παρεμβάσεις μας, όπως εκείνη για τη ρύθμιση των υποχρεώσεων που έχουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Ουσιαστικά έχουμε ολοκληρώσει το νομοθετικό σχεδιασμό του πρώτου κύματος μεταρρυθμίσεων και όσα δεν έχουν ακόμα ψηφιστεί από τη Βουλή πρόκειται να έλθουν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Στη λειτουργία της αγοράς, προτεραιότητά μας είναι η αποκατάσταση της ρευστότητας, η οποία θα προκύψει μόλις ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στη γενικότερη λειτουργία της οικονομίας η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων στους εθνικούς αυτοκινητόδρομους θα έχει πολλαπλά οφέλη που όλοι αντιλαμβάνονται.

Ποια είναι η στρατηγική σας ειδικά όσον αφορά τα ζητήματα του παραεμπορίου και της ακρίβειας;

Η πάταξη του παραεμπορίου αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τον πρωθυπουργό και κύριο μέλημα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου από την πρώτη στιγμή. Κλείσαμε ένα τρίμηνο λειτουργίας του Συντονιστικού Κέντρου για την Αντιμετώπιση του Παραεμπορίου (ΣΥΚΑΠ) και ο μέχρι τώρα απολογισμός είναι ιδιαιτέρως θετικός. Περίπου 21.000 προϊόντα παραεμπορίου εντοπίσθηκαν, κατασχέθηκαν και καταστράφηκαν από τους ελέγχους της Υπηρεσίας Εποπτείας της Αγοράς (ΥΠΕΑ) του υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ ξεκίνησε, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, η επεξεργασία του πλαισίου για την επιτάχυνση της διαδικασίας κατάσχεσης, καταστροφής και ανακύκλωσης των προϊόντων παραεμπορίου, προκειμένου να μειωθεί το κόστος καταστροφής και να αποφευχθεί το κόστος ενδεχόμενης φύλαξής τους. Κοιτάξτε, το έχω πει εξαρχής: Διλήμματα δεν έχω: Είμαι με τον Έλληνα έμπορο, που αγωνίζεται υπό τις παρούσες πολύ δύσκολες συνθήκες να κρατήσει ζωντανή την επιχείρησή του και συγχρόνως παλεύει να ανταποκριθεί στις αυξημένες υποχρεώσεις του έναντι της οικογένειάς του, των συνεργατών του και φυσικά των απαιτήσεων της πολιτείας. Όλοι περνούμε δύσκολα στις σημερινές συνθήκες. Προέρχομαι από την αγορά και έχω πλήρη αντίληψη των δυσκολιών του Έλληνα μικρού και μεσαίου εμπόρου και επαγγελματία. Δεν αντέχει και το βραχνά του παραεμπορίου. Η αντιμετώπιση του παραεμπορίου ήταν μία από τις πρώτες προτεραιότητες του υπουργείου. Κι όπως σας είπα, τα πρώτα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι η συνέχιση των δράσεων κατά του παραεμπορίου, με την απαραίτητη βοήθεια που μπορούν και πρέπει να παρέχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες των περιφερειακών αυτοδιοικήσεων. Όσο για την ακρίβεια, από την αρχή επενδύσαμε στην ουσιαστική αντιμετώπιση του ζητήματος, αποφεύγοντας το κυνήγι των εντυπώσεων. Σκοπός μας είναι στο τέλος του 2012, η απόκλιση της χώρας μας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τιμών να έχει μειωθεί σημαντικά, αν δεν έχει εξαλειφθεί τελείως. Τα σχετικά στοιχεία θα τα έχουμε εντός του Ιανουαρίου 2013.

Με βάση τα στοιχεία που έχετε στη διάθεσή σας, ποια είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο και ποιες δράσεις υλοποιεί το υπουργείο για την ανάπτυξή του;

Το πιστεύω και το στηρίζω με όλες μου τις δυνάμεις. Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η ιδανική λύση για έναν άνθρωπο που θέλει να στραφεί στο επιχειρείν, είναι φιλικός προς την τεχνολογία και μπορεί να ξεκινήσει τη δική του προσπάθεια χωρίς ιδιαίτερα κεφάλαια. Αλλά και ο καταναλωτής είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να βρει ένα προϊόν ανά πάσα ώρα και στιγμή, πράγμα που είναι απολύτως εφικτό στο ηλεκτρονικό επιχειρείν. Αυτό, ξέρετε, είναι και ένα μήνυμα για το λιανεμπόριο: Ότι η μαγική λέξη είναι η εξυπηρέτηση του πελάτη. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνουμε τη δυνατότητα του μικρού εμπόρου να ανοίγει προαιρετικά το μαγαζί του και τις Κυριακές. Κοιτάξτε: Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή άνοδο. Αν και υστερούμε ακόμα στον τομέα αυτό σε σχέση με την Ε.Ε., η ψαλίδα κλείνει με γοργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η αξία των online συναλλαγών από Έλληνες καταναλωτές για το 2012 ανήλθε στα 2,9  ισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός εκείνων που ψώνισαν από ένα ηλεκτρονικό
κατάστημα φτάνει στα 1,9 εκατ. Τα νούμερα αυτά περιμένουμε να έχουν αυξητική τάση τα επόμενα χρόνια, δεδομένης της ολοένα και μεγαλύτερης εξοικείωσης των καταναλωτών με το ηλεκτρονικό εμπόριο αλλά και της κατεύθυνσης στην Ε.Ε. για περαιτέρω τόνωσή του. Μόλις πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε και έθεσε προς διαβούλευση μία Πράσινη Βίβλο για την ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στον ευρωπαϊκό χώρο. Στόχος είναι η ενοποίηση των συστημάτων διασυνοριακής παράδο- σης και η βελτίωση της εξυπηρέτησης των καταναλωτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Τι περιλαμβάνει η συνεργασία με τον ΟΟΣΑ στο επίπεδο της καταπολέμησης των στρεβλώσεων στο λιανεμπόριο;

Το υπουργείο Ανάπτυξης θα συνεργαστεί με τον ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση των αγκυλώσεων σε τέσσερις τομείς: Τον τουρισμό, την επεξεργασία τροφίμων, τα οικοδομικά υλικά και το λιανεμπόριο. Όσον αφορά το λιανεμπόριο, στόχος μας είναι να υπάρξει αποτελεσματικότερος ανταγωνισμός τιμών, αντιμετώπιση των συμπεριφορών που πλήττουν τον ανταγωνισμό και ενίσχυση των επιλογών που έχει ο καταναλωτής. Βάσει του οδηγού ανάλυσης συνθηκών ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ θα χαρτογραφηθούν τα προβλήματα και θα αξιολογηθούν υπερβολικές προστατευτικές ρυθμίσεις, όπως περιορισμοί στην έναρξη λειτουργίας νέων επιχειρήσεων, φραγμοί εισόδου και εξόδου από έναν κλάδο, ρυθμίσεις που επηρεάζουν την επιχειρηματική συμπεριφορά, κανόνες που επιβάλλουν βιομηχανικοί και επαγγελματικοί κλάδοι, ρυθμίσεις περί ανωτάτων και κατωτάτων τιμών και τα λοιπά. Εν συνεχεία θα υποβληθούν συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε η κυβέρνηση να μπορέσει να νομοθετήσει ή να προωθήσει ρυθμίσεις ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Στο σημείο αυτό θέλω να πω ότι η συνεργασία μας με τον ΟΟΣΑ στο επίπεδο της παροχής τεχνικής βοήθειας δεν είναι ελληνική πατέντα. Έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε πολλές χώρες, τις οποίες βοήθησε να μετασχηματίσουν την οικονομία τους και να επιταχύνουν την ανάπτυξη. Αυτός είναι και ο δικός μας στόχος, αλλά για να τον επιτύχουμε πρέπει να επιτρέψουμε στον ανταγωνισμό να λειτουργήσει σωστά. Χωρίς ομαλή λειτουργία της αγοράς, χωρίς σπάσιμο των καρτέλ, χωρίς αντιμετώπιση των προβλημάτων εισόδου στην αγορά, χωρίς αντιμετώπιση όλων των φραγμών που έχουν κατά καιρούς δημιουργήσει οι διάφορες συντεχνίες, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα.

Τι θεωρείτε ότι επιφυλάσσει το 2013 για τον χώρο του εμπορίου, πάντα σε σχέση και με τις δράσεις του υπουργείου;

Πρώτον, ωρίμανση των θεσμικών αλλαγών. Όπως γνωρίζετε, τέτοιες αλλαγές χρειάζονται χρόνο για να τις αφομοιώσει η αγορά και να τις ενσωματώσει πλήρως στη λειτουργία της. Στη συνέχεια αναμένω σαφή βελτίωση της εικόνας της αγοράς, μόλις ομαλοποιηθεί η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Ήδη ένα πολύ καλό σημάδι είναι η μεγάλη αποκλιμάκωση των spreads, που ακολουθούν σταθερά καθοδική πορεία. Η αποκατάσταση της ρευστότητας θα σημάνει και το τέλος της χρηματοδοτικής ασφυξίας που σήμερα πνίγει την αγορά. Με μια λέξη, τα πολύ δύσκολα είναι πια πίσω μας, και σήμερα, στο γύρισμα του χρόνου, δικαιούμαστε να είμαστε αισιόδοξοι βλέποντας την πορεία των πραγμάτων. Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα στο μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος και ευελπιστώ ότι σε ένα χρόνο, στο κλείσιμο του 2013, θα επιβεβαιωθεί η αντιστροφή της καθοδικής τάσης και συνεπώς, αύξηση του όγκου των λιανικών πωλήσεων.