Νέα κυβέρνηση: Οι προκλήσεις και οι ανοικτές πληγές στα ΜΜΕ

Μια σειρά από ανοικτά και επίμονα προβλήματα από τον χώρο των ΜΜΕ παραλαμβάνει, η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ. με τον νέο υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής να ορκίζεται αύριο και από ό,τι φαίνεται να πιάνει αμέσως δουλειά για προβλήματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Κ.Μητσοτάκης έχει βρει τον ιδανικό υπουργό στο πρόσωπο του Κυριάκου Πιερακάκη, διευθυντή ερευνών της ΔιαΝΕΟσις, ο οποίος φέρεται επικρατέστερος για το αναβαθμισμένο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, στο οποίο θα μεταφερθούν αρμοδιότητες από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ τι κενά άφησε

Ενα θέμα που έλυσε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν να βάλει τους καναλάρχες να πληρώσουν αντίτιμο για τις τηλεοπτικές άδειες θέτοντας παράλληλα κανόνες ως προς το τι είναι ένα κανάλι πανελλαδικής εμβέλειας: Τι πρόγραμμα εκπέμπει, πόσους τεχνικούς έχει, πόσους δημοσιογράφους κ.λπ.

Το στοίχημα του ΣΥΡΙΖΑ για την επιστροφή του απόλυτου λευκού μετά το μαύρο στην ΕΡΤ δεν φαίνεται να κερδήθηκε αφήνοντας αρκετά περιθώρια στη νέα κυβέρνηση για δομικές αλλαγές στη δημόσια ραδιοτηλεόραση.

Κατά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο δημιουργήθηκαν κενά στο τηλεοπτικό τοπίο, με το κλείσιμο του Mega, γεννήθηκαν δύο κανάλια εθνικής εμβέλειας (ONE και OPEN) ενώ άλλαξαν χέρια ο ΔΟΛ και τα μέσα του Πήγασου που όδευσαν στον Βαγγέλη Μαρινάκη και τον Ιβάν Σαββίδη αντίστοιχα.

Τα αγκάθια για τη νέα κυβέρνηση

Η ΕΡΤ

Το θέμα της ΕΡΤ είναι ένα από τα αγκάθια που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη και ενδεχομένως η δημόσια τηλεόραση να ενταχθεί στο χαρτοφυλάκιο του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ που ενδεχομένως να αναλάβει ο Αρης Σκέρτσος. Ο ίδιος ο πρόεδρος της παράταξης σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 και στον Ν.Χατζηνικολάου έχει τονίσει ρητά ότι "δεν υπάρχει περίπτωση να κλείσει εκ νέου η ΕΡΤ".

Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετά την εκλογή της ΝΔ θα υπάρξουν αλλαγές στην ΕΡΤ. Ενδεχομένως να αποφασιστεί η αναστολή λειτουργίας ενός καναλιού ή ορισμένων ραδιοφωνικών σταθμών ή και η μείωση του προσωπικού το οποίο σήμερα δεν ξεπερνά τους 2.274 εργαζομένους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δεσμευθεί για τη μείωση του ανταποδοτικού τέλους των 3 ευρώ κατά 50%, στο 1,5 ευρώ. Η ετήσια επιβάρυνση των νοικοκυριών μέσω του ανταποδοτικού τέλους αγγίζει σήμερα τα 36 ευρώ και η  ΝΔ υπόσχεται πως θα τη μειώσει σε 18 ευρώ. Αυτό σημαίνει μισά έσοδα για την ΕΡΤ, δηλαδή λιγότερα από 130 εκατ. ευρώ τον χρόνο άρα λογικά και μείωση δομών και λειτουργιών και υποχρεωτικές μετατάξεις καθώς ο Κ. Μητσοτάκης δεσμεύθηκε ότι δεν θα γίνουν απολύσεις μονίμων δημοσίων υπαλλήλων. Ενα σενάριο κάνει λόγο για ενίσχυση της πρακτικής των αναθέσεων (outsourcing) ενώ δεν αποκλείεται η συνεργασία με τη Digea για τη  συντήρηση και λειτουργία του δικτύου πομπών της ΕΡΤ. Η υπηρεσία υπολογίζεται ότι θα κοστίζει στην ΕΡΤ περί τα 3 εκατ. ετησίως.

Ένα θέμα που εκκρεμεί είναι τα δικαιώματα μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων του ελληνικού Πρωταθλήματος από την ΕΡΤ με την απερχόμενη κυβέρνηση και διοίκηση (Υπουργός Οικονομίας Ευκλείδης Τσακαλώτος, Ψηφιακής Πολιτικής Ν. Παππάς, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μ. Ζορμπά και Διευθύνων Σύμβουλος ΕΡΤ Ι. Δρόσος) να αφήνουν αίτημα στον επόμενο υπ. Οικονομικών για αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΡΤ για να καλύψουν τις υποχρεώσεις προς τις ομάδες (ΑΕΚ, ΠΑΟΚ και ΟΦΗ).

Τηλεοπτικές άδειες

Η Ν.Δ. δεν έχει δηλώσει παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που δέχεται από τους καναλάρχες (ΕΙΤΗΣΕΕ) ότι θα απαλλάξει τους  τηλεοπτικούς σταθμούς από την επιβάρυνση 3,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο για τις άδειες που έλαβαν.

Μια σημαντική εκκρεμότητα που έχει είναι να προκηρύξει θεματικές άδειες (4 τον αριθμό) και περιφερειακές που εκκρεμούν από την προηγούμενη κυβέρνηση. Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί μέσω του ΕΣΡ και με αντάλλαγμα που μένει να αποφασιστεί.

Ραδιοφωνικοί σταθμοί

Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει την τύχη της ομάδας εργασίας (με επικεφαλής μέχρι χθες τον γενικό γραμματέα Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Βασίλη Μαγκλάρα) προκειμένου να διερευνηθούν οι διέξοδοι στο θέμα της μετάβασης της αγοράς από την αναλογική στην ψηφιακή τεχνολογία. Επόμενο βήμα είναι η αδειοδότηση των ραδιοσταθμών της Αττικής και  της περιφέρειας που βλέπουν τα έσοδά τους να συρρικνώνονται. Η ΕΙΙΡΑ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την τόνωση της διαφημιστικής επένδυσης στο ραδιόφωνο αλλά μέχρι στιγμής δεν είχαν -όπως όλα δείχνουν- ούτε καν εξεταστεί. 

Επιδοτήσεις στον Τύπο

Τα προγράμματα χρηματοδότησης του Τύπου και ενίσχυσης των εφημερίδων, εθνικών και περιφερειακών, έμειναν στα χαρτιά. Ναι φυσικά θα δοθούν κάποια χρήματα αλλά ο επίσημος φορέας των εκδοτών πανελλαδικής κυκλοφορίας (ΕΙΗΕΑ) διαμαρτύρεται δια στόματος του προέδρου ότι καμία εταιρεία - μέλος της δεν πληροί τα κριτήρια που θέτει η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.    

Ένα σοβαρό ερωτηματικό είναι τι μέλει γενέσθαι με τις επιδοτήσεις στον Τύπο, 6 εκατ. για τις αθηναϊκές εφημερίδες και 16 εκατ. για τον περιφερειακό Τύπο;

Επιπρόσθετα, η νέα κυβέρνηση καλείται να διορθώσει και την κατάφωρη αδικία της απουσίας των περιοδικών (καθώς και του Διαδικτύου και του ραδιοφώνου) από τα μέτρα ενίσχυσης του Τύπου.  

Το Μητρώο Online Media          

Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αποσαφηνίσει αν θα διατηρήσει το Μητρώο Online Media το οποίο σήμερα αριθμεί περί τις 689 επιχειρήσεις/ιστοτόπους. Ακόμη και αν διατηρηθεί θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν η παρουσία (εγγραφή) στο μητρώο θα συνεχίσει να αποτελεί προϋπόθεση για κρατική διαφήμιση. 

Ο ΕΔΟΕΑΠ

Το θέμα του 2% υπέρ ΕΔΟΕΑΠ επί των ακαθαρίστων εσόδων των εταιρειών ΜΜΕ (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο), εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς το Α Τμήμα ζήτησε υπομνήματα από τις δύο πλευρές με εμπλουτισμένα στοιχεία έως τις 15 Ιουλίου. Για την επίσημη απόφαση, ραντεβού τον… Σεπτέμβρη με τη νέα κυβέρνηση και το νέο εθνικό τοπίο. 

Οι φόροι

Ολοι πληρώνουν φόρους στην Ελλάδα εκτός από τις μεγάλες πλατφόρμες. Πλην του αναγκαίου και επιβεβλημένου ΦΠΑ βεβαίως. Μένει να αποφασίσει αυτή η κυβέρνηση αν θα επιβάλει φορολογία σε μεγάλες πλατφόρμες όπως το Netflix.

Τα κίνητρα

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και οι νέοι εμπλεκόμενοι υπουργοί θα πρέπει να αποφασίσουν τι στάση θα τηρήσουν σε επιμέρους τομείς του μιντιακού πεδίου που αξιοποιήθηκαν από τη σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Βασικός τομέας είναι τα κίνητρα που δόθηκαν για την ανάπτυξη της οπτικοακουστικής παραγωγής και την προσέλκυση επενδύσεων. Ήδη, μέσα σε ένα χρόνο, 43 ελληνικές και ξένες επενδύσεις έχουν υπαχθεί στο πρόγραμμα χρηματοδότησης και έχουν επενδυθεί από την αγορά περί τα 40 εκατ. ευρώ. Παραμένει αμφίβολο εάν θα συνεχιστεί ή όχι αυτή η πρωτοβουλία, δεδομένου ότι η Ν.Δ. δεν ψήφισε τον σχετικό νόμο στη Βουλή.

Η πλατφόρμα

Τέλος η νέα κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα πρέπει να αποφασίσει τι θα γίνει με το  «Ηλεκτρονικό Σύστημα Διάθεσης Τηλεοπτικού Διαφημιστικού Χρόνου», την  περιβόητη πλατφόρμα, στην οποία θα καταγράφονταν υποχρεωτικά οι συναλλαγές διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου χωρίς να είναι υποχρεωτική η δημοπράτηση του μέσω αυτής, όπως αρχικά προβλεπόταν. Μετά από πολλές αναβολές, η πλατφόρμα αναμενόταν να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2019. Αυτό δεν έχει συμβεί, μέχρι στιγμής, και δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως πλέον πολύ πιθανό ενδεχόμενο είναι η οριστική κατάργηση της.