Παππάς: Νέα μέρα στα τηλεοπτικά πράγματα της χώρας

Ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής παραχώρησε συνέντευξη στο στο Ευρωπαϊκό Προοδευτικό Φόρουμ και αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες και τα fake news.

Ακολουθούν αποσπάσματα της συνέντευξης

Μετά από τρία σχεδόν χρόνια πάσης φύσεως καθυστερήσεων και "τρικλοποδιών" από διαφορετικούς παράγοντες, προχωρά η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών. Πόσο δύσκολη τελικά είναι η επιβολή της νομιμότητας στο χώρο των ΜΜΕ;

Ένα συνονθύλευμα συμφερόντων, αγωνίστηκε σκληρά - απέναντι στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως απέναντι στη νομιμότητα - ώστε να συνεχιστεί μια "αεροπειρατεία" τριάντα ετών με κατάληψη των συχνοτήτων. Σε πείσμα όλων αυτών, η χώρα μας εισέρχεται στην τελική ευθεία για τον τερματισμό του καθεστώτος ανομίας που εσκεμμένα συντήρησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, επί 30 ολόκληρα χρόνια για να εξυπηρετούν και να εξυπηρετούνται.

Ηταν προεκλογική μας δέσμευση να μπει ένα τέλος στην άνευ τιμήματος εκμετάλλευση του φάσματος, ενός περιουσιακού στοιχείου του ελληνικού λαού. Και την κάνουμε πράξη, με την πολύτιμη συμβολή του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης.

Η επιβολή της νομιμότητας στον χώρο των ΜΜΕ, αποδείχθηκε δύσκολη ως διαδικασία, η πολιτική μας βούληση όμως είναι ισχυρότερη. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια η χώρα να λειτουργεί ως "Μπανανία", θα μπουν επιτέλους κανόνες στο τηλεοπτικό τοπίο, κανόνες στην πολιτική ζωή του τόπου, κανόνες στην ποιότητα του τηλεοπτικού προγράμματος, κανόνες στις εργασιακές σχέσεις.

Ο διαγωνισμός του 2016 επιβεβαίωσε τη δυνατότητα είσπραξης τιμήματος και απέτρεψε εναρμονισμένες πρακτικές οι οποίες θα έφερναν στο Δημόσιο απλώς την τιμή εκκίνησης. Επιβεβαιωθήκαμε στην θέση πως η αγορά μπορεί να "σηκώσει" συγκεκριμένο αριθμό αδειών: με 7 υπό δημοπράτηση άδειες, κατατέθηκαν 6 αιτήσεις συμμετοχής. Προχωρήσαμε με πείσμα την ώρα που οι προηγούμενες κυβερνήσεις και όσοι διετέλεσαν υπουργοί Ενημέρωσης δεν έμπαιναν καν στην διαδικασία να εξηγήσουν γιατί δεν τόλμησαν αυτό που εμείς καταφέρνουμε. Ρύθμιση, αδειοδότηση, τίμημα, προστασία εργαζομένων.

Εμείς διασφαλίζουμε πως φέτος θα ξημερώσει μια νέα μέρα στα τηλεοπτικά πράγματα της χώρας. Προς μεγάλη απογοήτευση όλων όσοι αγωνίστηκαν σκληρά για το αντίθετο, οι τηλεοπτικοί σταθμοί θα πληρώσουν τίμημα, ο αριθμός των εργαζομένων δεν θα μπορεί να είναι μικρότερος των 400, η συνταγματική υποχρέωση για πλουραλισμό στην ενημέρωση θα προστατευθεί.

Τώρα θα έχουμε ρυθμισμένη αγορά και κανάλια που πληρώνουν για άδειες με ελάχιστο αριθμό εργαζομένων τους 400. Την διενέργεια της διαδικασίας έχει αναλάβει πλήρως η ανεξάρτητη Αρχή του ΕΣΡ και σύντομα θα αδειοδοτηθούν οι τηλεοπτικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας. Βήμα-βήμα κάνουμε πράξη τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις και βάζουμε τέλος στο φαύλο σύστημα διαπλοκής μίντια-κομμάτων.

Η συχνότητα ανάδειξης ψευδών ειδήσεων αυξάνεται καθημερινά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Είναι εφικτό να ελεγχθεί αποτελεσματικά, μέσα και από σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, το φαινόμενο αυτό;

Ήδη το 1988 οι Τσόμσκι και Χέρμαν έγραφαν για την κατασκευή της συναίνεσης και για τον τρόπο με τον οποίο τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης διαμόρφωναν και μονοπωλούσαν την κοινή γνώμη. Σήμερα οποιοσδήποτε μπορεί να πει οτιδήποτε και αυτό να φτάσει παντού. Είναι πολλές οι πρόσφατες έρευνες οι οποίες αποδεικνύουν ότι ο κόσμος παρακολουθεί και διαβάζει τις ειδήσεις που “ταιριάζουν” καλύτερα στα ενδιαφέροντα, στις πεποιθήσεις και στα συναισθήματά του.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η συντακτική ομάδα του βρετανικού λεξικού της Οξφόρδης επέλεξε ως λέξη της χρονιάς για το 2016 , τον όρο “post-truth”, ήτοι “μετα-αλήθεια”. Έναν όρο που αφορά συνολικά τον δημόσιο διάλογο και υπηρετεί συγκεκριμένη ατζέντα, την ατζέντα του κατά Πιραντέλλο “έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε”.

Ιδίως στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια τα fake news ακολουθούν την ίδια διαδρομή, εμφανίζονται στα social media, στη συνέχεια μεταπηδούν σε ιστοσελίδες για να καταλήξουν το βράδυ μέχρι και στα δελτία ειδήσεων τηλεοπτικών σταθμών.

Στο μεταξύ, στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Επίτροπος Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας, Μαρίγια Γκαμπριέλ, η οποία πραγματοποίησε επίσκεψη στην Αθήνα πριν λίγους μήνες και μας συνεχάρη για την δράση μας, έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την καταπολέμηση των fake news συγκροτώντας ομάδα εμπειρογνωμόνων για την αντιμετώπισή τους. Τους επόμενους μήνες ετοιμάζεται δημόσια διαβούλευση για το θέμα, ενώ συζητείται και το κατά πόσο χρειάζεται συμπαγής νόμος για τη διάδοση των fake news. Εμείς έχουμε ήδη προχωρήσει στη συγκρότηση του μητρώου για τα online media. 

Για πρώτη φορά επιχειρείται με τρόπο διαφανή και συγκροτημένο η λογοδοσία, καθώς αποκλείονται από την κρατική διαφήμιση, η οποία καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι της διαφημιστικής πίτας, ύποπτες ή θολού ιδιοκτησιακού καθεστώτος ιστοσελίδες. Ήδη έχουν εγγραφεί στο emedia.media.gov.gr, περισσότερες από χίλιες ιστοσελίδες.

Είμαστε ήδη σε συνεννόηση με την Google και την Facebook και η χώρα μας θα είναι η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά την Ιταλία, όπου θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με φορείς μια μεγάλου εύρους καμπάνια ευαισθητοποίησης του κοινού για τον εντοπισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης των ψευδών ειδήσεων. Ακόμη, έχει ήδη δημιουργηθεί ομάδα εργασίας με το Υπουργό Δικαιοσύνης και εξετάζεται νομοσχέδιο το οποίο θα έχει ως στόχο να καταπολεμήσει την εγκληματικότητα που απορρέει από το μίσος και την αξιόποινη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Είμαστε σε ανοιχτή γραμμή με την Ευρωπαϊκή Ένωση και είμαστε σε θέση και σε ετοιμότητα όχι απλά να εφαρμόσουμε μια ευρωπαϊκή οδηγία, αλλά να την συνδιαμορφώσουμε με βάση το υλικό που έχουμε συλλέξει μέχρι σήμερα.

Την ώρα που σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση αναδύονται σελίδες που ελέγχουν την ακρίβεια των γεγονότων, είναι σαφές ότι στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά στο κομμάτι αυτό και οι ήδη υπάρχουσες σελίδες δεν επαρκούν. Και πώς να είναι επαρκείς, όταν στελέχη της αντιπολίτευσης αναπαράγουν – σκοπίμως ή άθελα τους – fake news; (Ενδεικτικά, ο ένας εκ των δύο αντιπροέδρων της ΝΔ έχει επικαλεστεί ακόμη και είδηση από χιουμοριστική ιστοσελίδα που ήθελε τον τότε Υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη να καταργεί τα φωνήεντα).

Tα fake news δεν αναπαράγονται μόνο από πολιτικούς, αλλά και από κανάλια. Δελτίο ειδήσεων καναλιού πανεθνικής εμβέλειας παρουσίασε γράφημα που είχε αναποδογυρίσει τον χρόνο για να μοιάζει πως επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ έχει αυξηθεί η ύφεση ενώ η αλήθεια είναι πως υπήρχε ανάπτυξη. Έδειξα αυτό το ανάποδο γράφημα στο Global Progress Forum στον Καναδά όπου συμμετείχα σε ένα πάνελ με θέμα "Δημοκρατία για την Ψηφιακή Εποχή", μαζί με την Arianna Huffington, ιδρυτή του Huffington Post, τον Reid Hoffman, συνιδρυτή του Linkedin και τον Steve Huffman, διευθύνοντα σύμβουλο του μέσου κοινωνικής δικτύωσης, Reddit, και απόρησαν πραγματικά με την "εφευρετικότητα" του καναλιού.

Το μητρώο online media λοιπόν, είναι ένα πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της λογοδοσίας και της διαφάνειας. Όχι γιατί θέλουμε να ελέγξουμε τη δημοσιογραφία ή το περιεχόμενο. Θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε μία δημοσιογραφία που δεν εξυπηρετεί συμφέροντα αλλά ασκεί λειτούργημα ως δημοκρατικός μοχλός ελέγχου των εξουσιών. Στόχος μας τώρα πια μετά την επιτυχία του είναι να ενθαρρύνουμε, και το τονίζω να ενθαρρύνουμε, τους εκδότες του διαδικτύου, να ελέγχουν οι ίδιοι το περιεχόμενο και να εισηγούνται τυχόν παραβιάσεις. Οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι δηλαδή, στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, όπως η γαλλική πλατφόρμα CrossCheck, να εντοπίζουν φαινόμενα διασποράς ψευδών ειδήσεων και να ειδοποιούν τους πολίτες και την πολιτεία.

Συζητάμε ακόμη ένα ενοποιημένο portal πέρα από το δωρεάν λογισμικό που παρέχουμε ήδη στους εγγεγραμμένους στο μητρώο για την αντιμετώπιση της αντιγραφής περιεχομένου άνευ αδείας, το οποίο θα συμβάλλει στη διασταύρωση των γεγονότων.

Στην εποχή της μετά-αλήθειας, η δημοσιογραφία γίνεται πολύτιμη. Και είναι χρέος όλων μας να τη στηρίξουμε ώστε να μπορεί να επιτελεί τον κοινωνικό της ρόλο. Και αυτό πράττουμε συντονισμένα.