Αποκλειστικό: Πως θα στηριχθεί ο Τύπος

Γράφει η Σόνια Χαϊμαντά

Τη χαριστική βολή στον ήδη εξασθενημένο οικονομικά, έντυπο Τύπο και στα χειμαζόμενα ηλεκτρονικά Μέσα Ενημέρωσης, δίνει η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού.

Τα διαφημιστικά πακέτα ακυρώνονται και - παρά την αλματώδη αύξηση της τηλεθέασης, αναγνωσιμότητας, και επισκεψιμότητας στο Διαδίκτυο - οι δείκτες δεν συμπαρασύρουν προς τα πάνω ούτε τις κυκλοφοριακές επιδόσεις των εφημερίδων ούτε εξάλλου τη γενική διαφημιστική απορρόφηση.

• Οι κυκλοφορίες των εφημερίδων, παρά το γεγονός ότι τα περίπτερα παραμένουν ανοικτά, έχουν πέσει δραματικά λόγω του κατ οίκον περιορισμού των πολιτών. Αντίστοιχη συμπεριφορά επιδεικνύουν οι αγοραστές περιοδικών.

• Στην Τηλεόραση, οι διαφημιζόμενοι αποφεύγουν να επενδύουν σε "περιβάλλοντα" ενημέρωσης με τόσο δραματικό περιεχόμενο. Παράλληλα θεωρείται μάταιη η διαφημιστική επένδυση εταιρειών που παράγουν προϊόντα ή που διαθέτουν υπηρεσίες που δεν μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει αυτήν την περίοδο (αυτοκίνητα, ταξίδια, προϊόντα life style). Τέλος, στην Τηλεόραση αρκετοί διαφημιζόμενοι αποσύρουν τις καμπάνιες με άστοχο δημιουργικό ή μη προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες. Εξαιρούνται τα FMCG του σούπερ μάρκετ, τα ίδια τα σούπερ μάρκετ, προϊόντα περιπτέρου, ψιλικών, pet shops, τραπεζικά, φαρμακευτικά και παρα-φαρμακευτικά.

• Η ακροαματικότητα αναμένεται να πέσει λόγω περιορισμού της κυκλοφορίας και τη μη χρήσης αυτοκινήτου.

Μέτρα στήριξης στην TV;

Το ζήτημα οικονομικής ενίσχυσης των τηλεοπτικών επιχειρήσεων τίθεται προς συζήτηση ήδη από την Ενωση Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας (ΕΙΤΗΣΕΕ), εξαιτίας των σημαντικών απωλειών που θα σημειωθούν από τη ραγδαία μείωση της διαφημιστικής δαπάνης.

Μέτρα στήριξης των ραδιοσταθμών ζήτησαν επίσης ήδη από τον υφυπουργό στον πρωθυπουργό Β (με κοινοποίηση σε άλλους υπουργούς) ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτικών Ραδιοφωνικών Σταθμών Αττικής (ΕΙΙΡΑ), Παναγιώτης Κωστάκης και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Ιδιοκτητών Ραδιοφωνικών Σταθμών (ΠΕΙΡΑΣ), Αντώνης Γρηγορόπουλος, επικαλούμενοι τις εντολές διακοπής διαφημίσεων. Ειδικά η ΠΕΙΡΑΣ (ραδιόφωνα περιφέρειας) αναφέρει ότι αν δεν στηριχθούν τα μέλη της "οι τοπικές κοινωνίες θα στερηθούν αυτής της δυνατότητας και θα επικρατήσει η παραπληροφόρηση των social media και η στόμα με στόμα διασπορά πανικού".

Το πλήγμα και η στήριξη στον Τύπο

Θέμα ημερών ή και ωρών είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η έκδοση εγκυκλίου από τον υφυπουργό στον πρωθυπουργό, αρμόδιο για θέματα ΜΜΕ, Στέλιο Πέτσα, για την εφαρμογή της διάταξης για το πλαίσιο οικονομικής στήριξης επιχειρήσεων έκδοσης εφημερίδων που έχει ενσωματωθεί σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών.

Ετσι η κυβέρνηση, στις τρέχουσες δραματικές συνθήκες, δίνει τη δυνατότητα οικονομικής στήριξης των επιχειρήσεων έκδοσης εφημερίδων μέσω ειδικά σχεδιασμένων προγραμμάτων χρηματοδότησης που θα παρέχονται με αντικειμενικά κριτήρια και υπό την προϋπόθεση τη τήρησης των Κανόνων Δεοντολογίας που στοχεύουν στην Πολυφωνία, τον Πλουραλισμό και την Ποιότητα του Δημοσίου Διαλόγου. Με την υποστήριξη Ειδικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής (απαρτιζόμενη από 5-7 μέλη της ΕΣΗΕΑ, ΠΟΕΣΥ και ΕΙΗΕΑ) και με κοινή υπουργική απόφαση του υπουργού Οικονομικών και του υφυπουργού στον πρωθυπουργό στον οποίο έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης ορίζονται οι κατηγορίες των εφημερίδων που θα στηριχθούν, η διάρκεια και οι προϋποθέσεις.

Συνολικά, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη διάθεση του ποσού των 7-7,5 εκατ. ευρώ (έναντι 6 εκατ. ευρώ που ήταν η αρχική πρόβλεψη) για τις εφημερίδες πανελλαδικής εμβέλειας και άλλα 4 εκατ. ευρώ για τις επαρχιακές.

Κάθε επιχείρηση έκδοσης εφημερίδων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας θα λαμβάνει οικονομική στήριξη ως εξής:

• Αν δεν προβεί σε απολύσεις

• Εφόσον δεν προβεί σε μείωση μισθών

• Εφόσον τηρεί τους Κανόνες Δεοντολογίας

α) Κάθε εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας θα λάβει, σύμφωνα με πληροφορίες, εφάπαξ ποσό το 2020 περί τις 14.000 ευρώ ανά ημέρα έκδοσης μέσα στην εβδομάδα δηλαδή 14.000Χ6 (84.000 ευρώ) αν εκδίδεται 6 φορές ή 14.000Χ1 (14.000) αν είναι εβδομαδιαία.

β)Στις περιφερειακές εφημερίδες θα δοθεί κατά πάσα πιθανότητα το ποσό των 7.000 ευρώ ανά ημέρα έκδοσης μέσα στην εβδομάδα.

γ) Κάθε εκδοτική επιχείρηση θα λάβει έξτρα ποσό ίσο με το γινόμενο των 1.016 ευρώ επί τον αριθμό των εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης που απασχολεί. Άρα αν μια εφημερίδα απασχολεί 80 εργαζομένους θα λάβει άλλα 81.280 ευρώ.

δ) Τα ποσά θα αναπροσαρμοστούν προς τα πάνω αν δεν συμπληρωθεί συνολικά το ποσόν των 7 με 7,5 εκατ. ευρώ.

Προϋποθέσεις υπαγωγής

Προκειμένου να υπαχθούν στο πρόγραμμα οι επιχειρήσεις έκδοσης εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας θα ισχύσουν τα παρακάτω κριτήρια (πλην της παλαιότητας των 24 μηνών που ίσχυε, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες)

• να μην περιέχουν ύλη η οποία αποτελεί αναπαραγωγή του περιεχομένου άλλου εντύπου, εφημερίδας ή περιοδικού, που έχει δημοσιευθεί ή δημοσιεύεται σε έντυπο ίδιου η διαφορετικού εκδότη. Ως αναπαραγωγή νοείται η αναδημοσίευση κειμένου άλλου εντύπου του ίδιου ή άλλου εκδότη ή άλλης δημοσιογραφικής πηγής χωρίς ουσιαστική συντακτική παρέμβαση και χωρίς αναφορά στην πηγή. Σε περίπτωση δημοσίευσης όμοιων κειμένων σε διαφορετικά έντυπα, ως αναπαραγωγή νοείται το κείμενο του χρονικά επόμενου σε έκδοση εντύπου, η ύλη τους

• να μην θίγει το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, να μην εισάγει η προάγει διακρίσεις βάσει φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, εθνικότητας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού,

• η ύλη τους να περιλαμβάνει πολιτικές, αθλητικές, πολιτιστικές και οικονομικές ειδήσεις, οι αγγελίες και οι διαφημιστικές καταχωρήσεις να μην υπερβαίνουν ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της συνολικής ύλης της εφημερίδας,

• ο ιδιοκτήτης, ο εκδότης και ο διευθυντής της εφημερίδας είτε αυτή ανήκει σε φυσικό είτε σε νομικό πρόσωπο, να μην έχει καταδικασθεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για κακούργημα και σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή, υπεξαίρεση, απειλή, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, για παραβίαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων, για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, για παράβαση του νόμου περί εργοδοτικών εισφορών, καθώς και σε οποιαδήποτε ποινή για κάθε οικονομικό και ηλεκτρονικό έγκλημα.

• Αν η εφημερίδα ανήκει σε ομόρρυθμη ή σε ετερόρρυθμη εταιρεία, σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ή σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη προσωπική ή κεφαλαιουχική εταιρεία η ανωτέρω απαγόρευση ισχύει και για τους εταίρους και τους διαχειριστές, ενώ, αν η εφημερίδα ανήκει σε ανώνυμη εταιρεία (Α.Ε.), και για τον Πρόεδρο, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερες ή να έχουν ρυθμισμένες τυχόν οφειλές τους προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία και η ρύθμιση να είναι ενεργή, να μην έχουν οφειλές προς τους εργαζόμενους από εργατικές απαιτήσεις (δεδουλευμένες αποδοχές, επιδόματα εορτών αδείας) κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής

Λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα και στην προσπάθεια των εκδοτών εφημερίδων να κερδίσουν το "στοίχημα" της καθημερινής και έγκυρης ενημέρωσης, η Ενωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (Ε.Ι.Η.Ε.Α.) προτείνει τα ακόλουθα μέτρα σε δύο άξονες:

Α. ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ

• Μείωση σελίδων των εφημερίδων.

• Μείωση ή αναστολή έκδοσης ενθέτων.

• Αναστολή κυκλοφορίας νέων προσφορών.

Β. ΚΡΑΤΙΚΗΣ/ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

• Άμεση αναστολή στον ΦΠΑ των πωλήσεων.

• Άμεση ενίσχυση απευθείας σε μισθοδοσία προς εργαζομένους, χωρίς καμία προϋπόθεση ή περιορισμό. Για να απλοποιηθεί η διαδικασία προτείνει την επιλογή των προς ενίσχυση εφημερίδων να αναλάβει η Ε.Ι.Η.Ε.Α.

• Να μην κλείσουν τα περίπτερα.

• Να υποχρεωθούν τα super markets να πωλούν εφημερίδες.

Όπως τα φορτηγά πλοία στον πόλεμο

Με επιστολή του στον Στέλιο Πέτσα, Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, το Δ.Σ. του Συνδέσμου Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων (ΣΗΠΕ) αναφέρει ότι ειδικότερα ο ημερήσιος περιφερειακό Τύπος πρέπει να παραμείνει «εν κινήσει» αυτές τις δύσκολες ώρες, που ο πληθυσμός δοκιμάζεται από την απειλή εξάπλωσης της κορονοΐωσης και τα περιοριστικά μέτρα για τον περιορισμό της. Εν κινήσει, όπως ακριβώς και τα φορτηγά πλοία που μετέφεραν προμήθειες προς τον στρατό των συμμάχων και τον χειμαζόμενο πληθυσμό, κατά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, διασχίζοντας τον Ατλαντικό παρά τους κινδύνους και τις απώλειες.

Δεδομένου μάλιστα ότι η κυκλοφορία του σε μεγάλο βαθμό είναι συνδρομητική, η διατήρηση του δικτύου διανομής κρίνεται πρόσφορη και για τη διάδοση των αναγκαίων μηνυμάτων των Αρχών προς τους πολίτες με τον έγκυρο τρόπο που ενυπάρχει στον έντυπο λόγο και τον χαρακτηρίζει. Αναλόγως, οι ιστοσελίδες του περιφερειακού Τύπου, όπου επίσης απευθύνεται η μεγάλη πλειονότητα του αναγνωστικού κοινού σε ολόκληρη την Επικράτεια, ικανοποιούν τις ανάγκες επικοινωνίας, ιδιαιτέρως τώρα, που οι συνθήκες δυσκολεύουν λόγω των περιορισμών στην κίνηση των πολιτών.

Προτάσεις

• Η διατήρηση των περιφερειακών επιχειρήσεων Τύπου «εν κινήσει» επιβάλλει την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση των μέτρων στήριξης, όπως αναφέρονται στον νόμο 4674/2020.

• Η πρόταση του ΣΗΠΕ για την προστασία των θέσεων εργασίας, στοιχειώδης προϋπόθεση του «εν κινήσει», είναι η επιδότηση τους σε τρεις κλίμακες. 1.- Πλήρης απασχόληση. 2.- Ημιαπασχόληση και 3.- Ωρομίσθιο.

• Τα δικαιολογητικά για την σύνταξη του καταλόγου των ωφελουμένων επιχειρήσεων αντλούνται από την ΕΡΓΑΝΗ, τον ΕΦΚΑ, τις ΑΠΔ. Το ύψος της επιδότησης κλιμακώνεται με οροφή εκείνη προς την πλήρη απασχόληση, που συνιστά και το τεκμήριο της υπαγωγής της επιχείρησης Τύπου στο οικείο Μητρώο.

• Η υποχρέωση της Πολιτείας είναι η καταβολή της ενίσχυσης το συντομότερο και αναδρομικά εφόσον ματαιώθηκε για το 2019 αν και αποτελεί οφειλόμενη μερική αποκατάσταση των απωλειών των επιχειρήσεων Τύπου από τη μεγάλη αύξηση των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων.

• Η επικείμενη έκδοση ΚΥΑ θα μπορούσε αφού ικανοποιήσει την αναδρομική υποχρέωση του 2019 να αναπτύξει το Πρόγραμμα προστασίας των θέσεων εργασίας σε βάθος τουλάχιστον τετραετίας, και πάντως εκκινώντας εντός του α΄ εξαμήνου του 2020. Ειδικότερα γι’ αυτήν την περίοδο κι επειδή περιορισμός της κίνησης αναπόδραστα προκαλεί περιορισμό της οικονομίας, ζητείται:

• Η ένταξη των επιχειρήσεων τύπου για το προσωπικό τους στις ευεργετικές διατάξεις που αφορούν : -στην αναστολή της λειτουργίας των επιχειρήσεων με κυβερνητική εντολή (όλο ή μέρος του προσωπικού να απέχει από τα εργασιακά του καθήκοντα, λόγω έλλειψης αντικειμένου απασχόλησης, και να ληφθεί μέριμνα ώστε να λαμβάνει την προβλεπόμενη επιδότηση του προσωπικού των επιχειρήσεων που τελούν σε αναστολή λειτουργίας). -στην αναστολή κατάθεσης ΦΠΑ και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.

• Η αναστολή της εξυπηρέτησης οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία, τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα της ισχύος των περιοριστικών μέτρων.

• Η τροποποίηση των προϋποθέσεων για την ένταξη στο Μητρώο των επιχειρήσεων Τύπου για το 2021 όσον αφορά στον αριθμό των εκδόσεων αλλά και στο μέγεθος (αριθμός σελίδων) των εφημερίδων λόγω της επικράτησης των ειδικών συνθηκών επιβίωσης των επιχειρήσεων περιφερειακού Τύπου κατά την περιοριστική περίοδο που διανύουμε και που ελπίζεται να είναι σύντομη και να μην επαναληφθεί.