Υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης για το e-commerce

Συνέντευξη στον Δημήτρη Τσουκαλά

Ο Νίκος Γουλής, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της e-Travel, ορίστηκε πρόσφατα πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου από το νεοεκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο του GRECA. θα αποτελεί τον πρόεδρο του Δ.Σ. για τα επόμενα τρία χρόνια και θα συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. με στόχο την ανάπτυξη του e-commerce στη χώρα μας. Όπως χαρακτηριστικά, άλλωστε, δήλωσε: «Είναι μεγάλη ευκαιρία για μένα να εργαστώ μαζί με την υπόλοιπη ομάδα του Δ.Σ. του GRECA για την ομαλή ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα μας. Το διαδίκτυο παρέχει σημαντικές ευκαιρίες στο επιχειρείν εντός και εκτός Ελλάδας και παράλληλα σημαντικά οφέλη προς τους καταναλωτές. Ο GRECA φιλοδοξούμε να αποτελέσει αρωγό των επιχειρήσεων που ήδη δραστηριοποιούνται ή σχεδιάζουν να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους στο διαδίκτυο και παράλληλα να συντελέσει στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους καταναλωτές».

Με αφορμή, λοιπόν, την έναρξη της θητείας του ο πρόεδρος του GRECA μιλάει στο RetailBusiness για τους στόχους και τις επιδιώξεις του νεοσύστατου Συνδέσμου, τα μέλη του και τις δράσεις που προγραμματίζει. Επίσης, σκιαγραφεί την κατάσταση στην ελληνική αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου, αναλύει τους παράγοντες που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την εξέλιξη και την επιτάχυνση της ανάπτυξής του και σημειώνει ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα κανάλι επικοινωνίας μεταξύ πολιτείας και αγοράς e-commerce «ώστε αφενός να υπάρξει καλύτερη κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων του ηλεκτρονικού εμπορίου, αφετέρου να αποτελεί κομμάτι της “πραγματικότητας” όταν λαμβάνονται αποφάσεις».

Ποιος είναι ο στόχος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου - GRECA; Τι οδήγησε τα ιδρυτικά μέλη στη σύστασή του;

Ο GRECA έχει σαν ευρύτερο σκοπό να προάγει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα. Ήρθε σαν απάντηση στην ανάγκη εκπροσώπησης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν τον κλάδο της ανάπτυξης, της μεταξύ τους συνεργασίας, της καταγραφής των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν και της από κοινού δράσης για τη βελτίωση των συνθηκών του περιβάλλοντος στο οποίο επιχειρούν.

Πόσα μέλη αριθμεί αυτή τη στιγμή ο GRECA; Τι ποσοστό της αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου εκπροσωπεί;

Τα μέλη του GRECA έχουν ξεπεράσει τα 70 και αυξάνονται με μεγάλο ρυθμό. Δεδομένου ότι είναι ήδη μέλη η πλειοψηφία των μεγάλων επιχειρήσεων από τους πιο ανεπτυγμένους τομείς του ηλεκτρονικού εμπορίου, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι εκπροσωπούμε περισσότερο από το 80% του ηλεκτρονικού τζίρου στην Ελλάδα. Το ποσοστό του συνολικού αριθμού επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά ή μη στο ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ακόμη μικρό, αφού τα πιο πρόσφατα στοιχεία εκτιμούν ότι δραστηριοποιούνται δύο με τρεις χιλιάδες επιχειρήσεις.

Ποιοι μπορούν να γίνουν μέλη του GRECA;

Μέλη μπορούν να γίνουν όλοι, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα. Αν πρόκειται για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο μπορούν να εγγραφούν τακτικά μέλη. Εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις ή φυσικά πρόσωπα που είτε δρουν υποστηρικτικά προς το ηλεκτρονικό εμπόριο είτε έχουν έντονο ενδιαφέρον και θέλουν να μετέχουν στις εξελίξεις μπορούν να εγγραφούν ως συνδεδεμένα μέλη.

Ποια είναι η εικόνα για το ηλεκτρονικό εμπόριο αυτή τη στιγμή στη χώρα μας; Μπορείτε να μας δώσετε κάποια βασικά μεγέθη για την αγορά;

Δυστυχώς δεν υπάρχει πλήρης εικόνα για το ηλεκτρονικό εμπόριο στη χώρα μας. Υπάρχουν ορισμένες αξιόλογες έρευνες, παρ’ όλα αυτά είναι δύσκολο να σχηματίσει κανείς μια ακριβή και ολοκληρωμένη εικόνα για μεγέθη όπως ο αριθμός των επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών, η συμπεριφορά των καταναλωτών κ.λπ. Είναι ένα από τα ζητήματα που θα ασχοληθεί ο GRECA, καθώς η ελλιπής εικόνα που υπάρχει δυσκολεύει τις επιχειρήσεις να κάνουν προβλέψεις και αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Η γενική αίσθηση που υπάρχει στις επιχειρήσεις και στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποτυπωθεί στα ακόλουθα τρία σημεία:

■ Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιείται ήδη μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών. Από το σύνολο αυτών των επιχειρήσεων ξεχωρίζει ένα μικρό ποσοστό για το μέγεθος και την πληρότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν, το οποίο είναι εφάμιλλο και σε ορισμένες περιπτώσεις καλύτερο από αντίστοιχες επιχειρήσεις του εξωτερικού.

■ Οι καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο σε επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου προκειμένου να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους, καθώς αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρονται (ευκολία, τιμή, διαφάνεια). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ακόμη έλλειμμα εμπιστοσύνης τόσο σε σχέση με τη χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών στο διαδίκτυο όσο και με τη φερεγγυότητα των επιχειρήσεων όσον αφορά τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Η εμπειρία από τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης δείχνει ότι καθώς τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις ωριμάζουν στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι κακές πρακτικές απομονώνονται και οι καταναλωτές αισθάνονται πιο ασφαλείς.

■ Το μεγαλύτερο κομμάτι των επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στο ηλεκτρονικό εμπόριο δεν εκμεταλλεύεται ακόμη ένα από τα ισχυρότερα πλεονεκτήματα του διαδικτύου, την παγκόσμια αγορά. Στα πλαίσια της συνολικής εσωστρέφειας που υπήρχε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ελάχιστες επιχειρήσεις εκμεταλλεύτηκαν την άμεση πρόσβαση που δίνει το διαδίκτυο σε άλλες αγορές. Σταδιακά, και με αφορμή την ύφεση της ελληνικής αγοράς, ο προσανατολισμός αλλάζει και ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σε άλλες αγορές.

Θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης; Τι πρέπει να γίνει κατά τη γνώμη σας προκειμένου να συνεχιστεί η ομαλή ανάπτυξη του ελληνικού ηλεκτρονικού εμπορίου εντός και εκτός συνόρων;

Το ηλεκτρονικό εμπόριο στη χώρα μας αλλά και διεθνώς έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης. Καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία, ωριμάζει το καταναλωτικό κοινό και οι επιχειρήσεις αποκτούν μεγαλύτερη εμπειρία, ολοένα μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου θα μετακινείται από τα παραδοσιακά κανάλια πώλησης στο διαδίκτυο. Μερικοί από τους παράγοντες που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την εξέλιξη και την επιτάχυνση της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι:

ΥΠΟΔΟΜΕΣ: Ξεκινώντας από τις dial-up συνδέσεις μέχρι σήμερα, η εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι ευθέως ανάλογη της προσφερόμενης ταχύτητας τόσο προς τους καταναλωτές όσο και προς τις επιχειρήσεις. Παρότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα, ακόμη υπάρχει υστέρηση σε σύγκριση με τη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη και χρειάζεται προσπάθεια για να επιταχύνουμε. Οι συνδέσεις οπτικών ινών, για παράδειγμα, είναι ακόμη ένα προϊόν για λίγους. Ενώ για τους καταναλωτές μπορεί προς το παρόν να αποτελεί πολυτέλεια, για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο μια γρήγορη ποιοτική σύνδεση αποτελεί απαραίτητο εργαλείο. Σχέδια όπως το Fiber to the Home είναι σημαντικό να ξαναβγούν από το συρτάρι.

ΗλΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ: Στη χώρα μας έγινε μια λάθος αρχή με το ηλεκτρονικό χρήμα (πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες) για το οποίο μερίδιο φέρουν τόσο η πολιτεία όσο και οι τράπεζες. Το αποτέλεσμα είναι μεγάλο μέρος των καταναλωτών να μη γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και την ορθή χρήση τους και αντί για χρήσιμα εργαλεία να τα αντιμετωπίζουν σαν παγίδες. Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου συνδέεται άμεσα με την εξοικείωση των καταναλωτών με τις ηλεκτρονικές πληρωμές (όπως άλλωστε και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής). Η πολιτεία οφείλει και για τους δύο λόγους να ενθαρρύνει τη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών είτε με φορολογικά οφέλη είτε και με πολύ πρακτικά, όπως για παράδειγμα να θεωρείται αποδεκτή σαν παραστατικό εξόδων η ανάλυση των χρεώσεων μιας πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας (σαν εναλλακτική της παγκόσμιας πρωτοτυπίας της φοροκάρτας).

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ: Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, σε μια χρονική στιγμή που η ανεργία αγγίζει το 25%, στο ηλεκτρονικό εμπόριο υπάρχει έλλειψη σε ανθρώπους. χρειαζόμαστε περισσότερους προγραμματιστές και ανθρώπους με εξειδίκευση στο online marketing. Οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας θα αυξάνονται εκθετικά και φαίνεται ότι τα αντανακλαστικά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν έχουν λειτουργήσει ακόμη στον απαιτούμενο βαθμό.

Ποιος ο ρόλος του GRECA σ’ αυτή την προσπάθεια; Ποιες δράσεις προγραμματίζετε για να συνδράμετε την ανάπτυξη και ωρίμανση της αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου;

Ο GRECA κάνει ακόμη τα πρώτα του βήματα και θα ήταν ψέματα αν λέγαμε ότι υπάρχει ήδη σαφές σχέδιο και agenda. Εκτός από κάποιες προφανείς ανάγκες, όπως για παράδειγμα ο Κώδικας Δεοντολογίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ή θέματα Ηλεκτρονικής Απάτης, που είναι στα άμεσα σχέδιά μας, έχουμε ξεκινήσει διάλογο με τα μέλη μας για να καταγράψουμε τα ζητήματα και να διαμορφώσουμε μια agenda. Σ’ αυτό το πλαίσιο καλούμε όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ή σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν στο ηλεκτρονικό εμπόριο να μας στείλουν τα θέματα που τις απασχολούν.

Στην 1η Γενική Συνέλευση των μελών του GRECA προσήλθε και ο γενικός γραμματέας Εμπορίου κ. Στέφανος Κομνηνός. Θεωρείτε ότι η ελληνική πολιτεία προσφέρει την κατάλληλη αρωγή στο ηλεκτρονικό εμπόριο; Χρειάζονται περισσότερα;

Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει ιδιαιτερότητες οι οποίες, όπως φαίνεται, δεν είναι πάντα κατανοητές από την πολιτεία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χαράσσονται πολιτικές που είτε αφορούν άμεσα το ηλεκτρονικό εμπόριο είτε όχι δημιουργούν σημαντικά εμπόδια. Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί ένα κανάλι επικοινωνίας ώστε αφενός να υπάρξει καλύτερη κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων του ηλεκτρονικού εμπορίου και αφετέρου να αποτελεί κομμάτι της «πραγματικότητας» όταν λαμβάνονται αποφάσεις. Η παρουσία του γ. γραμματέα Εμπορίου στην 1η Γ.Σ. του GRECA ήταν ένα ενθαρρυντικό μήνυμα. Ελπίζουμε ότι στο προσεχές μέλλον θα έχουμε την ευκαιρία να εκθέσουμε τα ζητήματα που απασχολούν το ηλεκτρονικό εμπόριο σε περισσότερους φορείς και φιλοδοξούμε να αποτελέσουμε ένα αξιόπιστο συνομιλητή της πολιτείας για συναφή θέματα.

Who is who

Ο Νίκος Γουλής, 36 ετών, είναι ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της e-Travel A.E., του διαδικτυακού ταξιδιωτικού πρακτορείου το οποίο δραστηριοποιείται σε 12 χώρες στην Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη, με sites όπως το Pamediakopes.gr στην Ελλάδα και το Trip.ru στη Ρωσία. Είναι επίσης επικεφαλής αρκετών projects στο διαδίκτυο που έχουν σχέση με παροχή υπηρεσιών και την πρόληψη της ηλεκτρονικής απάτης. Είναι ο πρόεδρος του GRECA (Greeke-CommerceAssociation) -ή ελληνικά ΕΣΗΕ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου)- που αποτελεί το εθνικό όργανο για τον ταχύτατα αναπτυσσόμενο κλάδο του Ηλεκτρονικού Εμπορίου. O GRECA συστάθηκε με τη συμμετοχή πολλών μεγάλων και μικρών εταιρειών του χώρου, με σκοπό τη διάδοση και υποστήριξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα αλλά και εκτός συνόρων και σήμερα εκπροσωπεί περισσότερα από 70 μέλη που πραγματοποιούν 1 δισ. ευρώ σε on-line τζίρο. Πέρα από τον κ. Γουλή, τις υπόλοιπες θέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του GRECA διατηρούν οι:

■ Αντιπρόεδρος: Καθ. Γιώργος Δουκίδης - διευθυντής ELTRUN, Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
■ Γραμματέας: Κατερίνα Καραγιάννη - co-founder & Managing Partner days4u.gr
■ Ταμίας: Ζανής Λαλάς - Ιδρυτής & διευθύνων σύμβουλος z-mall.gr
■ Μέλη: Φώτης Αντωνόπουλος - Ιδρυτής oliveshop.com, Ηλίας Μανδρούκας - eCommerce & Loyalty Manager aegeanair.com, Philipp Brinkmann - Ιδρυτής & διευθύνων σύμβουλος travelplanet24.com