Ποια είναι η «θέση» και ο ρόλος της Διαφήμισης στην Εποχή του TikTok;
Η Τεχνολογία έχει διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα, όπου οι διαδικτυακές πλατφόρμες και οι κοινωνικές δικτυώσεις κατέχουν κυρίαρχο ρόλο στην καθημερινότητά μας. Ανάμεσα σε αυτές, το TikTok έχει επιφέρει μια επανάσταση στον τρόπο που επικοινωνούμε, ενημερωνόμαστε και διαφημίζουμε προϊόντα ή υπηρεσίες. Ωστόσο, η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξετάσει το TikTok ανοίγει μια σημαντική συζήτηση για την προστασία των χρηστών, ιδίως των ανηλίκων, καθώς και για τη διαφάνεια στη διαφήμιση και τις εμπορικές δραστηριότητες στις κοινωνικές δικτυώσεις.
Με περισσότερους από 135,9 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το TikTok έχει καταφέρει να εντυπωσιάσει μια ολόκληρη γενιά με τον διαφορετικό τρόπο που παρουσιάζει το περιεχόμενο. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει ανησυχία για πιθανές παραβάσεις του κανονισμού για τις ψηφιακές υπηρεσίες, που περιλαμβάνουν την προστασία των ανηλίκων, τη διαφάνεια στις διαφημίσεις, την πρόσβαση σε δεδομένα από ερευνητές και τη διαχείριση των εθιστικών στοιχείων και του επιβλαβούς περιεχομένου.
Το ενδιαφέρον αυξάνεται με τη δημοσίευση αποτελεσμάτων έρευνας που πραγματοποίησε η Κομισιόν και οι αρχές προστασίας των καταναλωτών σε 22 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, πάνω σε 576 influencers. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν όχι μόνο την έκταση της διαφημιστικής δραστηριότητας, αλλά και τις αρρυθμίες και προκλήσεις που προκύπτουν σε σχέση με τη διαφάνεια.
Το 97% των influencers πόσταρε διαφημιστικό περιεχόμενο, αλλά μόνο το 20% το ανέφερε ως τέτοιο, ενώ το 38% δεν αναφέρθηκε στο αν η συνεργασία ήταν πληρωμένη με συγκεκριμένους όρους. Η νέα νομοθεσία που απαιτεί από τους influencers να αποκαλύπτουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες φαίνεται να είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η διαφάνεια στον ψηφιακό χώρο.
Επιπλέον, οι έλεγχοι αποκάλυψαν ότι περίπου το 44% των influencers διέθεταν δικό τους site, στον οποίο και προώθησαν προϊόντα ή υπηρεσίες, ενώ το 60% που προώθησαν τα δικά τους προϊόντα ήταν αδιαφανείς σχετικά με τη φύση της προώθησης.
Σε μια εποχή όπου η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι ευκολότερη από ποτέ, η διασφάλιση της διαφάνειας και της προστασίας των καταναλωτών είναι θεμελιώδους σημασίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την ανάληψη δράσης ενάντια στο TikTok και τους influencers, δείχνει ότι είναι διατεθειμένη να προστατεύσει τους πολίτες της από τις πιθανές επιπτώσεις του ψηφιακού κόσμου. Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα;
Η βούληση της Πολιτείας να βάλει τα πράγματα στη θέση τους ξεκινά από τους ελέγχους της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στον χώρο των κοινωνικών δικτύων (social media), και όπως δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα των συνδυαστικών διασταυρώσεων που «έτρεξε» η ΑΑΔΕ με τη βοήθεια ειδικού αλγορίθμου, εντοπίζονται εκατοντάδες υποθέσεις φοροδιαφυγής influencers μέσω Facebook, Instagram, Twitter και TikTok.
Με την ελεγκτική πρακτική που ακολουθήθηκε εντοπίσθηκαν όλοι οι λογαριασμοί που διατηρεί μια γνωστή και επιδραστική influencer στα κοινωνικά δίκτυα και αφού έκαναν έρευνα στο «προφίλ» της (στην προσωπική της σελίδα) διαπίστωσαν ότι εκτός από τους εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους (followers) κατέχει σημαντικό ποσοστό σε επιχείρηση ηλεκτρονικού εμπορίου με ρούχα και αξεσουάρ τα οποία μέσω των λογαριασμών της στα social media διαφημίζει και πουλάει διαδικτυακά.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τον ειδικό αλγόριθμο, οι ελεγκτές βρήκαν τα εισοδήματα που δηλώνει στην Εφορία τα τελευταία δυο χρόνια και τον τζίρο του e-shop. Από τη διασταύρωση των στοιχείων προέκυψε ότι η influencer που είναι και μέτοχος του e-shop είχε εμφανίσει χαμηλά εισοδήματα στις φορολογικές δηλώσεις. Το επόμενο βήμα ήταν να ελεγχθούν οι παραδόσεις των προϊόντων που έγιναν μέσω των εταιρειών κούριερ στους πελάτες από το e-shop και οι πληροφορίες που συγκέντρωσαν οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ από τις εταιρείες μεταφορών έδειξαν ότι οι παραδόσεις αγαθών ήταν πολύ περισσότερες από το τζίρο που εμφάνιζε το ηλεκτρονικό κατάστημα.
Για τα δυο έτη που διενεργήθηκε ο έλεγχος διαπιστώθηκε αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη σχεδόν 350.000 ευρώ από τη μη έκδοση αποδείξεων και παραστατικών….
Είναι προφανές ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει τη σημασία αυτών των μέτρων μέσω της ΑΑΔΕ, η οποία εντοπίζει περιπτώσεις φοροδιαφυγής μέσω των κοινωνικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένου του TikTok. Οι ενέργειες αυτές δείχνουν τη δέσμευση της χώρας να αντιμετωπίσει την παραβίαση των φορολογικών κανόνων και να επιβάλει την τήρησή τους. Με τον συνδυασμό αυτών των προσπαθειών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, είναι δυνατόν να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον όπου οι καταναλωτές θα προστατεύονται από απάτες και παραβάσεις, ενώ η διαφάνεια θα ενισχύεται στον ψηφιακό κόσμο. Αυτή η διαδικασία αποτελεί και μια προειδοποίηση για όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που λειτουργούν στην Ε.Ε., ενισχύοντας την ανάγκη για συμμόρφωση προς τους κανονισμούς και τις αρχές προστασίας των χρηστών.
