Τα πρώτα συμπεράσματα της Επόμενης Μέρας

Γράφουν οι ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ & ΣΟΝΙΑ ΧΑΪΜΑΝΤΑ

Σύντομα αναμένεται η επίσημη δημοσίευση των ευρημάτων του Συνεδρίου «Επικοινωνία: Η Επόμενη Μέρα», με μια νέα εξαιρετικά χρήσιμη και αναλυτική διαδικασία, όπως φαίνεται, να ξεκινά, προκειμένου να υπάρξει ένα κείμενο συναίνεσης που θα το υπογράφουν όλοι οι φορείς του χώρου της Επικοινωνίας. Μια εξέλιξη άκρως θετική, η οποία σημαίνει τη μετατροπή σε δεσμεύσεις όλων όσων ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, που, όπως μας επισημαίνει ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Νάσος Λέζος, «κατάφερε να θέσει επί τάπητος τα κρίσιμα θέματα που απασχολούν τους τρεις βασικούς κρίκους της αλυσίδας της Επικοινωνίας». Συνεχίζοντας ο ίδιος υπογραμμίζει πως το Συνέδριο «επικύρωσε τα findings της έρευνας και σε συγκεκριμένους τομείς, έθεσε και τις βασικές προϋποθέσεις για ένα νέο κύκλο ανάπτυξης» και υπενθυμίζει πως όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να είχαν συμβεί αν το Συνέδριο δεν αποτελούσε «το αποτέλεσμα της πλέον βαθιάς και ουσιαστικής προσυνεδριακής διαδικασίας που έχει γίνει ποτέ στη χώρα μας για την αγορά Επικοινωνίας, για την οποία συνεργάστηκαν 7 εταιρείες ερευνών, υπήρξαν 70 συνεντεύξεις από senior στελέχη της αγοράς και πραγματοποιήθηκαν 3 προσυνεδριακά τραπέζια διαβούλευσης για να προκύψει η θεματολογία».

Ακόμη ο κ. Λέζος μας δίνει μερικά ακόμη νούμερα που αποδεικνύουν αφενός τη σκληρή προσπάθεια και την πολλή δουλειά που έγινε για το Συνέδριο αλλά αφετέρου και την επιτυχία του. Πιο συγκεκριμένα, όπως μας επισημαίνει: «Το Συνέδριο παρακολούθησαν πάνω από 700 άτομα του χώρου, ενώ για τις ανάγκες του συνεργάστηκαν πάνω από 150 άτομα στις επιτροπές. Παράλληλα τις απόψεις τους εξέφρασαν εκείνη την ημέρα περισσότεροι από 450 ομιλητές». Όσον αφορά την καμπάνια επικοινωνίας, η οποία κινήθηκε σε τρεις άξονες (καταχωρίσεις, συνεντεύξεις &social media), όπως μας ενημερώνει ο ίδιος υπήρξαν περισσότερες από 150 καταχωρίσεις σε κλαδικά έντυπα και εβδομαδιαίες εφημερίδες, πάνω από 30 συνεντεύξεις και άρθρα και πάνω από 45.000  επισκέψεις στις σελίδες του facebook για το Συνέδριο.

Όταν τον ρωτάμε για τα επόμενα βήματα, μας ενημέρωνει πως σύντομα θα αναρτηθούν στο site του Συνεδρίου (www.epomenimera.net) η παρουσίαση του WFA και η έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τις ανάγκες του Συνεδρίου, ενώ έχει δρομολογηθεί να δημοσιευτούν και τα findings στο site και να υπάρχει δυνατότητα να δίνονται σε κάθε ενδιαφερόμενο. Το πιο ενδιαφέρον δε είναι πως μας ενημερώνει πως «τα findings θα βγουν σε διαβούλευση για περίοδο 2 εβδομάδων και μετά θα δημοσιευτούν επίσημα. Οι πρόεδροι θα συναντηθούν μέσα σε μια περίοδο 3 εβδομάδων και χρησιμοποιώντας τα findings θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν συναινέσεις ώστε να βγει ένα τελικό κείμενο που θα συνυπογράφεται από όλους τους συνδέσμους».

Θετικά στοιχεία & διαπιστώσεις

Σαν μια ευχάριστη νότα μέσα στη γενική απαισιοδοξία που καταγράφεται διάχυτη σε όλους τους χώρους της επικοινωνίας περιγράφει από τη μεριά του το Συνέδριο ο εμπορικός διευθυντής της ΦΑΓΕ, Αλέξης Αλεξόπουλος, όταν του ζητάμε να μας κάνει μια πρώτη αποτίμηση. «Η επιτυχία του, όπως ομολογήθηκε από τους συμμετέχοντες, μας επιτρέπει, ίσως, να αισιοδοξούμε ότι η επόμενη μέρα θα μπορέσει να δώσει απαντήσεις και λύσεις στα ερωτήματα και στα προβλήματα που απασχολούν όλους τους εταίρους» σημειώνει χαρακτηριστικά ο άνθρωπος που συντόνισε το πρώτο πάνελ του Συνεδρίου και ήταν και πρόεδρος του σχετικού τραπεζιού διαβούλευσης. Όπως αναφέρει: «το πρώτο θετικό στοιχείο ήταν η ευρεία συμμετοχή και η συνύπαρξη σε αυτό το Συνέδριο όλων των φορέων που εργάζονται για την επικοινωνία και η εκφρασμένη πρόθεσή τους για διαβούλευση προς αναζήτηση λύσεων. Συζητήθηκαν, για πρώτη ίσως φορά δημόσια, με ειλικρίνεια και διάθεση αυτοκριτικής, όλα τα χρονίζοντα θέματα των εμπλεκόμενων. Όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα αναζήτησης, με ειλικρίνεια και ωριμότητα, των δράσεων που θα μας οδηγήσουν από τον αγώνα της επιβίωσης στον αγώνα για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη. Η δραματική περικοπή των κονδυλίων της επικοινωνίας προς όφελος των προσφορών στο βωμό της προστασίας του P&L των διαφημιζόμενων, έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στα αποτελέσματα των εταιρειών επικοινωνίας και των μέσων. Έγινε φανερό ότι το γεγονός αυτό έχει οξύνει τις μεταξύ τους σχέσεις και έχει αναδείξει τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τις στρεβλώσεις των προηγούμενων ετών, όταν όλα αυτά διαβιούσαν σε λανθάνουσα κατάσταση, που τροφοδοτούσε η επίπλαστη ευημερία των αριθμών».

Ακόμη συμπληρώνει πως μια «άλλη γενική διαπίστωση ήταν το ότι η κάθε είδους κρατική νομοθετική παρέμβαση, από το αγγελιόσημο μέχρι το νόμο Βενιζέλου, αποτελεί τροχοπέδη για την εξυγίανση της αγοράς, την αναζήτηση ισορροπιών και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αντιμετωπίζουμε, δηλαδή, ένα κράτος παρεμβατικό, προσκολλημένο σε αναχρονιστικούς νόμους & διατάξεις που δυσχεραίνουν την ανταγωνιστικότητα. Αναμένουμε καθοριστική βοήθεια από την πολιτεία σε αυτό το σημείο».

Ολοκληρώνοντας αναφέρει πως θεωρεί πως «όλοι αντιλαμβανόμαστε την κρίση αυτή όχι απλά ως προσαρμογή σε νέα μεγέθη, αλλά ως μοναδική ευκαιρία για δραστικές αλλαγές, αμφισβητώντας όλα όσα γίνονται και με τον τρόπο που γίνονται σήμερα. Αναζητώντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία σε κάθε γραμμή του marketing plan μας, ενσωματώνοντας νέα ταλέντα στις οργανώσεις μας, τολμώντας στη στρατηγική επικοινωνίας και στην επιλογή των μέσων, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και εν γένει παίρνοντας τολμηρές αποφάσεις.

Είναι σίγουρο ότι η διόρθωση των ποικίλων στρεβλώσεων θα οδηγήσει μοιραία στη βίαιη, ίσως, αλλαγή του χάρτη της βιομηχανίας, των διαφημιστικών εταιρειών, των μέσων και εν γένει όλων των εταίρων της επικοινωνίας. Η αγορά, όμως, θα προσδιοριστεί εκ νέου μέσα από την κρίση και νέες ισορροπίες θα βρεθούν. Φυσικά, δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές ή οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει κανείς ή για το πώς θα βγει από την κρίση. Οι σύνδεσμοι έπραξαν το καθήκον τους και γι’ αυτό πρέπει να συγχαρώ την Οργανωτική Επιτροπή για το έργο της. Η συνέχεια, όμως, απαιτεί και την ενεργό συμμετοχή όλων των παικτών ξεχωριστά για τη δημιουργία ενός βιώσιμου και υγιούς περιβάλλοντος στην επικοινωνία, ώστε να μπορέσει να διαδραματίσει τον αναπτυξιακό ρόλο της στην οικονομία».

Τι ζήτησαν οι θεσμικοί

Εξαιρετικό ενδιαφέροντα βέβαια και φυσικά πρόκριμα για το κείμενο συναίνεσης που αναμένεται να προκύψει ήταν φυσικά τα όσα διατυπώθηκαν στο πάνελ που ολοκλήρωσε το Συνέδριο και στο οποίο συμμετείχαν οι πρόεδροι των φορέων που συνασπίστηκαν για τη διοργάνωσή του. Στις επόμενες γραμμές ακολουθούν όσο πιο αναλυτικά γίνεται τα όσα ειπώθηκαν και σίγουρα θα καθορίσουν και τις επικείμενες συναντήσεις των προέδρων.

Νέο πλαίσιο νόμων, χωρίς παρεμβάσεις
Γρηγόρης Αντωνιάδης, πρόεδρος ΣΔΕ

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Διαφημιζομένων Ελλάδος (ΣΔΕ), Γρηγόρης Αντωνιάδης, καταφέρθηκε κατά της πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης να διατηρεί όλα αυτά τα «βαρίδια» που εμποδίζουν την ανάπτυξη και θέτουν προσκόμματα στη διαφημιστική επένδυση, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι «συχνά οι πολιτικοί θεωρούσαν ότι η βιομηχανία αλλά και η διαφήμιση είχαν πολλά περιθώρια (margins), άρα έπρεπε να επιβαρύνονται μονίμως με βάρη που δεν τους αντιστοιχούν. Ζήτησε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο χωρίς άνωθεν παρεμβάσεις.

Κατάργηση αγγελιοσήμου εδώ και τώρα
Δημήτρης Μαύρος, πρόεδρος ΕΔΕΕ

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η τοποθέτηση του προέδρου της Ένωσης Εταιρειών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος (ΕΔΕΕ), Δημήτρης Γ. Μαύρος, ο οποίος ανέφερε ότι οι επιβαρύνσεις της διαφήμισης με 23% ΦΠΑ και 20% αγγελιόσημο έχουν αρνητικές επενέργειες στον ίδιο τον καταναλωτή. Ο πρόεδρος της ΕΔΕΕ ενημέρωσε το κοινό ότι εδώ και ένα χρόνο η Ένωση επιδιώκει το διάλογο για την κατάργηση του αγγελιοσήμου.

Το μεγάλο στοίχημα η επιβίωση του κλάδου
Κώστας Κιμπουρόπουλος, πρόεδρος ΕΙΤΗΣΕΕ

«Να αναμορφωθεί η νομοθεσία για τα ΜΜΕ και την επικοινωνία με κριτήρια αγοράς και κοινωνική ευαισθησία» ζήτησε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΙΤΗΣΕΕ Κ. Κιμπουρόπουλος, που εντοπίζει τρία κενά: α) στην αδειοδότηση και νομιμότητα των τηλεοπτικών καναλιών, β) στη «βασικομετοχική αντίληψη» που δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να λειτουργήσουν με ελευθερία και γ) στη φορομπηχτική λογική που διέπει την κυβέρνηση αναφορικά με τη λειτουργία της τηλεόρασης, κυρίως με την επαναφορά του ειδικού φόρου τηλεόρασης (από 1η/1/2012) όταν «η ιστορία έχει καταδείξει ότι δεν απέδωσε, τουναντίον υπονόμευσε, την είσπραξη δημοσιονομικών εσόδων». Ο Κ. Κιμπουρόπουλος τόνισε ότι «υπάρχει αγωνία στον κλάδο της διαφήμισης για την αναζήτηση ενός άλλου πλαισίου λειτουργίας της αγοράς και η ΕΙΤΗΣΕΕ την ενθαρρύνει. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται παρέμβαση του κράτους, ωστόσο χρειάζεται να υπάρξει άρση ρυθμίσεων του παρελθόντος που δεν έχουν αποδώσει τίποτα και αντίθετα έχουν προκαλέσει πολλά δεινά. Το μεγάλο στοίχημα σήμερα είναι η επιβίωση και αυτό πρέπει να γίνει με όρους διαφύλαξης του πλουραλισμού, των θέσεων εργασίας και τη φιλελεύθερη επικοινωνία».
Τέλος ο Κ. Κιμπουρόπουλος ανέφερε: «Οι διαφημιστικές πρέπει να σταματήσουν να εκτρέπονται σε εταιρείες χρηματοοικονομικής διαχείρισης διαθεσίμων. Οι διαφημιζόμενοι πρέπει να έχουν γνώση για το πού πάνε τα λεφτά τους».

Το θέμα του αγγελιοσήμου

O Θεοχάρης Φιλιππόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Περιοδικού Τύπου, τόνισε ότι «στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα νόμων, αλλά δεν εφαρμόζονται», ενώ υπογράμμισε ότι αποτελούν αγκάθια η έλλειψη αδειών, η δημοσίευση ισολογισμών σε εφημερίδες-φαντάσματα, καθώς και το ότι η κρατική διαφήμιση δίνεται με κομματικά κριτήρια. Είπε ακόμα ότι «ο πόρος του αγγελιόσημου θα έπρεπε να πηγαίνει στα ταμεία των εργαζομένων».

Υπέρ της απόδοσης του αγγελιοσήμου στους πραγματικούς δικαιούχους του τάχθηκε και ο πρόεδρος της ΕΙΙΡΑ, Π. Κωστόπουλος, ενώ κατά της επέκτασης του αγγελιοσήμου στο διαδίκτυο τάχθηκε, εμμέσως πλην σαφώς, ο πρόεδρος του IAB Hellas, Γ. Μαρμαροκόπος.

Ανάγκη συντονισμού
Σπύρος Ζαβιτσάνος, πρόεδρος ΣΕΔΕΑ

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (ΣΕΔΕΑ) Σπ. Ζαβιτσάνος αναφέρθηκε στην ανάγκη ανανέωσης των προτύπων που θα παρακολουθήσουν τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Αποσπάσματα από την ομιλία του έχουν ως εξής: «Σε μια εποχή που η επιτάχυνση είναι το κύριο χαρακτηριστικό της και η ταχύτητα λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων είναι πολλές φορές σημαντικότερη από τις ίδιες τις αποφάσεις, η κατάσταση που σήμερα βιώνουμε, και στον ιδιωτικό τομέα, είναι κατά κανόνα ακριβώς αντίθετη: Καθυστέρηση και διαρκής αναβολή στη λήψη των στρατηγικών αποφάσεων. Ο ρόλος της επικοινωνίας είναι, λοιπόν, ακριβώς αυτός: Να λειτουργήσει ως καταλύτης σε δύο κατευθύνσεις, ως πολλαπλασιαστής αξίας και ως επιταχυντής των διαδικασιών προς την έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη. Και η επικοινωνία μπορεί να τον παίξει αυτόν το ρόλο με επιτυχία.

Πρώτον γιατί αποτελεί το βασικό όπλο για την δημιουργία αυτού που ονομάζουμε «κλίμα» στην εσωτερική αγορά. Συντονισμένη επικοινωνία μπορεί να αντιστρέψει την αρνητική ψυχολογική κατάσταση που επιβαρύνει όχι μόνο την κατανάλωση αλλά και την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και τελικά όλες τις διαστάσεις αυτού που ονομάζουμε καθημερινότητα. Δεύτερον γιατί η επικοινωνία πρέπει και μπορεί να αποτελέσει το βασικό μοχλό για την ανάπτυξη του “brand” Ελλάδα στο εξωτερικό. \"Brand\" Ελλάδα μπορεί να σημαίνει Ελλάδα προορισμός επενδύσεων, Ελλάδα τουριστικός προορισμός, ελληνικά προϊόντα, πράσινη ενέργεια, πολιτισμός. Σημαίνει όμως και απαλλαγή από στερεότυπα που δίκαια ή άδικα μας ακολουθούν, όπως το \"τεμπέληδες Έλληνες\". Τρίτον γιατί τα ΜΜΕ αποτελούν συνεκτικό ιστό για την κοινωνία και  μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά να ξαναποκτήσουμε την αυτοπεποίθηση που ως χώρα και άτομα χρειαζόμαστε για να σπάσουμε τον κλοιό του φόβου που μας περιβάλλει και να αντιδράσουμε θετικά.

Και ακόμη κάτι που μπορεί να φαίνεται λεπτομέρεια, αλλά έχει μεγάλη σημασία: μέσα από την έρευνα μπορούμε να υποδείξουμε τα νέα σημεία αναφοράς πάνω στα οποία θα στηριχθούν οι στρατηγικές αποφάσεις και οι κινήσεις στον άγνωστο, μη χαρτογραφημένο, κόσμο που λέγεται επόμενη μέρα, όπως είναι και ο τίτλος αυτού του συνεδρίου. Από την προσυνεδριακή διαδικασία προέκυψε ότι τρεις είναι οι άξονες που πρέπει να κινηθούμε.

Ο πρώτος ήταν να μπει ξανά ο πελάτης στο επίκεντρο και να ενισχυθεί το brand building. Ο δεύτερος να προχωρήσουμε σε ένα νέο μοντέλο συνεργασίας. Στην τρίτη ενότητα καλούμαστε να αναζητήσουμε, σε συνεργασία με την πολιτεία, τις διαδικασίες για την εξασφάλιση του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου και την αναθεώρηση διατάξεων και κανόνων που όπως ισχύουν σήμερα αποτελούν αντικίνητρα για την ανάπτυξη και τροχοπέδη στην επιχειρηματικότητα. Στα θέματα αυτά υπάρχει από την πλευρά της αγοράς μια ταύτιση απόψεων, εντυπωσιακή θα έλεγα για το χώρο μας. Το γεγονός αυτό είναι ενθαρρυντικό, όπως σημαντικό πιστεύω ότι είναι το γεγονός ότι στο διάλογο με την πολιτεία δεν ερχόμαστε μόνο με αιτήματα, αλλά και με δημιουργικές ιδέες και προτάσεις».