Επιστροφή στις βασικές αξίες

Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

 

Ποια είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή στους τομείς που δραστηριοποιείται ο Όμιλος Forthnet; Σε τι βαθμό έχουν επηρεαστεί από την κρίση και πώς έχει αγγίξει αυτή η πραγματικότητα τη Forthnet; 

 

O Όμιλος Forthnet είναι στρατηγικά τοποθετημένος στην αγορά της επικοινωνίας και της ψυχαγωγίας, σε δύο κλάδους που ολοένα και συγκλίνουν μεταξύ τους, με επίκεντρο το περιεχόμενο. Μέσα από τη μητρική Forthnet ο Όμιλος παρέχει μια ευρεία γκάμα ευρυζωνικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ενώ σε συνδυασμό με τη Nova αυτές οι υπηρεσίες παντρεύονται με τη συνδρομητική τηλεόραση.

Έχει τεκμηριωθεί από διάφορες πηγές ότι η κρίση έχει επηρεάσει τόσο το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων, όσο και την αγοραστική τους δύναμη, όχι μόνο σε απόλυτα νούμερα αλλά και σε επίπεδο ψυχολογίας. Είναι επόμενο να επηρεάζεται η καταναλωτική διάθεση μέσα από τη διαρκή και για παρατεταμένο διάστημα έκθεση του κοινού στο κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας για τα πάντα, ακόμα δε και για το νόμισμα της χώρας.

Σ’ αυτό λοιπόν το αντίξοο κλίμα διαπιστώνουμε ότι οι σταθερές τηλεπικοινωνίες και ειδικά οι υπηρεσίες ευρυζωνικών υπηρεσιών έχουν δείξει ανθεκτικότητα σε σχέση με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η αγορά των ευρυζωνικών υπηρεσιών εξακολουθεί να αναπτύσσεται, έστω με πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν. Βέβαια, η αγορά μεγαλώνει σε αριθμό πελατών, όχι κατ’ ανάγκη και σε αξία ανά πελάτη, καθώς βλέπουμε να μειώνεται το μέσο έσοδο ανά πελάτη. Ομοίως παρατηρούμε ότι η χρήση του Internet συνεχίζει να παρουσιάζει άνοδο, καθώς πλέον αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας.

Στον τομέα της συνδρομητικής τηλεόρασης, από την άλλη, υπάρχει μια συγκυρία εξαιτίας της κρίσης, που μακροπρόθεσμα ευνοεί την ανάπτυξή της. Αφενός η μεγαλύτερη διάρκεια που τα μέλη μιας οικογένειας παραμένουν εντός οικίας και αφετέρου η ποιοτική υστέρηση του προγράμματος των καναλιών ελεύθερης λήψης, που εξαιτίας της κρίσης οδηγούνται σε φθηνές παραγωγές από το εξωτερικό και συνεχείς επαναλήψεις στο πρόγραμμά τους, θα στρέψουν μερίδα του κοινού να αναζητήσει στη συνδρομητική τηλεόραση ποιοτική και υψηλού ενδιαφέροντος ψυχαγωγία στο σπίτι, μέσα από το πλούσιο αθλητικό και κινηματογραφικό συνδρομητικό περιεχόμενο. Για να έρθει βέβαια αυτή η ανάπτυξη απαιτείται χρόνος, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν υπήρχε η «κουλτούρα» για «κατανάλωση» συνδρομητικής τηλεόρασης μέχρι τώρα στη χώρα μας, λόγω του εξαιρετικά πλούσιου περιεχομένου που μετέδιδαν τα κανάλια ελεύθερης λήψης.

 

Όπως, πάντως, δηλώσατε πρόσφατα, «παρά τις αντιξοότητες ο Όμιλος Forthnet πέτυχε εξαιρετικά αποτελέσματα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012 χάρη στις αδιάλειπτες προσπάθειές μας για μείωση κόστους και διαφοροποίηση του κύκλου εργασιών μας». Θέλετε να επεκταθείτε λίγο περισσότερο τόσο στα οικονομικά αποτελέσματα του 2012 όσο και στις προσπάθειες που καταβάλλει ο Όμιλος προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχουν προκύψει εξαιτίας της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας;   

 

Καταφέρνουμε να παρουσιάζουμε ανθεκτικότητα στην κρίση και στο δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον που δραστηριοποιούμαστε και να βελτιώνουμε τις λειτουργικές ταμειακές ροές και τη λειτουργική μας κερδοφορία. Αυτό αποτυπώθηκε και στα αποτελέσματα του α’ εξαμήνου του 2012, παρά το δύσκολο β’ τρίμηνο, στο οποίο κυριάρχησε η αβεβαιότητα για την παραμονή στη ζώνη του ευρώ και η διπλή προεκλογική περίοδος, γεγονότα που επηρέασαν την καταναλωτική συμπεριφορά, ειδικά στην αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης, ταυτόχρονα με την επίδραση της εποχικότητας λόγω της καλοκαιρινής περιόδου.

Την ίδια περίοδο και ως αντιστάθμισμα στη συνεχιζόμενη συμπίεση των δαπανών των νοικοκυριών, ως μέρος της αγοράς λιανικής επικεντρωθήκαμε στην ανάπτυξη εσόδων από συμπληρωματικές ή και διαφορετικές αγορές, όπως επί παραδείγματι τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις οποίες είχαμε αναλογικά χαμηλή διείσδυση, ή τη διαφήμιση στη συνδρομητική τηλεόραση. Στόχος μας ήταν να ισορροπήσουμε τυχόν απώλειες εσόδων από τα νοικοκυριά. Η στρατηγική αυτή επιλογή της διαφοροποίησης των πηγών εσόδων αποδεικνύεται μέχρι τώρα επιτυχημένη, τη στιγμή που τα διαφημιστικά μας έσοδα παρουσίασαν σημαντική άνοδο. Θεωρούμε ότι λόγω της συγκυρίας γίνεται σταδιακά εμφανές ότι η συνδρομητική τηλεόραση αποτελεί το πλέον αποδοτικό μέσο στόχευσης ειδικών κοινών, π.χ. ανδρικό κοινό, λόγω του ισχυρού αθλητικού περιεχομένου μας.

Αναμένοντας λοιπόν την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αποφασίσαμε να πορευτούμε με ένα μοντέλο που δίνει έμφαση στη λειτουργική κερδοφορία και ρευστότητα της εταιρείας, με ταυτόχρονη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων της. Παράλληλα επιλέγουμε να κατευθύνουμε τις επενδύσεις σε νέες υπηρεσίες που βελτιώνουν διαρκώς τη σχέση τιμής και παρεχόμενης υπηρεσίας για τους καταναλωτές, όπως η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση «Nova Επίγεια».

Επίσης δηλώσατε ότι σαν Όμιλος παραμένετε συγκρατημένα αισιόδοξοι για το υπόλοιπο του έτους. Πέρα από τις δικές σας ενέργειες και το αποτέλεσμα που προσδοκάτε από αυτές, θεωρείτε ότι θα υπάρξει και βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα μας; 

Η γενικότερη βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα μας εξαρτάται από όλους μας, αφού πρέπει και οφείλουμε να αλλάξουμε πολλά σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Να μη μιλάμε μόνο για το αναποτελεσματικό κράτος, αλλά για το τι συνεισφέρουμε κι εμείς στο κοινωνικό σύνολο. Να μην ασχολούμαστε με το να σχολιάζουμε τι κάνουν ή δεν κάνουν οι διπλανοί μας, αλλά με το τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι κάθε μέρα.

Ειδικότερα για τα θέματα της οικονομίας, είναι νομίζω πια κατανοητό σε όλους ότι πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε για το χρέος και το ποιος και πώς δημιουργήθηκε. Δυστυχώς, από την επίσημη έναρξη της κρίσης χάσαμε πολύτιμο χρόνο μιλώντας αποκλειστικά για το χρέος και όχι για το πώς θα παράγουμε πραγματική αξία και πλεόνασμα σε καθημερινή βάση. Μόνο παράγοντας πρωτογενές πλεόνασμα μπορούμε να φτάσουμε σε σημείο ισορροπίας για την πραγματική βιωσιμότητα της οικονομίας και να βελτιώσουμε τη διαπραγματευτική μας θέση έναντι των πιστωτών μας. Συνεπώς, όταν θα ξεκινήσει η συζήτηση σε αυτή τη βάση θα μπορούμε να αισθανόμαστε και πιο αισιόδοξοι για το μέλλον αυτής της οικονομίας.

 

Πώς έχει προσαρμοστεί ο Όμιλος Forthnet στα νέα δεδομένα του διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών; Ποιες άλλες ενέργειες προγραμματίζετε σε αυτό το επίπεδο;

 

Ανεξαρτήτως των στρατηγικών επιλογών διαφοροποίησης των εσόδων, οι οποίες, όπως προανέφερα, έχουν στόχο μεταξύ άλλων και την αντιστάθμιση της απώλειας τζίρου από τη συμπίεση του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος, δεν εγκαταλείπουμε την παραδοσιακή αγορά μας. Μελετούμε τους πελάτες μας, τη συμπεριφορά τους, την αγωνία τους και στρατηγικά τοποθετούμαστε στην αγορά του ελληνικού νοικοκυριού με μια μεγάλη γκάμα συνδυαστικών υπηρεσιών επικοινωνίας και ψυχαγωγίας, που καλύπτει τις ανάγκες όλων των Ελλήνων σε σταθερές τηλεπικοινωνίες και ψυχαγωγία. Επικεντρωνόμαστε στις συνδυαστικές υπηρεσίες, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να βελτιώνουμε διαρκώς τη σχέση υπηρεσίας και τιμής, ιδίως με την ανάπτυξη νέων τεχνολογικών προτάσεων, όπως η «Nova Επίγεια» που προσφέρει στο ευρύ κοινό μια νέα, ακόμα πιο προσιτή, πρόταση ψυχαγωγίας. Η νέα πλατφόρμα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης που λειτουργεί παράλληλα με τις υπηρεσίες δορυφορικής πλατφόρμας της Nova, έχει στόχο να αυξήσει τη διείσδυση της συνδρομητικής τηλεόρασης σε νέα κοινά καταναλωτών. 

Ταυτόχρονα, ενδιαφερόμαστε για όλους τους πελάτες μας και σε έμπρακτη ανταπόδοση της μακρόχρονης εμπιστοσύνης τους δημιουργούμε ένα μεγάλο πρόγραμμα επιβράβευσης, παρέχοντάς τους ένα σύνολο από προνόμια. Εν ολίγοις, δημιουργούμε διαρκώς νέα προϊόντα σε προσιτές τιμές και ενισχύουμε τους λόγους για τους οποίους οι καταναλωτές αξίζει να είναι πελάτες μας. Καινοτομούμε και προσαρμοζόμαστε. Κυρίως όμως ακούμε τους πελάτες και δουλεύουμε με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους.

 

Πέρα από τις σημερινές δυσκολίες, η οικονομική ύφεση θεωρείτε πως λειτουργεί σαν τροχοπέδη και για τη μελλοντική ανάπτυξη τόσο της αγοράς τηλεπικοινωνιών όσο και της αγοράς συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα; Ποια θεωρείτε ότι θα είναι η επόμενη μέρα για τους συγκεκριμένους τομείς στη χώρα μας;

 

Σίγουρα η συγκυρία δεν είναι η καλύτερη, η αγορά όμως δεν σταματά. Η οικονομία συνεχίζει και κινείται, αλλά με βραδύτερους ρυθμούς. Η κατάστασή μας είναι ένας καλοκαιρινός Αύγουστος: η ζωή συνεχίζεται, απλά η οικονομία είναι σε διακοπές και κάποια στιγμή θα «επιστρέψει»…

H μείωση της αγοραστικής δύναμης του κοινού είναι ένας σημαντικός λόγος δημιουργίας πακέτων συνδυαστικών υπηρεσιών για την αγορά μας και πιστεύω ότι θα συνεχίσει να αποτελεί τον οδηγό και των δύο κλάδων. Από την άλλη πλευρά, η κρίση έχει επιφέρει αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, με βασικότερο χαρακτηριστικό, όπως προείπα, ο μέσος καταναλωτής να περνάει πλέον περισσότερη ώρα εντός σπιτιού. Αυτή η νέα κατάσταση, σε συνδυασμό με τον πλούτο του συνδρομητικά διαθέσιμου περιεχομένου, θα καλλιεργήσει την κουλτούρα της συνδρομητικής σε επίπεδα συγκρίσιμα με την ευρωπαϊκή αγορά. Για τη συνδρομητική τηλεόραση είναι μια νέα ευκαιρία να διορθώσει τις στρεβλώσεις της τηλεοπτικής αγοράς και να φέρει, σε εύλογα επίπεδα διείσδυσης, το δικό της μερίδιο στην κατ’ οίκον ψυχαγωγία.

Στην αγορά τηλεπικοινωνιών πιστεύουμε ότι η αγωνία για τη δημιουργία δικτύων νέας γενιάς, η αδράνεια της Πολιτείας τα προηγούμενα χρόνια, η προϊούσα κρίση και η ανάγκη να παρουσιαστεί οποιοδήποτε αποτέλεσμα, έχει δυστυχώς υποθηκεύσει τις μελλοντικές επενδύσεις και μαζί τον πολιτικό σχεδιασμό σε σχέση με αυτές. Πάγια θέση μας είναι ότι η σημερινή ρυθμιστική επιλογή για την ανάπτυξη υπηρεσιών VDSL, ως στρατηγική «αναγκαιότητα» για την πρώτη ημέρα των δικτύων νέας γενιάς, παγιώνει τις εμπορικές επιλογές των υφιστάμενων παρόχων, αλλά ταυτόχρονα ψαλιδίζει τις επενδυτικές επιλογές για την ανάπτυξη πραγματικών δικτύων νέας γενιάς, τόσο από υφιστάμενους παρόχους όσο και από οποιονδήποτε δυνητικό νέο παίκτη. Ελπίζω σε 5 χρόνια από τώρα η πολιτική ηγεσία του τόπου να κοιτάξει πίσω και να δει ανάπτυξη και εξέλιξη, σύμφωνα με τις πρόσφατες εξαγγελίες της. Πολύ φοβούμαι όμως ότι όσο θα προχωρούν σε υλοποίηση οι επενδύσεις που σήμερα επελέγησαν ως η αναγκαιότητα της ενδιάμεσης λύσης, μειώνεται ο διαθέσιμος χώρος και απομακρύνονται χρονικά οι ευκαιρίες άντλησης ποικίλων επενδυτικών κεφαλαίων για την ανάπτυξη της κατάλληλης στρατηγικής επιλογής δικτύων FTTH. Πιστεύουμε στην ανάπτυξη δικτύων FTTx και στη δημιουργία ισότιμων όρων για την παροχή υπηρεσιών και περιεχομένου. Πιστεύουμε όμως ότι για εμάς ευκαιρίες υπάρχουν και στην ενδιάμεση «αναγκαστική» επιλογή του VDSL και προσαρμοζόμενοι στις συνθήκες σχεδιάζουμε και πάλι εξαιρετικές υπηρεσίες σε προσιτές τιμές. Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι η επόμενη μέρα έχει ήδη υποθηκευθεί στις ανάγκες του παρόντος.

 

Ποιες είναι οι προκλήσεις που κρύβει η θέση του επικεφαλής ενός τόσο μεγάλου Ομίλου όπως αυτός της Forthnet, ο οποίος παράλληλα χαρακτηρίζεται και από τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων και των πηγών εσόδων;

 

Τα νέα δεδομένα που εκ των πραγμάτων δημιουργεί η τεχνολογική σύγκλιση, το απαιτητικό χρηματοοικονομικό περιβάλλον, οι ανάγκες της αγοράς και οι απαιτήσεις των καταναλωτών, δημιουργούν ένα εξαιρετικά σύνθετο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ως επικεφαλής αυτού του πολύπλοκου και απαιτητικού Οργανισμού, διαπιστώνω ότι οι προκλήσεις είναι καθημερινές, μεταβάλλονται διαρκώς και παράγουν ευκαιρίες, ευνοώντας την επιχειρηματική πρωτοβουλία. Απαιτείται συνεπώς ιδιαίτερα αυξημένη προσαρμοστικότητα, ικανότητα άμεσης ανταπόκρισης, ευελιξία και αποφασιστικότητα στη λήψη γρήγορων αποφάσεων, χωρίς την αναγκαία πολυτέλεια της ανάλυσης και βεβαιότητας που θα προσέθετε ένα σταθερό ή σχετικά σταθερό οικονομικό περιβάλλον.

 

Γενικότερα, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μάνατζερ ελληνικών εταιρειών σήμερα; Πώς θα πρέπει να τις αντιμετωπίζουν;

 

Με επιστροφή στις βασικές αξίες! Με άλλα λόγια, η φιλοσοφία μας πρέπει να είναι στη λογική της διατήρησης των σταθερών αξιών που πρεσβεύει η κάθε εταιρεία και παράλληλα η διατήρηση όλων αυτών των παραμέτρων που εγγυώνται την οικονομική της βιωσιμότητα.

 

Ανήκετε στο δυναμικό του Ομίλου Forthnet από την πρώτη ημέρα ως ιδρυτικό στέλεχος. Ποιο ήταν το όραμα όταν ξεκίνησε η εταιρεία; Προσδοκούσατε τη σημερινή ανάπτυξη;

 

Βρίσκομαι αισίως 21 χρόνια σε αυτή την εταιρεία. Έχω περάσει από όλα τα τμήματα και από πέρυσι πλέον βρίσκομαι στην ανώτατη διοικητική θέση. Το όραμα της ομάδας των ανθρώπων που δημιούργησε την εταιρεία ήταν να μεταφέρει στην πραγματική αγορά την εφαρμοσμένη έρευνα, δημιουργώντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες πρόσβασης στο διαδίκτυο, ως προϊόν εμπορικό. Πρωτοπορήσαμε στην αγορά του internet και άλλων σχετιζόμενων υπηρεσιών και συμβάλλαμε δραστικά στο άνοιγμα της αγοράς τηλεπικοινωνιών, στην ενίσχυση του ανταγωνισμού και στη συνολική βελτίωση της θέσης της ελληνικής επιχειρηματικότητας με τη χρήση των εφαρμογών και υπηρεσιών μας. Όραμά μας ήταν και παραμένει οι ιδέες μας να έχουν πρακτική εφαρμογή και εμπορικό ενδιαφέρον. Η πορεία μας στην αγορά και η διαρκής αναζήτηση νέων προϊόντων και υπηρεσιών επιβεβαιώνει τη σταθερή προσήλωσή μας στο αρχικό όραμά μας.

Πρόκειται για μια υπέροχη πορεία, μια τρομερή ιστορία: ένα ερευνητικό spin off του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Foundation of Research and Technology - FORTH) του Πανεπιστημίου Κρήτης μεταμορφώθηκε σε μια από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις του χώρου, που σήμερα απασχολεί άμεσα περισσότερους από 1.300 πλήρους απασχόλησης ανθρώπους, άλλους τόσους έμμεσα απασχολούμενους σε αυτήν αποκλειστικούς συνεργάτες, με κύκλο εργασιών πλέον των 400 εκατ. ευρώ ετησίως και έναν μακρύ κατάλογο καινοτομίας. Ειλικρινά, είμαι υπερήφανος που ήμουν μέρος της πορείας αυτής!

 

Ποιοι θα λέγατε ότι ήταν οι σταθμοί για την πορεία του Ομίλου στην ελληνική αγορά;

 

Αν θα έπρεπε σε τίτλους να σας δώσω κάποια σημεία - σταθμούς, θα στεκόμουν στις καινοτομίες που φέραμε ως πρωτοπόροι στην ελληνική αγορά. Πριν από 20 χρόνια και πλέον συνδέσαμε την Ελλάδα στο Internet, ενώ στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας κάναμε γνωστή και προσιτή σε όλους τους Έλληνες την εναλλακτική σταθερή τηλεφωνία. Εξαγοράσαμε τη Nova το 2008 για να μπορούμε να παρέχουμε πλέον συνδυαστικές υπηρεσίες Internet, σταθερής τηλεφωνίας και ψυχαγωγίας. Τέλος, φέραμε πρώτοι στην Ελλάδα τις τηλεοπτικές παραγωγές και μεταδόσεις σε υψηλή ευκρίνεια (HD) και στις τρεις διαστάσεις (3D).

  

Σήμερα, όντας ο επικεφαλής, ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας για τον Όμιλο; Πώς οραματίζεστε το αύριο του Ομίλου Forthnet;   

 

Μαζί με όλη τη διοικητική ομάδα προσπαθούμε καθημερινά να αναπτύσσουμε και να εξελίσσουμε την εταιρεία, παρέχοντας ποιοτικές υπηρεσίες στους πελάτες μας. Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική τη συμβολή μας στην ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς των τηλεπικοινωνιών και της συνδρομητικής τηλεόρασης, με τη δημιουργία και τη διατήρηση χιλιάδων θέσεων απασχόλησης. Παράλληλα συμβάλλαμε αποφασιστικά στη δημιουργία και συμβάλλουμε διαρκώς στη στήριξη πολλών παραγωγικών δραστηριοτήτων που τροφοδοτούνται από τις δικές μας πρωτοβουλίες και την οικονομική μας συνδρομή, όπως επί παραδείγματι η εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή με το πλήθος των συμπαραγωγών μας, η απορρόφηση εξειδικευμένων εργαζομένων υψηλών προσόντων σε όλα τα στάδια της παραγωγής, διακίνησης και εν γένει διάθεσης περιεχομένου, προκειμένου να ικανοποιούνται οι ανάγκες μας σε περιεχόμενο και οι απαιτήσεις των καταναλωτών. Σημαντικός αριθμός εργαζομένων σε καινοτόμες δράσεις και παραδοσιακούς φορείς επιχειρηματικότητας, τροφοδοτείται από το πολυσχιδές αντικείμενο δραστηριότητας του Ομίλου μας. Φιλοδοξούμε ότι με την ομαλοποίηση της μακροοικονομικής κατάστασης της χώρας θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε και να εξελίξουμε περαιτέρω τις διαθέσιμες για τους πελάτες μας υπηρεσίες, με νέες καινοτόμες λύσεις και τεχνολογίες.