Στα κρούσματα της πανδημίας και ο έντυπος Τύπος
Γράφει η ΣΟΝΙΑ ΧΑΙΜΑΝΤΑ
Τη χαριστική βολή στις επιδόσεις των εφημερίδων της χώρας έδωσε το 2020 η πανδημία του κορονοϊού τοποθετώντας τον άλλοτε κραταιό Τύπο μεταξύ σφύρας και άκμονος και συμπιέζοντάς τον τόσο σε επίπεδο κυκλοφοριών όσο εξάλλου και εσόδων.
Ιδιαίτερα τα περιοριστικά μέτρα και τα lockdown, φαίνεται ότι επεξέτειναν τα 10 "πέτρινα χρόνια" που έχει περάσει ο Τύπος, τόσο οι εφημερίδες όσο και τα Περιοδικά εξαιτίας της γενικής οικονομικής κρίσης αλλά ιδιαίτερα της μηντιακής, λόγω της πτώσης της διαφημιστικής δαπάνης.
Η συνέχιση του κατήφορου των κυκλοφοριών στις εφημερίδες είναι γεγονός. Η μεγάλη πτώση στις πωλήσεις εφημερίδων και περιοδικών, αποτυπώνεται σε έρευνα του ημερήσιου και περιοδικού τύπου της ΕΛΣΤΑΤ. Πιο συγκεκριμένα οι εφημερίδες καταγράφουν απώλειες 18,4% σε σχέση με το 2019, και τα περιοδικά απώλειες της τάξης του 6%.
Σύμφωνα με την έρευνα ημερήσιου και περιοδικού Τύπου της ΕΛΣΤΑΤ, οι εφημερίδες πούλησαν το 2020 8.627.866 λιγότερα φύλλα συνολικά. Στις επιμέρους κατηγορίες, στις πολιτικές εφημερίδες οι απώλειες είναι 4.650.990 φύλλα (13,5%), στις οικονομικές 57.600 φύλλα (7,5%), στις αθλητικές 3.684.489 φύλλα (34,8%) και στις λοιπές (θρησκευτικές κ.ά.) 234.787 φύλλα (24%). Σημειώνεται ότι το 2019 σε σύγκριση με το 2018 είχε καταγραφεί μείωση 13,7% στις συνολικές πωλήσεις των εφημερίδων.
Στο -6% ο Περιοδικός Τύπος
Παράλληλα, οι πωλήσεις των περιοδικών μειώθηκαν περαιτέρω πέρυσι κατά 1.200.726 τεύχη (6%) σε σχέση με το 2019. Πτώση παρατηρείται στις πωλήσεις όλων των επιμέρους κατηγοριών με εξαίρεση τα ελευθέρου χρόνου- ψυχαγωγίας και τα λοιπά περιοδικά, όπου σημειώθηκε αύξηση κατά 2,2% και 78,5%, αντίστοιχα. Οι σημαντικότερες μειώσεις, όσον αφορά στις κατηγορίες με τον μεγαλύτερο όγκο πωλήσεων, παρατηρούνται στις πωλήσεις των περιοδικών παιδικά- κόμικς και ποικίλης ύλης, κατά 24% και 25,1%, αντίστοιχα.
Κάθε πέρυσι και καλύτερα
Κατά το 2019, σε σχέση με το έτος 2018, παρατηρείται μείωση στις συνολικές πωλήσεις των εφημερίδων, κατά 13,7%, καθώς και σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες. Σημαντική μείωση, σε απόλυτες τιμές, παρατηρείται στις πωλήσεις των πολιτικών εφημερίδων κατά 11,3% και των αθλητικών εφημερίδων κατά 18,2%. Κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2018 με το έτος 2017, παρατηρείται μείωση κατά 5,9% στις συνολικές πωλήσεις εφημερίδων.
-3,2% οι πωλήσεις των περιοδικών το 2019
Κατά το έτος 2019, σε σχέση με το έτος 2018, παρατηρείται μείωση κατά 3,2% στις συνολικές πωλήσεις περιοδικών. Ειδικότερα, μείωση παρατηρείται στις πωλήσεις όλων των επιμέρους κατηγοριών με εξαίρεση τα παιδικά-κόμικς και αθλητικά περιοδικά όπου παρατηρείται αύξηση κατά 56,9% και 4,6%, αντίστοιχα. Η σημαντικότερη μείωση, σε απόλυτες τιμές, παρατηρείται στις πωλήσεις των περιοδικών ποικίλης ύλης, κατά 19,4%. Κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2018 σε σχέση με το 2017, παρατηρείται μείωση κατά 9,4% στις συνολικές πωλήσεις περιοδικών.
Τα «χαστούκια» των lockdown
Συγκρίνοντας την επίδοση σε επίπεδο κυκλοφορίας μεταξύ των δύο lockdown, παρατηρείται σημαντική πτώση και σε ορισμένες κατηγορίες διψήφια. Πιο συγκεκριμένα, στο β΄ κύμα της πανδημίας ο πρωινός Τύπος διέθεσε στα σημεία πώλησης 6.397 φύλλα έναντι 5.882 φύλλων στο α΄ κύμα (-8,2%). Πτώση κατά 6,9% σημειώνει ο απογευματινός Τύπος (27.705 κατά μέσο όρο ημερησίως έναντι 29.725 στο α΄ lockdown). Μικρότερη πτώση αποτυπώνει ο Εβδομαδιαίος Τύπος (-6,1%) ενώ ο Κυριακάτικος διολισθαίνει περαιτέρω κατά 9% καθώς διαθέτει στο περίπτερο 102.000 φύλλα έναντι 113.310 κατά μέσο όρο στο α' κύμα της επιβολής των περιοριστικών μέτρων.
Πρώτοι από το …τέλος
Στη λίστα των χωρών στις οποίες οι πολίτες διαβάζουν ακόμη εφημερίδα η Ελλάδα διατηρεί τη δεύτερη θέση…από το τέλος. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία Statista (στοιχεία Ευρωπαϊκής Επιτροπής), μόλις το 7% των Ελλήνων δηλώνουν ότι διαβάζουν καθημερινά εφημερίδες ενώ ακόμη πιο θλιβερό είναι το αντίστοιχο ποσοστό (5%) για τους Βούλγαρους το οποίο καθίσταται θλιβερότερο αν συγκριθεί με το μέσο ευρωπαϊκό όρο (26%). Πως αντιμετωπίζουν την ενημέρωση από τον Τύπο οι υπόλοιποι λαοί;
Στη Φινλανδία και τη Σουηδία το 59% συνεχίζει να διαβάζει καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά εφημερίδα ενώ το ποσοστό πέφτει στο 54% για τους Ολλανδούς, στο 44% για τους Δανούς, στο 40% για τους Αυστριακούς και Γερμανούς, στο 34% για τους Βέλγους, στο 23% για τους Γάλλους, στο 20% για τους Ιταλούς και στο 14% για τους Κύπριους. Αξίζει να επισημάνουμε ότι σήμερα τα κυριακάτικα φύλλα πανελλαδικής εμβέλειας πουλάνε όλα μαζί όσα πουλούσε προ 15ετίας μόνο του το Βήμα. Η συνολική κυκλοφορία των 9 κυριακάτικων εφημερίδων ανέρχεται σε 177.733 φύλλα την Κυριακή 1 Νοεμβρίου έναντι 157.302 φύλλων κατά μέσο όρο τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή (Statista) στο επίπεδο της μέτρησης της αξιοπιστίας του Τύπου αποτυπώνονται σημαντικές ανατροπές: Ενώ στην Ελλάδα μόλις το 29% δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τις εφημερίδες για ενημέρωση, υπάρχουν δύο ακόμη χώρες, των οποίων οι πολίτες δείχνουν ότι ανυπολύπτονται τον Τύπο ακόμη περισσότερο. Πιο συγκεκριμένα μόλις το 14% των Άγγλων δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τον έντυπο Τύπο ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους κατοίκους της Μάλτας αγγίζει το 28%.
Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος της αξιοπιστίας του Τύπου στις χώρες της Ε.Ε. ανέρχεται σε 46%, πολύ μακριά από τον μέσο Ελληνικό αλλά και στην αντίπερα όχθη από τον Ολλανδικό (73% του πληθυσμού εμπιστεύεται τις εφημερίδες), τον Φινλαδικό (71%), τον Βελγικό (63%), τον Σουηδικό (62%), τον Γερμανικό (60%), τον Δανικό (59%), τον Πορτογαλικό (58%) και πιο κοντά στον Ιταλικό (51%), τον Γαλλικό (48%) και τον Κυπριακό (41%). 
