Μαρία Θεµελή, Themeli Communications: Κάθε µου συνεργασία είναι σηµαντική και πολύτιµη
Με πολύ σηµαντική πορεία στο χώρο της επικοινωνίας, του Marketing και της διαφήµισης, σε πολύ υψηλές θέσεις για µεγάλες εταιρείες πληροφορικής, τράπεζες, ιδρύµατα πολιτισµού και τεχνών, η Μαρία Θεµελή έχει δηµιουργήσει τα τελευταία χρόνια τη δική της εταιρεία Στρατηγικής Επικοινωνίας. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο adbusiness µιλάει για τα στοιχεία που κάνουν την εταιρεία να ξεχωρίζει αλλά και τις τάσεις και τις εξελίξεις στο χώρο της επικοινωνίας και του marketing αλλά και γενικά του επιχειρείν.
Γράφει η Εύα Πέτροβα
Ως ιδιοκτήτρια εταιρείας στρατηγικής επικοινωνίας µε σηµαντικούς πελάτες από διαφορετικούς χώρους, πώς βλέπετε να διαµορφώνεται το επιχειρηµατικό τοπίο στην Ελλάδα µετά το πέρας της πανδηµίας;
Η αλήθεια είναι ότι η επικοινωνία σε όλη τη διάρκεια της πανδηµίας πέρασε πάρα πολλά στάδια: πέρασε το στάδιο της αµφισβήτησης, το στάδιο της εσωστρέφειας, ένταση σε τεχνολογικές µεθόδους αποµακρυσµένης επικοινωνίας και κατά καιρούς µια δυναµική, έστω και φαινοµενική, εξωστρέφεια. Ο ∆εκέµβριος του 2021 βρήκε την αγορά µε µια διάθεση ανάπτυξης εξωστρέφειας και προβολής, η παραλλαγή όµικρον όµως φαίνεται ότι έβαλε φρένο λόγω των πολλών κρουσµάτων και σταδιακά τον δεύτερο µήνα του 2022 που διανύουµε επανέρχεται όχι µε την αρχική ορµή που ξεκίνησε πριν από τις γιορτές αλλά µε µια διάθεση παρατήρησης, ανάλογα τον κλάδο της αγοράς και επένδυσης. Αν θεωρήσουµε ότι βαδίζουµε προς το τέλος της πανδηµίας, το οποίο θεωρώ ότι θα φανεί από τον Σεπτέµβριο και µετά, γιατί το καλοκαίρι η αγορά όπως κάθε χρόνο και µέσα στην πανδηµία φαίνεται ότι προχωράει -ειδικά στο κοµµάτι του τουρισµού και της εστίασης- πρέπει να εξετάσουµε και τις παράλληλες οικονοµικές συγκυρίες που διαµορφώνονται. Σήµερα είµαστε µπροστά σε ένα κύµα πληθωριστικών πιέσεων, που ξεκίνησε µε την απότοµη ανάκαµψη της ζήτησης, τις διαταραχές των γραµµών παραγωγής, την κλιµατική κρίση, τις ελλείψεις εργατικού δυναµικού και την άνοδο του ενεργειακού κόστους, που έχει και µια γεωστρατηγική διάσταση. Αυτό που συνέβη το καλοκαίρι του 2021 είναι το εξής: µετά από χρόνια πολύ χαµηλού πληθωρισµού, από τον Αύγουστο οι τιµές άρχισαν να ανεβαίνουν σε όλη την Ευρώπη, στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται σε τρεις κύριους λόγους: την ταχεία επανεκκίνηση της οικονοµίας της Ευρωζώνης µετά την ύφεση που προκάλεσε η πανδηµία, τις υψηλότερες τιµές της ενέργειας και αυτό που οι στατιστικολόγοι αναφέρουν ως «επίδραση της βάσης σύγκρισης». Λαµβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, θεωρώ ότι υπάρχει κλίµα αβεβαιότητας, ενώ παράλληλα η αγορά έχει ανάγκη για γρήγορες διορθώσεις, αισιοδοξία για δυναµική ανάπτυξη. Τις τελευταίες ηµέρες και κατά τη διάρκεια πραγµατοποίησης της παραπάνω συνέντευξης αντιµετωπίζουµε και τον πόλεµο στην Ουκρανία, που εξελίσσεται καθηµερινά και σίγουρα οι συνέπειές του θα επηρεάσουν καθοριστικά την παγκόσµια οικονοµία και την ανθρωπότητα.
Ποιες είναι οι υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία σας και σε ποιο στοιχείο διαφοροποιείστε από τις άλλες εταιρείες του κλάδου;
Είµαι σύµβουλος Στρατηγικής Επικοινωνίας και η δουλειά µου αφορά στην επικοινωνία και συγκεκριµένα στην προσωπική επαφή µε τον Business Owner/Ceo καθώς και την οµάδα διοίκησης της εταιρείας για τη λήψη αποφάσεων. Είµαι Market Maker στην αγορά των µικροµεσαίων επιχειρήσεων, και το συγκριτικό πλεονέκτηµά µου είναι ότι δεν υπάρχει εταιρεία να προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες µε τη δική µου. Προερχόµενη από βαρύ corporate περιβάλλον τραπεζών, ανακάλυψα την αγορά των µικροµεσαίων επιχειρήσεων µέσα από το πρωτοποριακό δίκτυο Networking της BNI, όπου είχα τη χαρά να δηµιουργήσω τις πρώτες οµάδες επιχειρηµατικότητας στην Ελλάδα. Εκεί συναντήθηκα µε τους ιδιοκτήτες /CEOs των µικροµεσαίων επιχειρήσεων, αφουγκράστηκα τις ανάγκες τους και αποφάσισα να µεταφέρω την corporate εµπειρία µου στην αγορά αυτή. Εφαρµόζω ένα µείγµα τακτικών επικοινωνίας που αφορούν σε: media, οικονοµικά στοιχεία, πωλήσεις, networking, marketing, lobbying, διαχείριση των MME και διαχείριση της νέας ψηφιακής εποχής και των µέσων που διαθέτει. Έχω διαχειριστεί πολλές κρίσεις κατά τη διάρκεια της καριέρας µου και πριν ανοίξω τη δική µου εταιρεία, και η εµπειρία µου µε έµαθε ότι σε περιόδους κρίσης είναι απαραίτητα και στρατηγικά εργαλεία: η ευελιξία, η προσαρµοστικότητα, η ενσυνειδητότητα και φυσικά η προσεκτική παρακολούθηση και αξιολόγηση των δεδοµένων ανά ηµέρα.
Branding και marketing. Ποιες οι προκλήσεις για µια νέα εταιρεία στην Ελλάδα του 2022;
Ο κόσµος σχεδόν σταµάτησε το 2020 και το 2021 µε την πανδηµία να µας χτυπάει, µε αποτέλεσµα το απόλυτο lockdown χωρών, τους εκτεταµένους ταξιδιωτικούς περιορισµούς και το κλείσιµο πολλών επιχειρήσεων. Αυτό οδήγησε επίσης σε µια δραστική αλλαγή στη συµπεριφορά των καταναλωτών, καθώς η ανάγκη να παραµείνουν στο σπίτι επηρέασε σηµαντικά τις συνήθειες δαπανών τους λόγω της αυξανόµενης ανεργίας και της περιορισµένης διαθεσιµότητας βασικών και µη βασικών αγαθών.
Η πανδηµία οδήγησε πολλούς κλάδους όπως ξενοδοχεία και αεροπορικές εταιρείες σε λειτουργία επιβίωσης, ορισµένοι από τους οποίους έχασαν έως και το 20% της αξίας της επωνυµίας τους. Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις σε τοµείς όπως η υγεία, η υγιεινή, το ηλεκτρονικό εµπόριο, οι πλατφόρµες OTT, οι υπηρεσίες παράδοσης τροφίµων κ.λπ., έχουν αναπτυχθεί σηµαντικά. Τώρα, ακόµη και όταν οι οικονοµίες αρχίζουν να ανοίγουν ξανά, το γεγονός παραµένει ότι η πανδηµία έχει διαταράξει τη συµπεριφορά των καταναλωτών µε τέτοιο τρόπο, που µπορεί να µην επιστρέψει ποτέ στο «κανονικό». Ως εκ τούτου, εάν οι εταιρείες θέλουν όχι απλώς να επιβιώσουν αλλά να ευδοκιµήσουν, είναι επιτακτική ανάγκη να ξαναδούν τις στρατηγικές τους και να προσαρµοστούν στο «νέο κανονικό». Θα προσπαθήσω να αναφερθώ στις πιο σηµαντικές αλλαγές και προσαρµογές όπως:
Το περασµένο έτος έφερε τα κοινωνικά ζητήµατα στο προσκήνιο, µε τους ανθρώπους να εκφράζουν τις απόψεις τους και να παίρνουν πιο ανοιχτά ισχυρές θέσεις, ειδικά σε διάφορες πλατφόρµες µέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι καταναλωτές εξετάζουν τώρα ενεργά την «κοινωνική συνείδηση» των εµπορικών σηµάτων και τις αξίες πίσω από τις οποίες στέκονται. Σε µια έρευνα που διεξήχθη από τη McKinsey, το 61% των συµµετεχόντων υποστήριξε ότι ο τρόπος µε τον οποίο ανταποκρίνεται µια µάρκα κατά τη διάρκεια µιας κρίσης, θα εξακριβώσει εάν θα συνεχίσουν να την αγοράζουν όταν τελειώσει η κρίση. Με τα φυσικά καταστήµατα να κλείνουν και τους καταναλωτές να προσπαθούν να αποφύγουν τα πολυσύχναστα καταστήµατα, το ηλεκτρονικό εµπόριο γνώρισε σηµαντική ανάπτυξη. Οι κολοσσοί του ηλεκτρονικού εµπορίου αναµένουν µια µόνιµη αλλαγή στη συµπεριφορά των καταναλωτών, κινούµενοι προς διαδικτυακές ή πολυκαναλικές πλατφόρµες αγορών.
Από την πανδηµία, οι καταναλωτές έχουν συνειδητοποιήσει περισσότερο τα προϊόντα που χρησιµοποιούν και τον αντίκτυπό τους στα άτοµα και στο περιβάλλον. Ως αποτέλεσµα, σηµειώθηκε αύξηση των µικρών βιώσιµων επιχειρήσεων που προσελκύουν πελάτες περισσότερο από µεγάλες εταιρείες, µε τις τελευταίες να πρέπει τώρα να εργαστούν ενεργά για να κάνουν τα προϊόντα τους πιο βιώσιµα. Π.χ. η βιοµηχανία τροφίµων έχει δει το βιγκανισµό και τη χορτοφαγία σε άνοδο, έτσι έπρεπε να προσαρµοστεί µε συγκεκριµένους τρόπους και έπρεπε να προωθήσει βιώσιµες διατροφικές συνήθειες. Αυτή η τάση θα έχει σηµαντικό αντίκτυπο στις στρατηγικές κάθε εταιρείας το 2022.
Κατά τη διάρκεια της πανδηµίας, η µεγαλύτερη πρόκληση για τα brands ήταν να αντιµετωπίσουν την ταχέως µεταβαλλόµενη συµπεριφορά των καταναλωτών, απαιτώντας τους να προσαρµόσουν εξίσου γρήγορα τις στρατηγικές επικοινωνίας τους. Ωστόσο, οποιαδήποτε αλλαγή στα µηνύµατα και στη δηµιουργική ιδέα µπορεί να δηµιουργήσει τεράστιο αντίκτυπο σε ένα brand, οδηγώντας σε αύξηση ή µείωση της αξίας τoυ σε µια στιγµή. Το 2022, θα είναι ιδιαίτερα σηµαντικό για τα brands να καθορίσουν τι είδους περιεχόµενο δηµοσιεύουν και µέσω ποιων καναλιών φθάνουν οι πληροφορίες στους καταναλωτές.
Σηµαντικό είναι να αξιοποιούν την τεχνολογία και να ενσωµατώνουν διαδικτυακά επιχειρηµατικά µοντέλα για να επιβιώσουν σε αυτήν την οικονοµία που έχει πληγεί από την πανδηµία, κάτι που δεν χρειάστηκε να σκεφτούν νωρίτερα. Η πανδηµία οδήγησε σε µια θεµελιώδη αλλαγή στη συµπεριφορά των καταναλωτών, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να καταστήσουν τη συνεχή καινοτοµία βασική στρατηγική, προκειµένου να προσαρµοστούν στο «νέο κανονικό», στο οποίο περιλαµβάνονται η εργασία από το σπίτι, οι ηλεκτρονικές αγορές, η κοινωνική και περιβαλλοντική συνείδηση κ.λπ.
Για το 2022, σηµαντικό είναι να εφαρµοστεί η δηµιουργία εταιρικής κουλτούρας, αφού ποτέ δεν είχαµε τόσο υψηλά ποσοστά φθοράς όσο φέτος και ποτέ δεν είχαµε τόσους αποµακρυσµένους υπαλλήλους. Οι εταιρείες οφείλουν να είναι προσεκτικές µε την κουλτούρα τους, ειδικά κατά τη διάρκεια της αποµακρυσµένης εργασίας. Σηµαντική είναι και η δηµιουργία µιας κουλτούρας αναγνώρισης. Θα δούµε το κοινωνικό εµπόριο να δίνει τη θέση του στο «εµπορικό», καθώς οι άνθρωποι θα µετακινούνται από την ψυχαγωγία στην αγορά. Και καθώς οι καταναλωτές προσπαθούν να δηµιουργήσουν το περιβάλλον τους µε εικονικά αγαθά και εµπειρίες, οι εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να συνδεθούν µε τους καταναλωτές. Παράλληλα, η τεχνητή νοηµοσύνη, που υποστηρίζεται από τα σωστά δεδοµένα και το σπονδυλωτό περιεχόµενο, θα επιτρέπει στους επαγγελµατίες του µάρκετινγκ να δηµιουργούν εξαιρετικά εξατοµικευµένες και σχετικές εµπειρίες καταναλωτών, οι οποίες µε τη σειρά τους θα βελτιστοποιούν τις πωλήσεις.
Ποιες οι σηµαντικότερες συνεργασίες σας;
Κάθε µου συνεργασία είναι σηµαντική και πολύτιµη, γιατί στηρίζεται στην εµπιστοσύνη, στην εµπιστευτικότητα και στη διάθεση αναπτυξιακής πορείας για τις εταιρείες και την επικοινωνία τους σε επιχειρηµατικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο. Οι πελάτες µου προέρχονται από νευραλγικούς κλάδους της Οικονοµίας όπως: Κατασκευή, Real estate, Accounting Services, Digital marketing, Retail, Πληροφορική, Outsourcing sales. Αναλαµβάνω µόνο µία εταιρεία από κάθε κλάδο, για να επικοινωνώ αποκλειστικά τη µοναδικότητά της στην αγορά.
Το τελευταίο διάστηµα, όλο και περισσότερες εταιρείες «επενδύουν» στην ΕΚΕ µε στροφή και στόχους στο περιβάλλον. Πόσο εύφορο είναι το έδαφος στη χάραξη στρατηγικής και επικοινωνίας στην Ελλάδα προς αυτήν την κατεύθυνση;
Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στη στρατηγική επιχειρήσεων συµβάλλοντας στη βιώσιµη ανάπτυξη αλλά και την εταιρική διακυβέρνηση, αποτελεί διεθνώς µια ταχέως ανερχόµενη τάση. Αποτελεί µια δυναµική στρατηγική, που προτείνω στους πελάτες µου και στηρίζεται στις νέες επιταγές και τις προτεραιότητες που θέτουν οι κοινωνίες µπροστά στις µεγάλες προκλήσεις που έχουν να αντιµετωπίσουν όπως η κλιµατική αλλαγή. Μπροστά λοιπόν σε αυτήν τη µεγάλη τάση που φαίνεται ότι θα εξελιχθεί στον «κανόνα» όσον αφορά την προσέγγιση του επιχειρείν, οι επιχειρήσεις µόνο οφέλη έχουν ευρισκόµενες σε απόλυτη ευθυγράµµιση µε τις νέες προτεραιότητες που θέτει η κοινωνία.
Βάσει µελετών και σχετικών πηγών, οι προτεραιότητες κατηγοριοποιούνται σε τρεις οµάδες βάσει των µετρήσεων ESG:
* Τα περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία εξετάζουν τον τρόπο µε τον οποίο µια επιχείρηση ενεργεί ως διαχειριστής του φυσικού περιβάλλοντος.
* Τα κοινωνικά κριτήρια, τα οποία εξετάζουν πώς διαχειρίζεται η επιχείρηση τις σχέσεις µε τους εργαζοµένους, τους προµηθευτές, τους πελάτες και τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται.
* Η εταιρική διακυβέρνηση, που ασχολείται µε την ηγεσία της εταιρείας, την επιχειρηµατική ηθική, τις αµοιβές των εκτελεστικών στελεχών, τις εργασιακές σχέσεις, τους εσωτερικούς ελέγχους, τη διαφάνεια, τη διαφθορά και τα δικαιώµατα των µετόχων.
Όλα τα παραπάνω συντείνουν στην έννοια-κλειδί της «βιώσιµης ανάπτυξης», που αποτελεί σήµερα µεγάλη πρόκληση αλλά και µια ολοκληρωµένη επιχειρηµατική προσέγγιση, στόχος της οποίας είναι η δηµιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη µε ταυτόχρονη δηµιουργία καινοτόµου ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος.
Σύµφωνα µε την Grant Thornton, οι επιχειρήσεις που δεσµεύονται σε αρχές και στρατηγικές βιώσιµης ανάπτυξης ενισχύουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτηµα, την εικόνα του brand τους, τις αµφίδροµες επωφελείς σχέσεις µε τους συµµέτοχους, τη δέσµευση των εργαζοµένων, την αξία που παράγεται και διανέµεται σε όλους τους συµµετόχους, τη νοµοθετική συµµόρφωση και τη διαφάνεια.
