Pitch: Τα νέα δεδομένα στο χώρο της Επικοινωνίας δεν αφήνουν περιθώρια χαμηλών αντανακλαστικών
Οι άνθρωποι της Pitch μιλούν για τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί στο χώρο της Επικοινωνίας στην Ελλάδα.
Ποιος θα λέγατε πως είναι ο ρόλος μιας εταιρείας PR στη σημερινή ελληνική αγορά; Πώς έχουν επηρεάσει την αγορά αλλά και την πρακτική των Δημοσίων Σχέσεων η ύφεση και τα περικομμένα budgets, αλλά με μεγαλύτερα παραδοτέα, που έχει επιφέρει;
Ιλίνα Πομάσκα, Director της Pitch: Παρόλο που ο κλάδος των Δημοσίων Σχέσεων δεν είναι
καινούργιος, υπάρχει μεγάλη σύγχυση ως προς το τι προσφέρει μια εταιρεία PR. Κάποιοι νομίζουν
πως “PR” σημαίνει αποστολή δελτίων τύπου, άλλοι λένε «α, εσείς είστε που βρίσκετε influencers;», ενώ
οι… γονείς μας δεν έχουν ιδέα με τι ασχολούμαστε. Καθότι πολυδιάστατοι, δυσκολευόμαστε κι εμείς
οι ίδιοι να δώσουμε έναν μονολεκτικό ορισμό, οπότε μας αρέσει να χρησιμοποιούμε την εξής
παρομοίωση: ένα brand χωρίς PR στη ραχοκοκαλιά του μοιάζει με έναν άνθρωπο κλεισμένο σε
ένα δωμάτιο που δεν έχει καμία επαφή με το περιβάλλον ή τους γύρω του. Αν θέλετε να
μιλήσουμε πιο τεχνικά, ο ρόλος ξεκινά με τη γέννηση μιας αφήγησης, συνεχίζεται με τη χάραξη στρατηγικής και ολοκληρώνεται με την εκτέλεση και υλοποίηση της αρχικής ιδέας.
Η συρρίκνωση των οικονομικών πόρων είναι όντως πολύ αισθητή και εύκολα μπορεί να φανταστεί
κανείς τις αρνητικές της επιπτώσεις, ωστόσο στην Pitch καταφέραμε να προσαρμοστούμε και
να ανταποκριθούμε στη νέα τάξη πραγμάτων, φροντίζοντας όλες οι κινήσεις μας να είναι
ευέλικτες, συνειδητές, στοχευμένες και ενδεχομένως -ελλείψει δυνατότητας σπατάλης- πιο ουσιαστικές.
Η άνοδος της ψηφιακής επικοινωνίας και των social media τι σημαίνει για τις Δημόσιες Σχέσεις και τη διαχείριση φήμης; Ποια νέα δεδομένα έχουν έρθει στο προσκήνιο και πώς έχουν επηρεάσει τα agencies;
Νέλη Πανουσοπούλου, Manager της Pitch: Τα εργαλεία ψηφιακής επικοινωνίας έχουν διευκολύνει
πάρα πολύ τη διαδικασία του “media monitoring”, έχουν εμπλουτίσει τη γραπτή επικοινωνία
(περιεχόμενο multimedia, online ψηφοφορίες, emoji κ.τ.λ.) και μας έχουν δώσει περισσότερα εργαλεία
και διαφορετικές πλατφόρμες επικοινωνίας με τους τελικούς καταναλωτές. Η σημαντικότερη
δε αλλαγή που επέφερε η άνοδος των social media είναι πως άλλαξε τελείως τους χρόνους
αντανακλαστικών. Ειδικότερα, σε μια κρίση, για παράδειγμα, δεν υπάρχει περιθώριο καθυστέρησης.
Όλα τα ζητήματα αλληλοεπιδρούν και λύνονται σε πραγματικό χρόνο.
Μέσω social media μπορεί κανείς να αντιδράσει, να ευχαριστήσει, να απολογηθεί, να μιλήσει
απευθείας με τους καταναλωτές, καθώς και να αναπτύξει διάλογο. Δεν υπάρχει περιθώριο να
είμαστε απροετοίμαστοι, η τεχνολογία τρέχει πιο γρήγορα από τη φήμη και η φήμη μπορεί εύκολα να
καταρρεύσει - μόλις πέντε λεπτά, για την ακρίβεια, αρκούν.
Τα fake news αλλά και η γενικότερη έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι σε επιχειρήσεις, media και θεσμούς έχουν επίπτωση στον τρόπο που λειτουργούν ή πρέπει να λειτουργούν σήμερα τα PR Agencies;
Μαριάννα Ντάβου, Director της Pitch: Σύμφωνα με το λεξικό Collins, η έκφραση «fake news» είναι
η έκφραση της χρονιάς το 2017. Η χρήση του όρου αυξήθηκε έναντι του προηγούμενου έτους
κατά 365%. Την ίδια ώρα, έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι το 83% των Ευρωπαίων
πολιτών έχουν επίγνωση του φαινομένου. Η έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων που
συνέστησε η Κομισιόν για τα fake news προκρίνει τον όρο «παραπληροφόρηση» και την ορίζει ως
εξής: «Ψευδείς, ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, που κατασκευάζονται, παρουσιάζονται
και προωθούνται με σκοπό το κέρδος ή για να ζημιώσουν το κοινό συμφέρον». Στη μεταψυχροπολεμική περίοδο, κορυφαίο ψευδές γεγονός στο εξωτερικό είναι το σενάριο περί συνεργασίας Σαντάμ - Μπιν Λάντεν και περί κατοχής ΟΜΚ από το Ιράκ, χωρίς τα οποία η επιχείρηση «Σοκ και δέος» ίσως δεν είχε λάβει χώρα, ενώ στην Ελλάδα τα ρεπορτάζ για τη συνάντηση Καραμανλή - Ερντογάν το 2009, που δεν έγινε ποτέ. Τα fake news υπήρχαν από τότε που υπάρχουν και τα news ή και τα “no news”. Οι παραποιημένες ειδήσεις, ψευδείς ή ψευδεπίγραφες, είναι σταθερό φαινόμενο στην ιστορία των μέσων. Αυτό συνδέεται αφενός με τη φύση των ειδήσεων: ποτέ δεν είναι αντικειμενικές, γιατί είναι γεγονότα
δοσμένα υπό το πρίσμα μιας άποψης. Άρα, οι προϋποθέσεις για ψεύδος υπάρχουν δομικά σ’ αυτό που λέμε «ειδήσεις». Η ταχύτητα διάδοσής τους έχει αλλάξει με τη χρήση των new media. Εντυπωσιακό είναι ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη (Reuters 2017) όπου οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τα social media απ’ ό,τι τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Πιστεύουν, επίσης, ότι είναι πιο ικανά να διαχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα, ενώ ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Σαφέστατα, επομένως, υπάρχουν επιπτώσεις στα PR Agencies, αφού υπάρχουν επιπτώσεις στην Επικοινωνία και στον τρόπο
που αντιλαμβανόμαστε και καταναλώνουμε τις ειδήσεις. Την ψευδή είδηση κάποιες φορές
μπορεί να μην προλάβεις να την εμποδίσεις να δημοσιευθεί, αλλά μπορείς να την καταγράψεις,
να την αξιολογήσεις και να αποφασίσεις αν θα δώσεις βαρύτητα απαντώντας στο ψέμα με αλήθεια ή όχι.
Τι προβλέπετε για το άμεσο μέλλον όσον αφορά τον κλάδο των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα;
Γιώργος Χατζόπουλος, CEO της Pitch: Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει έντονη κινητικότητα στο χώρο της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Οι περισσότεροι
παίκτες του κλάδου προσπαθούν να ενισχυθούν, προχωρώντας σε επενδύσεις σε στελέχη και
νέες δυνατότητες, με στόχο να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς, αλλά
και στις πιέσεις που δημιουργούνται από άλλους «συγγενικούς» κλάδους της επικοινωνίας.
Ωστόσο, αυτό που διακρίνεται ακόμη πιο έντονα είναι ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν
αντιληφθεί πλέον τη σημασία της επικοινωνίας με τους stakeholders τους (εξωτερικούς και
εσωτερικούς), ειδικά στη σημερινή εποχή, όπου οι συνεχείς μεταβολές θεωρούνται η νέα
«κανονικότητα». Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται αύξηση του budget που διατίθεται για σκοπούς
επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων, καθώς οι επιχειρήσεις οφείλουν πλέον να απευθύνονται σε
διαφορετικά κοινά, αξιοποιώντας διαφορετικά κανάλια και εργαλεία για το καθένα. Για παράδειγμα,
είναι πλέον σαφές ότι η Εταιρική Υπευθυνότητα επηρεάζει τις αντιλήψεις γύρω από μια εταιρεία και
-βεβαίως- τις αποφάσεις που αφορούν στην αγορά ενός προϊόντος. Επίσης, οι ειδήσεις (ακόμη και τα
“fake news”) αναπαράγονται πλέον με εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα μέσω των ψηφιακών μέσων
και των κοινωνικών δικτύων, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν από την τιμή μιας μετοχής στο
Χρηματιστήριο έως την υιοθέτηση ή εγκατάλειψη καταναλωτικών πρακτικών, με βάση την εικόνα που
προβάλλεται για ένα προϊόν ή μια επιχείρηση. Συνεπώς, υπάρχει αρκετός χώρος δράσης και
ανάπτυξης για εταιρείες που με σοβαρότητα επιμελούνται το corporate και brand image - ειδικά στην Ελλάδα.
Ποιος θα λέγατε πως είναι ο ρόλος μιας εταιρείας PR στη σημερινή ελληνική αγορά; Πώς έχουν επηρεάσει την αγορά αλλά και την πρακτική των Δημοσίων Σχέσεων η ύφεση και τα περικομμένα budgets, αλλά με μεγαλύτερα παραδοτέα, που έχει επιφέρει;
Ιλίνα Πομάσκα, Director της Pitch: Παρόλο που ο κλάδος των Δημοσίων Σχέσεων δεν είναι
καινούργιος, υπάρχει μεγάλη σύγχυση ως προς το τι προσφέρει μια εταιρεία PR. Κάποιοι νομίζουν
πως “PR” σημαίνει αποστολή δελτίων τύπου, άλλοι λένε «α, εσείς είστε που βρίσκετε influencers;», ενώ
οι… γονείς μας δεν έχουν ιδέα με τι ασχολούμαστε. Καθότι πολυδιάστατοι, δυσκολευόμαστε κι εμείς
οι ίδιοι να δώσουμε έναν μονολεκτικό ορισμό, οπότε μας αρέσει να χρησιμοποιούμε την εξής
παρομοίωση: ένα brand χωρίς PR στη ραχοκοκαλιά του μοιάζει με έναν άνθρωπο κλεισμένο σε
ένα δωμάτιο που δεν έχει καμία επαφή με το περιβάλλον ή τους γύρω του. Αν θέλετε να
μιλήσουμε πιο τεχνικά, ο ρόλος ξεκινά με τη γέννηση μιας αφήγησης, συνεχίζεται με τη χάραξη στρατηγικής και ολοκληρώνεται με την εκτέλεση και υλοποίηση της αρχικής ιδέας.
Η συρρίκνωση των οικονομικών πόρων είναι όντως πολύ αισθητή και εύκολα μπορεί να φανταστεί
κανείς τις αρνητικές της επιπτώσεις, ωστόσο στην Pitch καταφέραμε να προσαρμοστούμε και
να ανταποκριθούμε στη νέα τάξη πραγμάτων, φροντίζοντας όλες οι κινήσεις μας να είναι
ευέλικτες, συνειδητές, στοχευμένες και ενδεχομένως -ελλείψει δυνατότητας σπατάλης- πιο ουσιαστικές.
Η άνοδος της ψηφιακής επικοινωνίας και των social media τι σημαίνει για τις Δημόσιες Σχέσεις και τη διαχείριση φήμης; Ποια νέα δεδομένα έχουν έρθει στο προσκήνιο και πώς έχουν επηρεάσει τα agencies;
Νέλη Πανουσοπούλου, Manager της Pitch: Τα εργαλεία ψηφιακής επικοινωνίας έχουν διευκολύνει
πάρα πολύ τη διαδικασία του “media monitoring”, έχουν εμπλουτίσει τη γραπτή επικοινωνία
(περιεχόμενο multimedia, online ψηφοφορίες, emoji κ.τ.λ.) και μας έχουν δώσει περισσότερα εργαλεία
και διαφορετικές πλατφόρμες επικοινωνίας με τους τελικούς καταναλωτές. Η σημαντικότερη
δε αλλαγή που επέφερε η άνοδος των social media είναι πως άλλαξε τελείως τους χρόνους
αντανακλαστικών. Ειδικότερα, σε μια κρίση, για παράδειγμα, δεν υπάρχει περιθώριο καθυστέρησης.
Όλα τα ζητήματα αλληλοεπιδρούν και λύνονται σε πραγματικό χρόνο.
Μέσω social media μπορεί κανείς να αντιδράσει, να ευχαριστήσει, να απολογηθεί, να μιλήσει
απευθείας με τους καταναλωτές, καθώς και να αναπτύξει διάλογο. Δεν υπάρχει περιθώριο να
είμαστε απροετοίμαστοι, η τεχνολογία τρέχει πιο γρήγορα από τη φήμη και η φήμη μπορεί εύκολα να
καταρρεύσει - μόλις πέντε λεπτά, για την ακρίβεια, αρκούν.
Τα fake news αλλά και η γενικότερη έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι σε επιχειρήσεις, media και θεσμούς έχουν επίπτωση στον τρόπο που λειτουργούν ή πρέπει να λειτουργούν σήμερα τα PR Agencies;
Μαριάννα Ντάβου, Director της Pitch: Σύμφωνα με το λεξικό Collins, η έκφραση «fake news» είναι
η έκφραση της χρονιάς το 2017. Η χρήση του όρου αυξήθηκε έναντι του προηγούμενου έτους
κατά 365%. Την ίδια ώρα, έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι το 83% των Ευρωπαίων
πολιτών έχουν επίγνωση του φαινομένου. Η έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων που
συνέστησε η Κομισιόν για τα fake news προκρίνει τον όρο «παραπληροφόρηση» και την ορίζει ως
εξής: «Ψευδείς, ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, που κατασκευάζονται, παρουσιάζονται
και προωθούνται με σκοπό το κέρδος ή για να ζημιώσουν το κοινό συμφέρον». Στη μεταψυχροπολεμική περίοδο, κορυφαίο ψευδές γεγονός στο εξωτερικό είναι το σενάριο περί συνεργασίας Σαντάμ - Μπιν Λάντεν και περί κατοχής ΟΜΚ από το Ιράκ, χωρίς τα οποία η επιχείρηση «Σοκ και δέος» ίσως δεν είχε λάβει χώρα, ενώ στην Ελλάδα τα ρεπορτάζ για τη συνάντηση Καραμανλή - Ερντογάν το 2009, που δεν έγινε ποτέ. Τα fake news υπήρχαν από τότε που υπάρχουν και τα news ή και τα “no news”. Οι παραποιημένες ειδήσεις, ψευδείς ή ψευδεπίγραφες, είναι σταθερό φαινόμενο στην ιστορία των μέσων. Αυτό συνδέεται αφενός με τη φύση των ειδήσεων: ποτέ δεν είναι αντικειμενικές, γιατί είναι γεγονότα
δοσμένα υπό το πρίσμα μιας άποψης. Άρα, οι προϋποθέσεις για ψεύδος υπάρχουν δομικά σ’ αυτό που λέμε «ειδήσεις». Η ταχύτητα διάδοσής τους έχει αλλάξει με τη χρήση των new media. Εντυπωσιακό είναι ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη (Reuters 2017) όπου οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τα social media απ’ ό,τι τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Πιστεύουν, επίσης, ότι είναι πιο ικανά να διαχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα, ενώ ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Σαφέστατα, επομένως, υπάρχουν επιπτώσεις στα PR Agencies, αφού υπάρχουν επιπτώσεις στην Επικοινωνία και στον τρόπο
που αντιλαμβανόμαστε και καταναλώνουμε τις ειδήσεις. Την ψευδή είδηση κάποιες φορές
μπορεί να μην προλάβεις να την εμποδίσεις να δημοσιευθεί, αλλά μπορείς να την καταγράψεις,
να την αξιολογήσεις και να αποφασίσεις αν θα δώσεις βαρύτητα απαντώντας στο ψέμα με αλήθεια ή όχι.
Τι προβλέπετε για το άμεσο μέλλον όσον αφορά τον κλάδο των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα;
Γιώργος Χατζόπουλος, CEO της Pitch: Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει έντονη κινητικότητα στο χώρο της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Οι περισσότεροι
παίκτες του κλάδου προσπαθούν να ενισχυθούν, προχωρώντας σε επενδύσεις σε στελέχη και
νέες δυνατότητες, με στόχο να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς, αλλά
και στις πιέσεις που δημιουργούνται από άλλους «συγγενικούς» κλάδους της επικοινωνίας.
Ωστόσο, αυτό που διακρίνεται ακόμη πιο έντονα είναι ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν
αντιληφθεί πλέον τη σημασία της επικοινωνίας με τους stakeholders τους (εξωτερικούς και
εσωτερικούς), ειδικά στη σημερινή εποχή, όπου οι συνεχείς μεταβολές θεωρούνται η νέα
«κανονικότητα». Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται αύξηση του budget που διατίθεται για σκοπούς
επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων, καθώς οι επιχειρήσεις οφείλουν πλέον να απευθύνονται σε
διαφορετικά κοινά, αξιοποιώντας διαφορετικά κανάλια και εργαλεία για το καθένα. Για παράδειγμα,
είναι πλέον σαφές ότι η Εταιρική Υπευθυνότητα επηρεάζει τις αντιλήψεις γύρω από μια εταιρεία και
-βεβαίως- τις αποφάσεις που αφορούν στην αγορά ενός προϊόντος. Επίσης, οι ειδήσεις (ακόμη και τα
“fake news”) αναπαράγονται πλέον με εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα μέσω των ψηφιακών μέσων
και των κοινωνικών δικτύων, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν από την τιμή μιας μετοχής στο
Χρηματιστήριο έως την υιοθέτηση ή εγκατάλειψη καταναλωτικών πρακτικών, με βάση την εικόνα που
προβάλλεται για ένα προϊόν ή μια επιχείρηση. Συνεπώς, υπάρχει αρκετός χώρος δράσης και
ανάπτυξης για εταιρείες που με σοβαρότητα επιμελούνται το corporate και brand image - ειδικά στην Ελλάδα.
