«Καλο-μελέτα κι έρχεται!»

Πόσες φορές έχουμε βάλει στο μυαλό ένα συγκεκριμένο στόχο για να διαπιστώσουμε στο τέλος ότι δεν πέτυχε ή βγήκε με έκπτωση απέναντι στις τελικές προσδοκίες μας ή και με δυσκολία; Φυσικά δεν αισθάνομαι ότι είμαι έξω από το χορό. Στο παρελθόν υπήρξαν σκέψεις που με ταλαιπώρησαν, γιατί πραγματικά φοβόμουνα μην κάνω λάθη ή να μην αποτύχω για να διαπιστώσω στο τέλος ότι ήταν το σκεπτικό σε λάθος δρόμο. Ο ανθρώπινος νους εστιάζει εκεί που του λέμε να εστιάσει. Δηλαδή την ώρα που μιλάμε ή σκεφτόμαστε για το τι θέλουμε ή δεν θέλουμε, το μυαλό αυτόματα προσπαθεί να το ζωγραφίσει και να αποκτήσει μία αίσθηση της εικόνας της επιθυμητής κατάστασης και να χαράξει πορεία. Το πρώτο πράγμα στο οποίο χρειάζεται να δώσουμε σημασία είναι η διατύπωση του στόχου να παραπέμπει γρήγορα στην εικόνα αυτού που θέλουμε.

Αν για παράδειγμα χρησιμοποιήσουμε τη φράση «δεν θέλω κόκκινο φόντο στο κείμενο» το μυαλό μας κάνει την εξής διαδρομή. Θα πρέπει να προσδιορίσει το «κόκκινο φόντο στο κείμενο» για να οργανώσει το μήνυμα του τι πρέπει να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιώντας στη διατύπωση των στόχων αρνητικά σύμβολα κάνουμε το στόχο πιο πολύπλοκο διότι βάζουμε το μυαλό στην κατεύθυνση να σκεφτεί πρώτα τι να μην σκεφτεί. Το μυαλό μας επεξεργάζεται το αρνητικό σύμβολο διαφορετικά από τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να εκφραστούμε. Καταλαβαίνει αυτό που του επικοινωνούμε αποτυπώνοντας το και ζωγραφίζοντας το σε μία εσωτερική σκέψη. Ας πάρουμε ένα επίκαιρο παράδειγμα. Όταν κάποιος λέει «θέλω να μην χρωστώ» όλοι καταλαβαίνουμε τι εννοεί. Αλλά εκείνη τη στιγμή το μυαλό ξεκινά να επεξεργάζεται το μήνυμα προσπαθώντας να συγκεντρώσει στοιχεία που παραπέμπουν στη λέξη «χρωστώ», να το αποτυπώσει στη σκέψη για να καταλάβει τι πρέπει να γίνει. Αυτό και μόνο κάνει το στόχο πιο ζόρικο.

Αν λοιπόν θέλουμε να μην χρωστάμε, θα διευκόλυνε να επανατοποθετήσουμε την πρόταση θετικά και αυτό σημαίνει να βοηθήσουμε, το μεγάλο χορηγό. το μυαλό μας να δει αυτό που θέλουμε κι εμείς, ώστε να το καταλάβει και να ξεκινήσει να μεθοδεύει αυτόματα όλες τις απαραίτητες λειτουργίες και συμπεριφορές που θα στοχεύουν προς την επιθυμητή κατεύθυνση όπως «να έχω οικονομική ευχέρεια». Τα δεδομένα με τα οποία τροφοδοτείται στη μία περίπτωση είναι «χρωστώ» ενώ στην άλλη «έχω οικονομική ευχέρεια». Τα δε ρήματα που πλαισιώνουν την πρόταση θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκφράζουν δυνατότητες ενεργειών.

Αναφερόμενοι στο μοντέλο SMART που χρησιμοποιείται για τη διατύπωση των στόχων και ξεκινώντας από το πρώτο γράμμα «S», θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για τη σημασία στον τρόπο που τροφοδοτούμε με συγκεκριμένα (Specific) στοιχεία το μυαλό ώστε να προσδιορίσει γρήγορα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Έτσι το πρώτο πράγμα το οποίο λαμβάνουμε υπόψη θέτοντας στόχους είναι ο τρόπος που βοηθάμε το μυαλό μας να προσδιορίσει το ζητούμενο για να προχωρήσει με την εκτέλεση της εντολής. Εκείνο που θέλουμε να πετύχουμε αρχικά μέσα από τη σωστή διατύπωση είναι το μυαλό γρήγορα να φτιάξει μία εικόνα της επιθυμητής κατάστασης και να ξεκινήσει να οργανώνει τα δεδομένα για να προδιαγράψει το ζητούμενο. Ένα δεύτερο σημείο στο οποίο χρειάζεται να δώσουμε έμφαση είναι το M (Measurable). Ένας στόχος χρειάζεται να είναι διατυπωμένος με τρόπο που να παρα- πέμπει ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε τον έλεγχο του και μπορούμε να αξιολογήσουμε και να εκτιμήσουμε τις δυνατότητες μας για την επίτευξη του.

Για παράδειγμα, το να είναι κάποιος υποψήφιος για μία δουλειά και να έχει σαν στόχο «να πάρω τη δουλειά», σίγουρα δεν είναι κάτω από τον έλεγχό του, διότι δεν είναι το άτομο που αποφασίζει και το χέρι που υπογράφει. Πώς επομένως μπορούμε να διατυπώσουμε ένα στόχο ο οποίος εξαρτάται κι από άλλες παραμέτρους εκτός από εμάς με τρόπο που να μπορούμε να τον επηρεάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο;

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα ο στόχος θα μπορούσε να επαναδιατυπωθεί κάπως έτσι: «Να επιδείξω τις ικανότητες που χρειάζονται με τρόπο που να αυξήσω τις πιθανότητες να πάρω τη δουλειά». Έτσι ένας στόχος μπορεί να γίνει πιο μετρήσιμος ως προς τον τρόπο ή τους τρόπους που μπορώ να τον επηρεάσω εγώ. Διαφορετικά μπορεί να σημαίνει χαμένες προσπάθειες και χρόνος σε πράγματα τα οποία δεν είναι άμεσα στο χέρι μας. Θα επικαλεσθώ σ αυτό το σημείο μία από τις φράσεις του Winston Churchill : «Δεν ωφελεί να λέμε «κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε». Χρειάζεται να καταφέρνουμε να κάνουμε αυτό που είναι απαραίτητο».


* Η Αλεξάνδρα Ευθυμιάδου είναι Licensed NLP Trainer
www.nlpingreece.com, www.mynlplab.com