Οι αλλαγές στις Προωθητικές Ενέργειες

Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΖΙΓΟΥ

Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Σωκράτης Ξυνίδης, υπέγραψε πριν από λίγες ημέρες τις τροποποιήσεις της Αγορανομικής Διάταξης 7/09, η οποία, μετά από μια σειρά διαβουλεύσεων, αντιπαραθέσεων και αλλαγών, έλαβε την τελική της μορφή.

Στις αλλαγές που επήλθαν και αναφέρονται στην Α.Δ. 4/2011, είναι η προσθήκη δύο νέων «μορφών» προωθητικών ενεργειών, το γεγονός ότι μπορούν να διεξάγονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (έναντι 3 φορών ετησίως που προτείνονταν), ενώ η διενέργειά τους επιτρέπεται εφόσον η τιμή λιανικής ή χονδρικής του προϊόντος, στο συγκεκριμένο σημείο πώλησης, δεν έχει αυξηθεί τους δύο προηγούμενους μήνες. Ερωτηματικά πάντως προκαλεί το γεγονός ότι δεν ορίζεται με σαφήνεια η χρονική διάρκεια ισχύος κάθε ενέργειας, έναντι των προηγούμενων προσχεδίων της Α.Δ. που όριζαν τον ένα μήνα μέγιστη διάρκεια, για το οποίο ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Στέφανος Κομνηνός, δηλώνει ότι αρκεί η επισήμανση «ότι η προωθητική ενέργεια, εκ της φύσης της, είναι περιορισμένης χρονικής ισχύος».

Παράλληλα, θεσπίζονται διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης, με ποσοστιαίο πρόστιμο ανά κωδικό προϊόντος και ανά σημείο λιανικής πώλησης, όπου διαπιστώνεται παράβαση. Πιο συγκεκριμένα, τα πρόστιμα κυμαίνονται από 0,5% έως 5% της αξίας πωλήσεων του προωθούμενου προϊόντος στο συγκεκριμένο κατάστημα πώλησης.

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ

Ως προωθητική ενέργεια ορίζεται κάθε ενέργεια marketing περιορισμένης χρονικής ισχύος, που επικοινωνείται στον τελικό καταναλωτή και με την οποία υποδηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι η αγορά του υπό προώθηση προϊόντος του αποφέρει οικονομικό όφελος. Ωστόσο, δεν διευκρινίζεται η διάρκεια της χρονικής ισχύος, κάθε ενέργειας, γεγονός που «μονιμοποιεί» τις προσφορές σε ένα προϊόν ακόμη και όλο το χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, ως προωθητικές ενέργειες θεωρούνται οι εξής μορφές πώλησης:

α) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται φθηνότερα.
β) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται σε συσκευασία εμπεριέχουσα επιπλέον ποσότητα ως «Δώρο» για τον καταναλωτή.
γ) Πώληση πολυσυσκευασίας, αποτελούμενης από περισσότερα του ενός πανομοιότυπα μεταξύ τους συσκευασμένα βασικά προϊόντα, για την οποία δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι εμπεριέχει μία ή περισσότερες συ- σκευασίες δώρο ή ότι προσφέρεται σε χαμηλότερη τιμή.
δ) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με κάθε τρόπο ότι πωλείται μαζί με άλλο ανόμοιο προϊόν ως δώρο.
ε) Πώληση συνοδεία εκπτωτικών κουπονιών που διανέμονται εντός του καταστήματος λιανικής πώλησης.
στ) Υπαγωγή συγκεκριμένων προϊόντων που πωλούνται εντός του καταστήματος λιανικής πώλησης σε προγράμματα επιβράβευσης πιστότητας (loyalty card).

Στο σημείο αυτό, να διευκρινιστεί ότι η συγκέντρωση πόντων ή κουπονιών με σκοπό το μελλοντικό όφελος του καταναλωτή δεν συνιστούν προωθητική ενέργεια. Αναφορικά με τα προϊόντα που υπάγονται στις προωθητικές ενέργειες, υπενθυμίζεται ότι αφορά σε όλα τα συσκευασμένα (είδη μαζικής κατανάλωσης και ενδεικτικά είδη παντοπωλείου πλην νωπών οπωροκηπευτικών, εφημερίδων, περιοδικών και βιβλίων), συμπεριλαμβανομένων και τα ιδιωτικής ετικέτας. Να σημειωθεί ότι στις παραπάνω ενέργειες συμπεριλαμβάνονται και τα συσκευασμένα νωπά κρέατα, νωπά ψάρια, τυριά και αλλαντικά.

ΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Σε κάθε περίπτωση κάθε προωθητική ενέργεια θα πρέπει να κάνει σαφές και με ευδιάκριτο τρόπο το οικονομικό όφελος του καταναλωτή. Όπως αναφέρεται στη διάταξη «το οικονομικό όφελος πρέπει να προκύπτει άμεσα και επαγωγικά και να απεικονίζεται σε κάθε πινακίδα λιανικής πώλησης και σε κάθε άλλη μορφή εμπορικής πρακτικής, συμπεριλαμβανομένης και της με οποιονδήποτε τρόπο διαφήμισης».

Παράλληλα, στην πινακίδα θα πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά, εκτός από την τιμή του προωθούμενου προϊόντος και η τιμή ανά μονάδα μέτρησης, πριν και μετά την προωθητική ενέργεια. Οι παραπάνω ενδείξεις μάλιστα θα πρέπει να είναι ευδιάκριτες. Εφόσον από την προωθητική ενέρ- γεια προκύπτει έμμεσα ή άμεσα μείωση της τιμής μονάδας μέτρησης, η τιμή ανά μονάδα θα πρέπει να είναι μικρότερη της αρχικής. Σε περίπτωση που η προωθητική ενέργεια στο πωλούμενο προϊόν, αφορά ως δώρο ανόμοιο προϊόν, η αξία του τελευταίου δεν μπορεί να υπερβαίνει την αξία του πωλούμενου προϊόντος. Μάλιστα αυτό ισχύει και στην περίπτωση προϊόντων που συμμετέχουν σε προγράμματα επιβράβευσης πιστότητας. Σε ό,τι αφορά στη συχνότητα των ενεργειών αυτών, διευκρινίζεται ότι επιτρέπεται η διενέργειά τους, εφόσον ούτε η τιμή χονδρικής ούτε η τιμή λιανικής του προϊόντος, στο συγκεκριμένο σημείο πώλησης, έχει αυξηθεί 2 μήνες πριν την έναρξη της προωθητικής ενέργειας. Εφόσον κατά την ανωτέρω περίοδο έχει πραγματοποιηθεί άλλη προωθητική ενέργεια ή με άλλο τρόπο, πρόσκαιρη μείωση της τιμής, η επακόλουθη αύξηση μέχρι το επίπεδο της τιμής που ίσχυε στην αρχή της περιόδου των 2 μηνών, δεν εμποδίζει τη διενέργεια νέας προωθητικής ενέργειας.


«Η νέα διάταξη απλουστεύει τις διαδικασίες»

Πιο σαφής και απλή στην εφαρμογή της χαρακτηρίζει τη νέα Α.Δ. για τις προωθητικές ενέργειες ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Στέφανος Κομνηνός, αναλύοντας βασικά σημεία της.

Ποιες είναι οι βασικότερες αλλαγές που επιφέρει η νέα διάταξη σε σχέση με την τελευταία που είχε ανακοινωθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης;

Η νέα Aγορανομική Διάταξη ακολουθεί διαφορετική νομοτεχνική προσέγγιση, με στόχο την απλούστερη έκφραση. Εξειδικεύει τις μονάδες μέτρησης σε συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα, για τα οποία υπήρχε ασάφεια. Στην περίπτωση του διμήνου μετά την αύξηση της τιμής διευκρινίζεται ότι η ρύθμιση αυτή δεν αφορά σε περιπτώσεις μείωσης τιμής λόγω προωθητικών ενεργειών και ακόλουθης επανόδου στην αρχική τιμή. Στην περίπτωση του ανόμοιου δώρου προσδιορίζεται ότι η τιμή του δεν μπορεί να υπερβαίνει την τιμή του προϊόντος. Τέλος, ενώ δεν προβλέπεται ούτε χρονικός περιορισμός ούτε ανώτατος αριθμός προωθητικών ενεργειών ανά προϊόν εντός του ίδιου έτους, επισημαίνεται παρ’ όλ’ αυτά ότι η προωθητική ενέργεια, εκ της φύσης της, είναι περιορισμένης χρονικής ισχύος.

Με δεδομένο ότι πλέον οι προωθητικές ενέργειες μπορούν να γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και όχι 2-3 φορές, όπως όριζε η τελευταία διάταξη, πώς διασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή από αθέμιτες πρακτικές;

Στόχος της διάταξης παραμένει η προστασία του καταναλωτή από πρακτικές παραπλάνησής του. Για το λόγο αυτό η νέα διάταξη εστιάζει στην ουσία και όχι στη χρονική διάρκεια, επιτρέποντας τη διενέργεια προωθητικών ενεργειών, εφόσον ούτε η τιμή χονδρικής του προϊόντος, ούτε η τιμή λιανικής στο σημείο πώλησης, έχει αυξηθεί για διάστημα 2 μηνών. Φυσικά κατά το διάστημα αυτό μπορεί να διενεργηθεί και άλλη προωθητική ενέργεια ή πρόσκαιρη μείωση τιμής, αρκεί η επακόλουθη αύξηση να είναι μέχρι το επίπεδο της τιμής που ίσχυε στην αρχή της περιόδου των 2 μηνών. Υπενθυμίζουμε επιπλέον ότι ρητά προβλέπεται πως η προωθητική ενέργεια είναι περιορισμένης χρονικής ισχύος. Τέλος, η προστασία του καταναλωτή ενισχύεται μέσα από την υποχρέωση διάθεσης και του μεμονωμένου προϊόντος, εφόσον η προωθητική ενέργεια προϋποθέτει την αγορά δύο ή περισσότερων προϊόντων.

Η θέσπιση κυρώσεων εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τους λιανέμπορους και πώς θα εφαρμοστεί από τη μεριά σας ο έλεγχος στα ράφια των s/m;

Η θέσπιση κυρώσεων έγινε στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης, εξατομικεύοντας τα πρόστιμα και κάνοντάς τα αναλογικά για τη διαφάνεια των συναλλαγών. Μέχρι τώρα δεν υπήρχαν ειδικές διατάξεις κυρώσεων για τις προωθητικές ενέργειες και τα όποια πρόστιμα επιβάλλονταν βάσει γενικών διατάξεων του Αγορανομικού Κώδικα. Η νέα διάταξη θεσπίζει πρόστιμα εξειδικευμένα και αναλογικά τόσο με το όφελος που αποκομίζει ο λιανέμπορος από την πώληση κάθε συγκεκριμένου κωδικού, όσο με το βαθμό που κάθε παράβαση πλήττει την αλήθεια της εμπορικής επικοινωνίας, τη διαφάνεια των συναλλαγών και την ενημέρωση του καταναλωτή. Δεδομένου ότι οι λιανέμπορος είναι ο αντισυμβαλλόμενος του καταναλωτή, θεωρούμε ότι αυτός φέρει και αυξημένη ευθύνη για την τήρηση των όρων περί προωθητικών ενεργειών.