Περασμένα μεγαλεία για τα Fast Food!

Ένας κλάδος που παρουσίασε ανοδικές τάσεις για μια πολύ μεγάλη περίοδο κατά το παρελθόν, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από την οικονομική ύφεση που πλήττει τη χώρα μας. Ο λόγος για τον κλάδο των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης, ο οποίος γνώρισε άνθηση από το 1992 μέχρι το 2008, ωστόσο τα δυο τελευταία χρόνια (2009, 2010) δεν κατάφερε κι αυτός να ξεφύγει από το γενικότερο κλίμα, κινούμενος με πτωτικούς ρυθμούς. Τις πρόσφατες μεταβολές του κλάδου και τις προοπτικές εξέλιξης που παρουσιάζει, εν μέσω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, παρέθεσε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group Α.Ε.,  στη δεύτερη έκδοση της σχετικής Κλαδικής Μελέτης που εκπόνησε.

Συνήθειες και γρήγοροι ρυθμοί ζωής, οδήγησαν σε ανάπτυξη

Η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, λόγω των αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων των μελών της σύγχρονης οικογένειας και η γενικότερη επιτάχυνση των ρυθμών ζωής, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ήταν οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στην ανάπτυξη των οργανωμένων αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης στην Ελλάδα. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε σημαντικά και ο  θεσμός της δικαιόχρησης (franchising), που προσέφερε τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις του κλάδου να επεκτείνουν τα δίκτυά τους γεωγραφικά και να μετατραπούν σε οργανωμένες αλυσίδες με ενιαίο εμπορικό σήμα.

Σε έναν κλάδο που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ισχυρών ομίλων επιχειρήσεων, παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των εταιρειών οι οποίες έχουν στην ιδιοκτησία τους τα διάφορα εμπορικά σήματα , ως προς τη σύνθεση των πωλήσεών τους και το ουσιαστικό αντικείμενο δραστηριότητας. Στο ανταγωνιστικό περιβάλλον του κλάδου, βασική επιδίωξη των αλυσίδων είναι ο μεγαλύτερος δυνατός βαθμός «αναγνωρισιμότητας» του εμπορικού σήματός τους.

Η κρίση, έφερε μείωση τη διετία 2009-2010

Με βάση τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης, παρουσίασε ανοδική τάση την περίοδο 1992-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 15,2%. Αντίθετα το 2009, χρονιά που η παγκόσμια οικονομική ύφεση ξεκίνησε να κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της στην Ελλάδα, παρουσίασε μείωση κατά 4% σε σύγκριση με το 2008. Καθοδικά όμως, κινήθηκε η συνολική αξία της αγοράς και το 2010, με ρυθμό ανάλογο της περιόδου 2009/2008. Σημειώνεται πως στα μεγέθη αυτά δεν περιλαμβάνονται τα «ανεξάρτητα» καταστήματα που δεν ανήκουν σε οργανωμένες αλυσίδες.

Κυρίαρχο το Burger

Τέσσερις είναι οι κύριες κατηγορίες, στις οποίες διαχωρίζεται η αγορά των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης ανάλογα με το βασικό προσφερόμενο μενού: Burger, Pizza, Snack / Sandwich και Σουβλάκι. Το 2009 τη μεγαλύτερη συμμετοχή στη συνολική αγορά εστίασης μέσω οργανωμένων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης είχαν οι αλυσίδες με βάση το Burger με ποσοστό που έφτασε στο 37,1%. Ακολούθησε η κατηγορία snack-sandwich με ποσοστό 32,1%, μερίδιο 22,1% κατέλαβε η κατηγορία pizza, ενώ η κατηγορία σουβλάκι-ethnic απέσπασε μερίδιο 5,4%.

Τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα, έφεραν ζημιές

Στα πλαίσια της μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, έγινε και η καθιερωμένη χρηματοοικονομική ανάλυση αντιπροσωπευτικών επιχειρήσεων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης.  Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό που προέκυψε από δείγμα 11 αντιπροσωπευτικών εταιρειών, προκύπτει κατά βάση πως οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν το 2009 κατά 4,9%, ενώ το μικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 15,9%. Ωστόσο, χαρακτηριστικό είναι ότι τα συνολικά λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων κάλυψαν τα συνολικά μικτά κέρδη την εξεταζόμενη διετία. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η εμφάνιση αρνητικού λειτουργικού αποτελέσματος και τα δύο έτη, και  η εμφάνιση ζημιών.

Σχετικά με την μελλοντική εξέλιξη του κλάδου, αυτή θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ανάπτυξή του σε «κλειστές» και «ανοικτές» αγορές, αλλά και από τις γενικότερες εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον της χώρας, δεδομένου ότι η ζήτηση επηρεάζεται από τη μείωση του διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος.