Οπτικοακουστική παραγωγή: Νέα εποχή επενδύσεων
Πώς αλλάζει τα δεδοµένα ο υπερ-φορέας που δηµιουργείται στο Υπουργείο Πολιτισµού. Τι έχει κατορθώσει το ΕΚΟΜΕ και πώς θα συνεχίσει.
Γράφει η Σόνια Χαϊµαντά
Κατά κοινή παραδοχή, το ΕΚΟΜΕ δηµιούργησε στα έξι χρόνια της µικρής χρονικά αλλά πλούσιας ιστορίας του νέες και στέρεες υποδοµές για την ανάπτυξη της εγχώριας οπτικοακουστικής βιοµηχανίας. Η υιοθέτηση του νόµου για το cash rebate το 2017, που προέβλεπε την επιδότηση των επιλέξιµων δαπανών της εγχώριας και διεθνούς οπτικοακουστικής παραγωγής µέσω επιστροφής χρηµάτων σε ρευστό, άνοιξε το δρόµο για την προσέλκυση επενδύσεων και την επανεκκίνηση της υποτονικής τότε εγχώριας οπτικοακουστικής βιοµηχανίας. Ο στρατηγικός στόχος του ΕΚΟΜΕ συνέχισε να ενισχύεται µε την τροποποίηση του νόµου, ο οποίος προβλέπει πλέον σήµερα πιο ευέλικτους όρους για την υπαγωγή έργων στο πρόγραµµα cash rebate, ενώ καθιστά την Ελλάδα µια από τις λίγες χώρες παγκοσµίως που παρέχουν χρηµατοδότηση για την παραγωγή ψηφιακών παιχνιδιών… κοινώς του gaming!
H εφαρµογή του νοµικού πλαισίου για το tax relief που δίνει τη δυνατότητα φοροαπαλλαγής σε πρόσωπα (φυσικά ή νοµικά) που χρηµατοδοτούν οπτικοακουστικά έργα, ανοίγει το δρόµο για µεγάλες επενδύσεις στην εγχώρια παραγωγή, ενισχύοντας καθοριστικά την επιχειρηµατικότητα και την απασχόληση στον κλάδο. Όµως το έργο του ΕΚΟΜΕ δεν σταµατάει στα χρηµατοδοτικά κίνητρα. Η στήριξη της εγχώριας οπτικοακουστικής βιοµηχανίας συνδέεται άρρηκτα µε τον εθνικό στόχο να αναδειχθεί η χώρα µας ο πλέον ελκυστικός και ασφαλής προορισµός για την πραγµατοποίηση οπτικοακουστικών παραγωγών. Η δηµιουργία και η λειτουργία του εθνικού δικτύου Film Offices έρχεται να ενισχύσει αυτόν το στόχο δυναµικά, δηµιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτηµάτων κάθε περιοχής και παρέχοντας τη δυνατότητα σε περιφέρειες και δήµους να προσελκύσουν επενδύσεις στην παραγωγή οπτικοακουστικών έργων στον τόπο τους.
Τεχνοκρατικά κριτήρια
Κάθε ενδιαφερόµενος φορέας, ανεξαρτήτως σεναρίου, θεµατικής, είδους παραγόµενου έργου ή αριθµού συντελεστών, µε µια αίτηση στο ΕΚΟΜΕ µπορεί να αιτηθεί επιστροφής 40% των ποσών που θα δαπανήσει, αρκεί να καταθέσει µια υπεύθυνη δήλωση ότι αποδέχεται τους όρους της διαδικασίας, έγγραφα σχετικά µε τη λειτουργία της εταιρείας, όπως καταστατικό, φορολογική ενηµερότητα, ασφαλιστική ενηµερότητα κ.ά., πλάνο και αναλυτικό προϋπολογισµό της παραγωγής για τα έξοδα που θα σηµειωθούν στην Ελλάδα, ολοκληρωµένο οικονοµικό πλάνο όπου θα αναφέρονται αναλυτικά όλες οι πηγές χρηµατοδότησης συνοδευόµενο από τα σχετικά συµβόλαια, πίνακα πολιτιστικών κριτηρίων, αξιολόγηση βασισµένη σε point-system που προσδιορίζει τη µοναδικότητα του οπτικοακουστικού έργου για τη χώρα, πληροφορίες σχετικά µε το οπτικοακουστικό έργο, σενάριο ή περίληψη του σεναρίου. Όµως το ΕΚΟΜΕ δεν διαβάζει σενάρια, δεν είναι ο αρµόδιος φορέας για να κρίνει το περιεχόµενο. Παρέχει τα χρηµατοδοτικά εργαλεία και εγκρίνει επιστροφές ποσών, αν πληρούνται οι προϋποθέσεις. Υπολογίζεται ότι µέχρι σήµερα έχουν έρθει 300 εκατ. ευρώ ως επενδύσεις στην Ελλάδα στην οπτικοακουστική βιοµηχανία, και για να προσελκυσθεί το ποσό αυτό δόθηκαν ως κίνητρο από το ΕΚΟΜΕ, περί τα 105 εκατ. ευρώ. Ήδη το 2023 έχουν γίνει 40 εκατ. ευρώ εντάξεις επενδυτικών σχεδίων, µε τα 32 εκατ. ευρώ να έχουν πραγµατοποιηθεί από τον Οκτώβριο και µετά.
Πιο συγκεκριµένα, για τo 2023 εκδόθηκαν 54 αποφάσεις υπαγωγής για ισάριθµα έργα, εκ των οποίων τα 32 κινηµατογραφικά και τα 22 τηλεοπτικά. Το συνολικό ποσό των επιλέξιµων δαπανών ανέρχεται σε 120,3 εκατ. ευρώ, ενώ η εκτιµώµενη δηµόσια δαπάνη στα 48,1 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, ελήφθησαν και 7 αποφάσεις τροποποίησης, µε τη διαφορά της δηµόσιας δαπάνης να ανέρχεται σε άλλα 8 εκατ. ευρώ για εγκρίσεις rebate. Την περασµένη χρονιά το σύνολο των πληρωµών ανέρχονταν σε 60,424 εκατ. ευρώ. Oι αιτήσεις cash rebate ανήλθαν σε 110 συνολικά, µε το σύνολο των επιλέξιµων δαπανών να ανέρχονται σε 220,214 εκατ. ευρώ και το ποσό του cash rebate σε 88,085 εκατ. ευρώ.
Με οικονοµικούς όρους, κάθε 1 ευρώ που έρχεται στην Ελλάδα από τον οπτικοακουστικό κλάδο φέρνει πίσω κοντά στο 1,4 ευρώ, ενώ για κάθε 1 εκατ. ευρώ δαπάνη έχουµε 34 θέσεις εργασίας (Πηγή: ΙΟΒΕ).
Κεντρικό πυλώνα λειτουργίας του µηχανισµού αυτού αποτελεί ένα ελκυστικό εργαλείο για εγχώριες και ξένες επενδύσεις, το cash rebate, που ανέβηκε πλέον στο 40% και διεύρυνε τα κριτήρια µε τα οποία µπορεί µια τηλεοπτική σειρά, ταινία, παραγωγή, να ενταχθεί µέσα στο πρόγραµµα.
Παραγωγές 12 εκατ. ευρώ…
Μεταξύ των ακριβότερων παραγωγών συγκαταλέγονται οι «Αναλώσιµοι», το «Jack Ryan» season 3, το «Σµύρνη µου αγαπηµένη», η «Ελληνική σαλάτα», ο «Σασµός», η «Τεχεράνη 2», το «Greek Freak», «Οι άγριες µέλισσες» κ.ά.
Για παράδειγµα, ο επιλεγµένος προϋπολογισµός του γ΄ κύκλου του «Jack Ryan», που γυρίστηκε στην Ελλάδα για την Amazon, ανήλθε σε 11.211.002 ευρώ, ενώ το ποσό της επιδότησης προς την εταιρεία παραγωγής έφτασε στα 4.484.400,86 ευρώ, που σηµαίνει ότι καλύφθηκε το 40%.
Αντίστοιχα, ο β΄ κύκλος της σειράς «Τehran», η οποία κέρδισε βραβείο Emmy και η οποία γυρίστηκε στη χώρα µας, είχε προϋπολογισµό επιλέξιµων δαπανών 12.679.291,69 ευρώ, µε το ποσό της επιχορήγησης να ανέρχεται σε 5.007.758,92 ευρώ.
Οι «Αναλώσιµοι 4» είχαν αρχικό προϋπολογισµό 14.980.375 ευρώ, µε την εταιρεία Expendables 4 να επιδοτείται µε 5.992.150 ευρώ. Όσον αφορά την υπερπαραγωγή-συµπαραγωγή «Crimes of the Future» του διάσηµου σκηνοθέτη Ντέιβιντ Κρόνενµπεργκ, της Serendipity Point Films και της Argonauts Productions, που επίσης έκανε γυρίσµατα στην Ελλάδα, είχε συνολικό προϋπολογισµό 15.864.767 ευρώ µε τελική επιδότηση 3.876.492,80 ευρώ και επιλέξιµες δαπάνες 9.691.232 ευρώ.
Το ΕΚΟΜΕ βρίσκεται πίσω από την επιτυχία όλων των σειρών που βλέπουµε σε ελεύθερη και συνδροµητική TV: «Μαέστρο» (Mega), «Ψυχοκόρες» (ΑΝΤ1), «Το προξενιό της Ιουλίας» (Alpha), «Το ναυάγιο» (Mega), «Φόνοι στο καµπαναριό» (Alpha), «Οι Πανθέοι» (Σκάι), «Milky Way» (Mega), «Μάγισσα» (ΑΝΤ1), «17 Κλωστές» (CosmoteTV), «Σασµός» (Alpha).
Μεταφορά στο ΥΠΠΟ
Θέµα ηµερών είναι η νοµοθετική ρύθµιση για τη µεταφορά του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας µε πρόεδρο τον Λεωνίδα Χριστόπουλο από το Υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης στο Υπουργείο Πολιτισµού, υπό τον υφυπουργό Πολιτισµού, Χρήστο ∆ήµα, µε παράλληλη συγχώνευσή του µε το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου.
Θα σηµειωθούν αρκετές αλλαγές, µε κυριότερη τη θέσπιση επενδυτικού κατωφλίου γύρω στις 70.000 ευρώ ανά επεισόδιο στις σειρές. Σήµερα ισχύει ήδη το κριτήριο του αριθµού επεισοδίων. Από 70 και άνω µπορεί να πάρει κάποιος ενδιαφερόµενος 15.000 ευρώ ανά επεισόδιο και να ενταχθεί στο πρόγραµµα, ενώ από 70 επεισόδια και κάτω το ποσό ανέρχεται το µέγιστον στα 25.000 ευρώ.
Ο προϋπολογισµός
O προϋπολογισµός του ΕΚΟΜΕ το 2023 άλλαξε τρεις φορές. Η τελευταία αναθεώρηση προέβλεπε έσοδα 70.680.537 ευρώ και έξοδα 70.678.817 ευρώ, µε θετικό ισοζύγιο 1.721 ευρώ. Ο ετήσιος προϋπολογισµός του ΕΚΟΜΕ ξεκίνησε από τα 5.258.780 ευρώ, αυξήθηκε στα 67.380.538 ευρώ, και προ ηµερών, µετά τη χορήγηση πίστωσης 400.000 ευρώ, διαµορφώθηκε σε 70.680.537 ευρώ. Στο µεσοδιάστηµα υπεγράφη η Πράξη Επιχορήγησης του ΕΚΟΜΕ µε το ποσό των 50.000.000 ευρώ για την ενίσχυση των οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα. Ως ηµεροµηνία έναρξης της Πράξης ορίζεται η 21η/11/2023 και ως λήξη της η 31η/12/2025.
