Επιστροφή (κυρίως) στα… «δοκιμασμένα»

Γράφει η ΣΟΝΙΑ ΧΑΪΜΑΝΤΑ

Ένα δικαιολογημένο και καθυστερημένο come back στα πεδία της αξιοπιστίας πραγματοποιούν τα παραδοσιακά Μέσα (τηλεόραση, ραδιόφωνο, Τύπος), σύμφωνα με μια αποκαλυπτική έκθεση του Media Intelligence Service (MIS) της EBU (European Broadcasting Union) με τίτλο «Trust in Media 2019». Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά της ανάγκης επιστροφής των πολιτών στα παλιά και γνώριμα παραδοσιακά Μέσα, μετά από μία ολόκληρη δεκαετία μονοπώλησης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ειδήσεων από τα διαδικτυακά Μέσα και τα social media. Η έρευνα που μόλις είδε το φως της δημοσιότητας, αναφέρει ότι το 85% των πολιτών των ευρωπαϊκών χωρών εμπιστεύονται το ραδιόφωνο για την ενημέρωσή τους, ενώ το 75% (3 στους 4) δείχνει περισσότερη εμπιστοσύνη στην τηλεόραση.

Στην Ελλάδα προτιμάμε το WEB

Σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά στοιχεία, στην Ελλάδα η τηλεόραση είναι αυτή που συγκεντρώνει τις περισσότερες αρνητικές ψήφους εμπιστοσύνης από το κοινό, καθώς 8 στους 10  Έλληνες θεωρούν αναξιόπιστη την τηλεοπτική ενημέρωση έναντι 46% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Στη χώρα μας, επίσης, τα ιντερνετικά δίκτυα έχουν μεγαλύτερο δείκτη εμπιστοσύνης του κοινού σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη (Ελλάδα: 42%, Ευρώπη των 28: 53%), την ίδια ώρα που οι  Έλληνες εκφράζουν και τη δυσπιστία τους για το Ίντερνετ σε ποσοστό 46% έναντι 28,32% στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Οι δείκτες για το Ραδιόφωνο είναι: Ελλάδα 64% - Ευρώπη28: 34%) και για τα έντυπα: Ελλάδα 70% - Ευρώπη28: 46%. Επίσης, η Ελλάδα διαφοροποιείται στο δείκτη εμπιστοσύνης προς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ποσοστό 58%, ενώ στην Ευρώπη το ποσοστό είναι 28,63%






















Fakenes, copypaste και Clickbait τιμωρούν το WEB

Η έρευνα δείχνει ότι η επιρροή των νέων Μέσων έχει σημαντικές απώλειες, παρά τη μεγάλη διείσδυσή τους στις χώρες της Ευρώπης. Και αυτό αποδίδεται εν πολλοίς στις λεγόμενες παιδικές ακόμη ασθένειες του ενημερωτικού Ιnternet, με την ανεξέλεγκτη χρήση των παραπλανητικών ειδήσεων, τις πρακτικές της αλίευσης επισκεπτών με κάθε τρόπο και κόστος και, φυσικά, με τη λογική της άκριτης αναπαραγωγής περιεχομένου χωρίς σοβαρή σπουδή για παραγωγή πρωτογενούς και στοχευμένου content. Πιο συγκεκριμένα, το ραδιόφωνο παραμένει το πλέον αξιόπιστο Μέσο για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής  Ένωσης, καθώς το εμπιστεύεται το 59% των ερωτηθέντων. Το διαδίκτυο έχει την εμπιστοσύνη μόλις του 32% των πολιτών και τα κοινωνικά δίκτυα το 19% (από 36% και 21% αντίστοιχα το 2014).

Μάλιστα, σύμφωνα με το δελτίο της EBU, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκεντρώνουν τη μικρότερη εμπιστοσύνη των πολιτών στις 29 από τις 33 χώρες της Ευρώπης που συμμετείχαν στην έρευνα.

Για πρώτη φορά η έκθεση έδειξε, επίσης, ότι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εμπιστεύονται, παρά τη δυσπιστία, τον γραπτό Τύπο.

Γενικά συμπεράσματα

• Το ραδιόφωνο είναι το πιο αξιόπιστο μέσο στην Ευρώπη, σημειώνοντας το υψηλότερο ποσοστό στις 24 από τις 33 (73%) χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Το ραδιόφωνο είναι το πιο αξιόπιστο μέσο των πολιτών της Ε.Ε: το 59% του πληθυσμού το εμπιστεύεται.

• Η τηλεόραση και το διαδίκτυο είναι γενικά τα πιο αξιόπιστα μέσα ενημέρωσης στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

• Οι μισοί πολίτες της Ε.Ε. εμπιστεύονται την τηλεόραση.

• Το Διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα είναι τα λιγότερο αξιόπιστα μέσα ενημέρωσης στην Ε.Ε..

• Στις 16 από τις 26 αγορές (62%), τα δημόσια είναι το πιο αξιόπιστα ενημερωτικά Μέσα.

• Μόνο για τους πολίτες της Ισπανίας, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας, τα εθνικά Μέσα δεν συμπεριλαμβάνονται στην 5άδα των πιο αξιόπιστων Μέσων.

• Το 44% των Ευρωπαίων πιστεύει γενικά στα νέα Μέσα, αλλά περισσότερο από το 50% εμπιστεύεται τα νέα Μέσα που χρησιμοποιούν οι ίδιοι.

• Συνολικά, οι νέοι τείνουν να εμπιστεύονται τα νέα Μέσα λιγότερο από τις παλαιότερες γενιές.

• Οι μηχανές αναζήτησης και τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης είναι λιγότερο αξιόπιστες πηγές για ειδήσεις, ακόμα περισσότερο μεταξύ των νέων.

• 23 από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. (82%) έχουν τουλάχιστον ένα μεσαίο επίπεδο εμπιστοσύνης στις πληροφορίες που παρέχουν τα εθνικά μέσα ενημέρωσης.

• Τα επίπεδα εμπιστοσύνης είναι υψηλότερα στις σκανδιναβικές χώρες και στις χώρες της Μπενελούξ. Μάλιστα, οι πολίτες αυτών των χωρών είναι πολύ ικανοποιημένοι από το δημοκρατικό τους σύστημα, ενώ οι πολίτες από τη νότια και νοτιοανατολική Ευρώπη εμπιστεύονται τα Νέα Μέσα λιγότερο και είναι επίσης λιγότερο ικανοποιημένοι από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία.

• Σε 8 από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. (29%), οι πολίτες αντιλαμβάνονται χαμηλή πολιτική πίεση στα εθνικά τους δημόσια Μέσα.

• 64% των χωρών της Ε.Ε. αντιλαμβάνεται ότι οι εθνικές πολιτικές των δημοσίων Μέσων είναι τουλάχιστον εν μέρει υπό πολιτική πίεση.

• Όσο περισσότερο τα δημόσια Μέσα θεωρούνται απαλλαγμένα από πολιτική πίεση, τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο ελευθερίας του Τύπου σε μια χώρα.

• Οι πολίτες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αντιλαμβάνονται χαμηλή πολιτική πίεση στις δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις τους και απολαμβάνουν υψηλά επίπεδα ελευθερίας του Τύπου, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στις χώρες της νότιας Ευρώπης.

• Η μεγάλη πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών (28 από τα 33) τείνει να εμπιστεύεται το ραδιόφωνο, 22 από τα οποία έχουν δείκτη Net Trust πάνω από 10.

• Στη νοτιοανατολική Ευρώπη οι πολίτες τείνουν να μην εμπιστεύονται το ραδιόφωνο.























Τηλεόραση Vs Internet

Σε επίπεδο Ε.Ε., η εμπιστοσύνη στο ραδιόφωνο παραμένει σταθερή σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι υψηλότερες αυξήσεις στο δείκτη εμπιστοσύνης σε σχέση με το 2017 παρατηρούνται στο Λουξεμβούργο, τη Μάλτα και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η Ελλάδα, η Τουρκία και η Αλβανία παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες μειώσεις.

Περισσότερο από το 75% των καλυπτόμενων χωρών έχουν θετική 5ετή εξέλιξη εμπιστοσύνης στο ραδιόφωνο.

• Μόνο η Αυστρία παρουσιάζει σημαντική μείωση της εμπιστοσύνης σε σχέση με πριν από 5 χρόνια.

• 25 από τις 33 ευρωπαϊκές χώρες τείνουν να εμπιστεύονται την τηλεόραση, εκ των οποίων 18 με δείκτη Net Trust πάνω από 10.

• Η Ισπανία και η Γαλλία είναι μεταξύ των τεσσάρων χωρών που δεν εμπιστεύονται την τηλεόραση/Σε επίπεδο ΕΕ, η εμπιστοσύνη στην τηλεόραση μειώθηκε κατά 2 μονάδες σε σύγκριση με το 2017.

• Σε 7 χώρες υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών που δεν εμπιστεύονται την τηλεόραση από εκείνους που την εμπιστεύονται.

• Κατά τη διάρκεια των πέντε τελευταίων ετών, η εμπιστοσύνη στην τηλεόραση δείχνει μια θετική εξέλιξη στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών (65%).

• Σημαντικές μειώσεις παρατηρούνται σε διάφορες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία, η Βουλγαρία και η Σερβία.

Για πρώτη φορά από τότε που μετριέται, μια μικρή πλειονότητα των Ευρωπαίων τείνει να εμπιστεύεται τον γραπτό Τύπο.

• Η ευρεία εμπιστοσύνη αφορά τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη, ενώ στη νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και στην Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται τον γραπτό Τύπο. Οι βόρειες χώρες και τα κράτη της Μπενελούξ εμπιστεύονται περισσότερο τον γραπτό Τύπο και οι δείκτες Net Trust αυξάνονται ως επί το πλείστον σε σύγκριση με το 2017.

• Το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να βρίσκεται σε τροχιά έλλειψης εμπιστοσύνης στον γραπτό Τύπο, αλλά ο δείκτης Net Trust αυξήθηκε έντονα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

• Το 75% των ευρωπαϊκών χωρών παρουσιάζουν θετική πενταετή εξέλιξη της εμπιστοσύνης στον γραπτό Τύπο.

• Σε πολλές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, η τάση εμπιστοσύνης στον γραπτό Τύπο είναι αρνητική. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τείνουν να μην εμπιστεύονται το Διαδίκτυο.

• Τα επίπεδα εμπιστοσύνης είναι θετικά μόνο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία και η Βουλγαρία. Το ποσοστό των πολιτών που εμπιστεύονται το διαδίκτυο είναι κάτω από το 50% σε όλες τις καλυπτόμενες χώρες.

• Τα υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης εντοπίζονται στην ανατολική Ευρώπη, όπως η Αλβανία, η Ουγγαρία ή η Πολωνία.

• Σε σύγκριση με το 2017, ο δείκτης Net Trust μειώνεται στις περισσότερες χώρες (66%). Σε σύγκριση με τα προηγούμενα 5 χρόνια, η εμπιστοσύνη στο Διαδίκτυο μειώθηκε στο 65% των χωρών, στις περισσότερες από τις οποίες σε σημαντικό βαθμό.

• Σημαντικές θετικές 5ετείς εξελίξεις παρατηρούνται στη Σλοβενία, την Τουρκία και την Πορτογαλία.

Τα δημόσια Μέσα

Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης συγκαταλέγονται στα κορυφαία πέντε πιο αξιόπιστα ενημερωτικά Μέσα σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 80% των αγορών της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης. Σε περισσότερο από το 60% αυτών των αγορών, τα Μέσα που ελέγχει το Δημόσιο αποτελούν τη νούμερο 1 επιλογή για αξιόπιστες ειδήσεις. Η θετική συσχέτιση μεταξύ της αντίληψης της αξιοπιστίας των εθνικών ειδήσεων και της ικανοποίησης των πολιτών από τη δημοκρατία, σημαίνει ότι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση είναι απαραίτητα στοιχεία για την ευρωπαϊκή κοινωνία.  Όσο περισσότερα δημόσια μέσα θεωρούνται απαλλαγμένα από πολιτικές πιέσεις, τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο ελευθερίας του Τύπου σε μια χώρα.  Έτσι, τα ανεξάρτητα δημόσια Μέσα συνιστούν το κλειδί για ένα ελεύθερο και χωρίς λογοκρισία τοπίο των μέσων μαζικής ενημέρωσης.






























Κλονίζεται η εμπιστοσύνη στα social media

Σε 32 από τις 33 ευρωπαϊκές χώρες οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στα social media. Η Βουλγαρία είναι η μόνη χώρα όπου οι πολίτες διατηρούν μεσαίο επίπεδο εμπιστοσύνης στα κοινωνικά δίκτυα.

Όσον αφορά τον μέσο όρο της Ε.Ε., μόνο το 19% του πληθυσμού εμπιστεύεται τα κοινωνικά δίκτυα - το χαμηλότερο μερίδιο από τότε που μετρήθηκε για πρώτη φορά το 2014.

• Σε σύγκριση με το 2017, η εμπιστοσύνη στα κοινωνικά δίκτυα μειώθηκε στις περισσότερες χώρες (66%).