Για τον Κώστα Γκόµπλια

Του Γιάννη Ευσταθιάδη, Προέδρου, Ogilvy Greece

«Πριν από λίγες µέρες, πέθανε ο Κώστας Γκόµπλιας. Ο ίδιος, ως ρεαλιστής και µοναδικός χειριστής της γλώσσας, δεν θα ήθελε το δήθεν συγκαλυµµένο «έφυγε».

Όπως κι εγώ, άλλωστε, και πόσο µάλλον αφού το «έφυγε» θα σήµαινε ότι µπορεί να ξαναγυρίσει, πράγµα που, δυστυχώς, δεν µπορεί να γίνει.

Μια και ο ίδιος όλα τα τελευταία χρόνια είχε επιλέξει µια µόνιµη απουσία και διαρκή σιωπή, η νέα γενιά της διαφήµισης µάλλον αγνοεί το πρόσωπο και την ιδιότητά του.

Να πω, λοιπόν, ότι ο Κώστας, από τη δεκαετία του 1960 και για σαράντα χρόνια, υπήρξε από τους κορυφαίους κειµενογράφους, αυτούς που διαµόρφωσαν το σύγχρονο πρόσωπο της διαφήµισης.

Έφερε στην εµπορική επικοινωνία το λεκτικό εύρηµα και το απρόοπτο χιούµορ, αλλά και αποτελεσµατικότητα, γενική αποδοχή, δηµοφιλία από στόµα σε στόµα και, βέβαια, µεγάλες πωλήσεις.





Αφίσα του Τάκη Καλαντίδη με το ιστορικό σλόγκαν «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ» του Κώστα Γκόμπλια

Ο ίδιος ήταν άνθρωπος πανέξυπνος, αεικίνητος, µε πολύ χιούµορ, µειλίχιος, χαµηλόφωνος, σεµνός, αλλά επίµονος στις απόψεις του.

Ο Κώστας είχε εξαιρετική δεξιοτεχνία µε το παιχνίδι των λέξεων και τη γραφή, αν και ποτέ δεν είχε κάποια άλλη συγγραφική ιδιότητα (είναι γνωστό ότι πολλοί συγγραφείς ασχολήθηκαν συστηµατικά µε τη διαφήµιση - από τον Καραγάτση, τον Γκούφα και τον ∆ήµου, στον Χαριτόπουλο, τον Γκανά, τον Λάζαρη και την Παµπούδη).

Βεβαίως είχε εκδώσει τρία (ογκώδη) βιβλία, αλλά και τα τρία είχαν ως θέµα τη διαφήµιση και την πολιτική επικοινωνία και αποτελούν υπόδειγµα θεωρίας και τεχνικής της επικοινωνίας.

Ξεκίνησε το 1966 από την Α∆ΕΛ, ένα χρόνο αργότερα πήγε στη ΓΝΩΜΗ, ξαναγύρισε το 1968 στην Α∆ΕΛ, απ’ όπου έφυγε το 1972, και για πέντε χρόνια συνεργάστηκε µε την ABC. Μετά έκανε το δικό του ∆ηµιουργικό Γραφείο ώς το 1983, οπότε ίδρυσε τη δική του εταιρεία, τη MASS.

Τον γνώρισα πρώτη φορά στη ΓΝΩΜΗ, απ’ όπου είχα κι εγώ ξεκινήσει, ως βοηθός Account Executive, υπό τον αλησµόνητο Γιάννη Κοµνηνό.

Ευτύχησα σε µια συµπτωµατική µεταστέγαση στο ίδιο γραφείο µε τον Κώστα, κι αυτή η µόνιµη συνύπαρξη καλλιέργησε τη φιλία µας, κι εγώ, παρατηρώντας το είδος και τον τρόπο της δουλειάς του, αποφάσισα ότι αυτός είναι ο τοµέας που µ’ ενδιαφέρει: η κειµενογραφία.

Με τον Κώστα συµπλεύσαµε µετά και στην Α∆ΕΛ, όπου µετακινηθήκαµε την ίδια χρονιά, κι όταν εκείνος έφυγε, το 1972, εγώ ανέλαβα όλο το ∆ηµιουργικό για τα επόµενα 3 χρόνια.

∆ιατηρήσαµε πάντα µια αραιή αλλά θερµή επαφή, και στο ξεκίνηµα της Bold συνεργαστήκαµε σε 2-3 πρότζεκτ.

Το πιο χαρακτηριστικό είναι ένα σενάριο που έκανε για το αλάτι ΡΕΑ χρησιµοποιώντας το τραγούδι του Ζοζέφ Κορίνθιου «Τι τα θες, τι τα γυρεύεις».

Οι διαφηµιστικοί του στίχοι ήταν:

Τι τα θες
αν µαγειρεύεις
για νοστιµιά
αλάτι ΡΕΑ να γυρεύεις
στα φαγητά

Με τα χρόνια η επικοινωνία µας αραίωσε (αλλά η αµοιβαία αγάπη, ποτέ) και εδώ και πολλά χρόνια δεν είχαµε πια καµιά επαφή, αλλά είχα, τουλάχιστον, τον συναισθηµατικό καθησυχασµό ότι είναι πάντα µαζί µας.

Σήµερα που αυτό δεν ισχύει, κάνω µε συγκίνηση µια αναδροµή µνήµης, θυµάµαι σκηνές, στιγµές, διαλόγους, λέξεις και ήχους, και στέλνω την αγάπη µου στη γυναίκα του και στα παιδιά του.

Θα τελειώσω µε κάποια δικά του κείµενα. Τα πρώτα ανατρέπουν αυτό που σηµείωνα πριν από λίγο, ότι δηλαδή δεν είχε ποτέ κάποια άλλη συγγραφική δραστηριότητα.

Έχω στα χέρια µου 32 ποιήµατά του που µου είχε χαρίσει τότε, και µάλιστα δακτυλογραφηµένα από τον ίδιο. Ενδεικτικά θα παραθέσω 4 µικρά -έχει και πολύ µεγαλύτερα-, όλα µε µεγάλο ενδιαφέρον.

Έτσι θα γνωρίσουµε και τον ποιητή Γκόµπλια. Γιατί συγγραφέας είναι όποιος γράφει, όχι όποιος δηµοσιεύει.

❖

Η Σελήνη εδέησε
να εξέλθη ξαφνικά του σύννεφου
στρατιωτική µονάς απεκαλύφθη
και απεδεκατίσθη υπό του εχθρού
Η παλίρροια έπνιξε ένα ψαροχώριον
εις τας ακτάς του Ατλαντικού
διεπιστώθησαν 1676 κρίσεις επιληψίας
και ο Γεώργιος Ανεµόπουλος 16 ετών
είπεν εις την Ρούλα ∆ίνη, 14 ετών
σ’ αγαπώ

❖

Τα χρόνια περνούν
Όταν περπατώ στον αέρα
Μιλάω
µε το κορίτσι
που όλοι
κρύβουµε στα όνειρά µας

❖

Πόσο µακρυνή είσαι
το µόνο που έµεινε
από σένα
  - Θε µου -
είναι µια ροζ γραµµή
που
ίσως να είναι
µια ρίγα απ’ το φόρεµά σου

❖

Πολλές φορές πηγαίνω
στη δουλειά
σφυρίζοντας
πολλές φορές
όχι
Είναι
µια
διαπίστωσι - δεν είναι;

❖

Τέλος, µια επιστολή-παραίτηση από την Α∆ΕΛ (1972), που την έχω κρατήσει. Είναι το πρωτότυπο κείµενο όπως το κοινοποίησε τότε σε όλους, και έχει µαζί και την υπογραφή του. Αναφέρει τα εξής:

«Τὸ τελευταῖο μου κείμενο
Δὲν εἶναι ἕνας «ἔξυπνος» τίτλος ποὺ θὰ τὸ «πάῃ ἀλλοῦ.»
Εἶναι τὸ τελευταῖο μου κείμενο.
Τὸ γράφω γιὰ σᾶς, τοὺς συναδέλφους μου, ποὺ μ’ ἄλλους δέθηκα πολύ,
μ’ ἄλλους λιγότερο κι’ ἄλλους δὲν τοὺς γνώρισα σχεδὸν καθόλου· ἀλλὰ τώρα
ποιὸς τὰ βλέπει αὐτά;
Θέλω νὰ μὲ νοιώθετε πάντα φίλο γιατὶ ἐγὼ ἔτσι σᾶς (καὶ θα σᾶς) νοιῶθω.
Φεύγω.
Γιὰ νὰ βρῶ ἄλλες διεξόδους, στὴ διαφήμιση πάντα.
Σᾶς ὀφείλω πολλά καὶ σᾶς τὰ χρωστῶ στὸ ἀκέραιο.
Μιὰ παράκληση.
Συγχωρήστε τὶς ἀτέλειες τοῦ τελευταίου κειμένου μου καὶ τὴ συναισθηματικότητά του.
Δὲν τὸ γράφω σὰν κειμενογράφος.
Ἀλλὰ σὰν κάποιος ποὺ χάνει ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἐαυτό του.
Γειά σας».

Αυτή η επιστολή είναι τόσο εσωστρεφής, τόσο συναισθηµατική.

Και ο τίτλος «Το τελευταίο µου κείµενο» και η κατάληξη  «Γεια σας» έχουν διαχρονική ισχύ.

Έτσι σκέπτοµαι, αυτό το κείµενο θα µπορούσε να έχει γραφτεί πριν λίγες µέρες σαν ύστατος αποχαιρετισµός». 

*Όλες οι καταχωρίσεις από το βιβλίο HELLADS των Φιλήµονα Παπαπολύζου και Κώστα Μαρτζούκου.