Οι διαφημιστές & οι χρήστες του Facebook

Με κοινά σημεία αναφοράς, η ανθρωπογεωγραφία των φανατικών FBάδων και των τηλεορασόπληκτων δείχνουν να σκιαγραφούν ένα παραπλήσιο ψυχαναλυτικό «προφίλ» και μια εικόνα που εκπλήσσει ακόμη και τους πιο έμπειρους διαφημιστές και τους «γκουρού» του marketing.

Η πιο σημαντική χρήση του FB σχετίζεται με τον ελεύθερο χρόνο, ενδεχομένως επειδή το κοινωνικό δίκτυο είναι εξ ορισμούν ευχάριστο και διασκεδαστικό. Ο,τι ακριβώς επιδιώκουν και οι τηλεθεατές με την προσκόλλησή τους στον καναπέ. Κίνητρα όπως η συνήθεια και η χαλάρωση αντίστοιχα με αυτά της τηλεόρασης, δείχνουν τη συγκλίνουσα φύση των υπηρεσιών που παρέχει το FB. Δεν είναι τυχαίο που οι άνθρωποι της τηλεόρασης θεωρούν το Facebook ανταγωνιστικό.

Χρήσεις όπως η αναζήτηση πληροφοριών και η επαγγελματική αναζήτηση δεν είναι τόσο σημαντικές για τους χρήστες.  Ωστόσο, είναι σημαντική η δυνατότητα επιλεκτικής ενημέρωσης – δεδομένου ότι μοιράζονται πληροφορίες με άτομα που έχουν κοινά ενδιαφέροντα- επομένως το FB υποκαθιστά την αναζήτηση από διαφορετικές πηγές τις λεγόμενες εναλλακτικές. Άλλα κίνητρα  χρήσης όμως του πιο δημοφιλούς Μέσου Κοινωνικής Δικτύωσης όπως η διαφυγή από τη σκληρή πραγματικότητα ή η συντροφικότητα  – σημαντικά ιδίως στην τηλεθέαση που ενώνει τους ανθρώπους ή τους κάνει να ξεχνούν -  δεν είναι προφανή.

Το κίνητρο της προσωπικής τοποθέτησης  /διατύπωσης προσωπικών θέσεων δεν συγκεντρώνει υψηλή αποδοχή. Το ζήτημα της ιδιωτικότητας και της έκθεσης προσωπικών πληροφοριών απασχολεί τους χρήστες, οι οποίοι θεωρούν ότι έχουν χαμηλό επίπεδο προστασίας και ενοχλούνται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει δυνατότητα οριστικής διαγραφής προσωπικών δεδομένων. Στην τηλεόραση δεν ισχύει κάτι τέτοιο λόγω του γεγονότος ότι το τηλεκοντρόλ δεν έχει…μνήμη.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα που εκπονήθηκε από  τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Στέλιο Παπαθανασόπουλο και τους ερευνητές Μ.Ξενοφώνος, Α.Καραδημητρίου, Ι.Ντάγκα και Η. Αθανασιάδη, μέσω ερωτηματολογίου σε δείγμα 450 έμπειρων χρηστών του facebook. Από αυτούς 72% είναι γυναίκες και 28% άνδρες. Εννιά στους 10 (87%) είναι 18- 40 ετών, και 93% πανεπιστημιακής μόρφωσης. Άλλο κοινό σημείο των χρηστών Facebooκ με τους τηλεθεατές η καθημερινή σύνδεση επί τρεις ολόκληρες ώρες και 40 λεπτά. Οση ώρα «κολλάνε» στην TV οι φανατικοί τηλεθεατές.

Η έρευνα πάντως κατέδειξε ότι τα άτομα που έχουν μια κοινωνική δραστηριότητα αποκομίζουν τα κοινωνικά οφέλη του FB και το χρησιμοποιούν για να αυξήσουν τους τρόπους γεφύρωσης και διατήρησης του κοινωνικού κεφαλαίου. Αυτό, διότι όπως δηλώνουν νοιώθουν ότι μπορούν να κινητοποιήσουν άλλους ανθρώπους που έχουν κοινές απόψεις και να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί και να δυναμώσει. Η διατήρηση των κοινωνικών σχέσεων με παλιούς φίλους, ή φίλους στο εξωτερικό, ή επανασύνδεσης με γνωστούς από το παρελθόν, που έχουν χαθεί,  είναι έκδηλη στις απαντήσεις.
 
Το FB ενισχύει τη μορφή ενότητας του κοινωνικού κεφαλαίου στο βαθμό που λειτουργεί συμπληρωματικά, ως επιβεβαίωση των επαφών και των σχέσεων με τους φίλους και την οικογένεια. Για κάποιους λειτουργεί ως εναλλακτική λύση στην έλλειψη ελεύθερου χρόνου. Το προφίλ του χρήστη δείχνει ένα κοινωνικά ενεργό άτομο, το οποίο μπορεί να καρπωθεί τα οφέλη του facebook για τη δημιουργία κοινωνικού κεφαλαίου και τη σύσφιξη κοινωνικών δεσμών.
 
ΚΙΝΗΤΡΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ FACEBOOK

Ελεύθερος χρόνος     3,2
Επικοινωνία        3,1
Διασκέδαση         3,0
Ανταλλαγή πληροφοριών 2,9
Συνήθεια         2,5
Χαλάρωση         2,2
Προσωπική έκφραση    2,2
Επαγγελματική δικτύωση 2,2
Μόδα             2,0
Συντροφιά         1,9
Φυγή             1,7

(Κλίμακα 1-5, όπου 1= όχι, 5= Ακριβώς)