Είναι τα ΜΜΕ και οι εφημερίδες μια απλή επιχείρηση;
Το συνέδριο της Ένωσης Εκδοτών γίνεται κάθε χρόνο στη Βιέννη και συζητά το μέλλον του Τύπου έχοντας διαστείλει όσο πρέπει την έννοια Τύπος, συμπεριλαμβάνοντας πλέον και τα ψηφιακά Μέσα. Φυσικά το Publishers έγινε Publishing – για να υπονοεί οτιδήποτε εκδίδεται και όχι τυπώνεται και εννοείται ότι σέβεται και τους δύο χώρους – τους οποίους βλέπει ως αλληλένδετους, τον παραδοσιακό και τον ψηφιακό. Άλλωστε μπορεί φέτος να αφιέρωσε όλες τις θεματικές του στην τεχνητή νοημοσύνη τη βασική ημέρα του συνεδρίου, ωστόσο το αμέσως προηγούμενο βράδυ διοργανώθηκε κανονικά όπως πάντα, η εκδήλωση απονομής των βραβείων για τα καλύτερα πρωτοσέλιδα της Ευρώπης. Τα έντυπα.
Στα «πηγαδάκια» του συνεδρίου εκδότες αλλά και στελέχη των μιντιακών επιχειρήσεων, δημοσιογράφοι και διοικητικοί, συζητούσαν με επιμονή ένα ζήτημα που αφορά στην ιδιοκτησία. Ότι δηλαδή όταν οι εφημερίδες άρχισαν να αποτυγχάνουν ως επιχειρήσεις, ορισμένες από αυτές αγοράστηκαν από δισεκατομμυριούχους. Αυτό παρείχε κατά την κοινή παραδοχή μια πρόσκαιρη σανίδα σωτηρίας, αλλά, όπως ειπώθηκε ευρέως, εμπεριείχε και ένα ρίσκο: Τι θα γινόταν αν οι δισεκατομμυριούχοι κουράζονταν με το αργόσυρτο break even ή από την καθυστέρηση της έλευσης κερδών και εγκατέλειπαν το πεδίο;
Τα προβλήματα στη Washington Post υπό τον Jeff Bezos και στους Los Angeles Times υπό τον Patrick Soon-Shiong φαίνεται να έχουν ένα σημαντικό κοινό στοιχείο: ιδιοκτήτες που έχουν κάνει σημαντικές επενδύσεις, αλλά τώρα προφανώς έχουν τραβήξει μια γραμμή κάτω από την οποία δεν είναι διατεθειμένοι να πέσουν.
Η κατάσταση στην Post – που εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη εφημερίδα – και στους Times – που εξακολουθούν να αναζητούν την επιστροφή στο μεγαλείο – δεν είναι σίγουρα η ίδια. Αλλά και οι δύο έχουν σοβαρά προβλήματα.
Ο εκδότης της The Post ανακοίνωσε την αποχώρησή του πρόσφατα, έχοντας χάσει σε μεγάλο βαθμό τον σεβασμό της αίθουσας σύνταξης.
Εν τω μεταξύ, πολλοί από τους καλύτερους δημοσιογράφους και συντάκτες της Post έχουν επίσης φύγει πρόσφατα (ο συντάκτης Cameron Barr, οι δημοσιογράφοι Hannah Dreier, David Fahrenthold, Stephanie McCrummen και Eli Saslow και ο τεχνολόγος Shailesh Prakesh για να αναφέρουμε μόνο έξι) και η θέση της Sally Buzbee στην κορυφή της αίθουσας σύνταξης φαίνεται επισφαλής. Οι ψηφιακές συνδρομές στην Post μειώθηκαν κατά 1/6 πρόσφατα, ενώ εκείνες σε άλλες κορυφαίες εθνικές εφημερίδες συνέχισαν να αυξάνονται και η διαφήμιση στην ίδια εφημερίδα, όπως ήταν αναμενόμενο δεδομένης της απώλειας αναγνωστών, μειώθηκε επίσης, περίπου κατά 15% μόνο φέτος.
Στους Los Angeles Times, ενώ σημειώνεται κάποια πρόοδος υπό τον Kevin Merida, οι συγκρούσεις είναι σημαντικές και η εφημερίδα μόλις ανακοίνωσε την απόλυση του 1/8 της αίθουσας σύνταξης. Ο πιο πρόσφατος δημοσιευμένος αριθμός ψηφιακών συνδρομών στους Times είναι περίπου το 1/5 του συρρικνωμένου αριθμού της Post, και η εφημερίδα αναφέρει ότι η ανάπτυξη έχει «σταματήσει». Η διαφήμιση πέφτει. Και αυτό είναι το θέμα.
Πολλοί δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες, έχοντας κάνει μεγάλες περιουσίες, τείνουν να πιστεύουν ότι τα προβλήματα του Τύπου θα δεχτούν επιχειρηματικές λύσεις. Έτσι, είναι έτοιμοι να επενδύσουν, αλλά αναμένουν μια ενδεχόμενη απόδοση με τη μορφή μιας υγιούς εταιρείας, ακόμη και αν δεν είναι οικονομική απόδοση αυτής της επένδυσης. Οι πρόθυμοι διευθυντές των εφημερίδων που έχουν αγοράσει, έχουν την τάση να τους διαβεβαιώνουν ότι η ευημερία - ή τουλάχιστον η υγιής σταθερότητα - είναι προ των πυλών.
Η Boston Globe μπορεί να παρέχει ένα αντιπαράδειγμα. Η Globe είναι πολύ βελτιωμένη υπό την ιδιοκτησία του John Henry και ιδιαίτερα της διαχείρισης της συζύγου του Linda Henry, διευθύνουσας συμβούλου της. Η Globe έχει περίπου τους μισούς ψηφιακούς συνδρομητές της Los Angeles Times.
Οι Henrys όχι μόνο έχουν επενδύσει, έχουν καινοτομήσει. Πιο συγκεκριμένα, ήταν σχετικά ευκίνητοι. Είχαν μια ιδέα κάθετων εκδόσεων που ξεκίνησαν από τους τομείς εστίασης της Globe και της Βοστώνης στην υγεία (Stat) και την Καθολική Εκκλησία (Crux), καθώς και μια στη φυλετική δικαιοσύνη (The Emancipator). Αλλά είχαν επίσης την πειθαρχία να ακούσουν τις αντιδράσεις των αναγνωστών και της αγοράς και να διπλασιάσουν το Stat, να κλείσουν το Crux και να δημιουργήσουν το The Emancipator. Έχουν παραμείνει επικεντρωμένοι στη Βοστώνη, όπου κατέχουν τους Red Sox και το μεγαλύτερο μέρος του τοπικού τηλεοπτικού δικτύου, ενώ αρνήθηκαν διασώσουν τις εφημερίδες στο Maine. Αυτά στις μακρινές ΗΠΑ που γίνονται αντικείμενο συζήτησης στη Βιέννη.
Η κατοχή μιας εφημερίδας στην τρίτη δεκαετία αυτού του αιώνα είναι μια μεγάλη πρόκληση και μια τεράστια συμβολή στα κοινά. Όλοι αισθάνονται καλύτερα μετά την αγορά της Washington Post από τον Jeff Bezos, του Patrick Soon-Shiong των LA Times και του John Henry της Boston Globe. Αλλά η διάσωση αυτών των εντύπων από τα νύχια των hedge funds, αν και απαραίτητη, δεν επαρκεί για να τα διατηρήσει ως ζωντανές, βιώσιμες πηγές βασικών ειδήσεων, πληροφοριών και απόψεων. Οι αναγνώστες θα είναι ο τελικός κριτής για το αν οι δισεκατομμυριούχοι εκδότες θα πετύχουν. Είναι επιτακτική ανάγκη για αυτούς τους εκδότες να ακούσουν τι τους λένε οι αναγνώστες τους. Παντού στον κόσμο, στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα.
