Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον Τύπο
Του Δημήτρη Τσουκαλά
Κατατέθηκε το βράδυ της Τρίτης 6 Δεκεμβρίου στη Βουλή το νομοσχέδιο του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννη Οικονόμου, για τον Τύπο με τίτλο "Ενίσχυση δημοσιότητας και διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο - Σύσταση ηλεκτρονικών μητρώων έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης".
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, "σκοπός του παρόντος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοσιότητας στον χώρο του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου μέσω ενός σύγχρονου και λειτουργικού Μητρώου, της διασύνδεσής του με τις αναπτυξιακές ανάγκες των επιχειρήσεων των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, της καταχώρισης και προβολής στις επιχειρήσεις αυτές διαφήμισης από τον δημόσιο τομέα και τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης όπως ορίζονται στις περ. α' και β' της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143) και της ένταξής τους σε προγράμματα κρατικής ενίσχυσης".
Με το νομοσχέδιο εντάσσεται σε Μητρώο το σύνολο του έντυπου Τύπου, δηλαδή πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες, καθώς επίσης και περιφερειακές και τοπικές εφημερίδες και περιοδικά, ενώ δημιουργείται νέο Μητρώο Ηλεκτρονικού Τύπου (Μ.Η.Τ.). Επιπλέον, προσδιορίζονται τα κριτήρια εγγραφής, οι κανόνες δεοντολογίας και η διαδικασία ελέγχου της πλήρωσης των προϋποθέσεων εγγραφής στα συγκεκριμένα Μητρώα. Η ένταξη των μέσων στα παραπάνω Μητρώα συνδέεται με τη δυνατότητα λήψης κρατικής διαφήμισης και κρατικής ενίσχυσης.
Μια μεγάλη αλλαγή, όμως, σε σχέση με διαβούλευση του νομοθετήματος είναι πως το τελικό νομοσχέδιο προβλέπει πως θα συσταθεί στο ηλεκτρονικό Μητρώο Έντυπου Τύπου (Μ.Ε.Τ.) που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης (Γ.Γ.Ε.Ε.) ηλεκτρονικό υπομητρώο περιφερειακού και τοπικού τύπου, στο οποίο καταχωρίζονται, σε ειδικές μερίδες, τα στοιχεία των εφημερίδων περιφερειακού και τοπικού τύπου και ορίζονται αναλυτικά οι σχετικές προϋποθέσεις . «Με την αξιολογούμενη ρύθμιση εκσυγχρονίζονται και επικαιροποιούνται οι προϋποθέσεις που έθετε ο ν. 3548/2007 (Α’ 68) σχετικά με τη δυνατότητα ένταξης στο υπομητρώο περιφερειακού και τοπικού τύπου και προστίθεται παρ. 4, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχύτερη πληρωμή των περιφερειακών εφημερίδων που προβαίνουν σε δημοσιεύσεις διακηρύξεων» αναφέρεται στην έκθεση ανάλυσης των συνεπειών της ρύθμισης.
Όσον αφορά τις ενστάσεις που είχε διατυπώσει η ΕΔΙΠΤ χαρακτηρίζοντας «εξωπραγματικές» τις προϋποθέσεις που αναφέρονταν στην διαβούλευση για την εγγραφή στο μητρώο των εντύπων με περιοδικότητα 15νθήμερη και άνω, καθώς και των περιοδικών όσον αφορά τις αριθμητικές απαιτήσεις για απασχολούμενους δημοσιογράφους και λοιπό προσωπικό, έχουν υπάρξει προσαρμογές. Χαρακτηριστικά στο νομοσχέδιο προβλέπεται πλέον, μεταξύ άλλων, πως οι περιφερειακές εκδόσεις με περιοδικότητα άνω της δεκαπενθήμερης κυκλοφορίας – έκδοσης θα πρέπει να απασχολούν έναν τουλάχιστον δημοσιογράφο και 1 τουλάχιστον εργαζόμενο.
Οι θεσμικοί φορείς της αγοράς επικοινωνίας ΕΔΕΕ και ΣΔΕ είχαν καταθέσει στην διαβούλευση που είχε πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο τις έντονες ενστάσεις τους για το άρθρο που προβλέπει πως «Απαγορεύεται κάθε άμεση ή έμμεση οργανωμένη και συστηματική ή μη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ διαφημιζόμενων επιχειρήσεων ή/και διαφημιστών, ή μεταξύ των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, σχετικά με τις τιμές πώλησης ή τις μέσες τιμές πώλησης ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) ή τη διαφημιστική δαπάνη για την αγορά διαφημιστικού χώρου ή χρόνου από μέσα».
Το συγκεκριμένο άρθρο παραμένει στο νομοσχέδιο όπως και η αναφορά ότι «δεν θίγει την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σ.Λ.Ε.Ε.)», που ΕΔΕΕ και ΣΔΕ είχαν σημειώσει πως θα έπρεπε να παρασυρθεί.
Απόκτηση μετοχών με… airplay αλλά όχι μεταβίβαση του
Επίσης έντονη ήταν η αντίδραση των θεσμικών φορέων της αγοράς επικοινωνίας στο άρθρο του νομοσχεδίου, που προβλέπει πως «χρόνος και χώρος για διαφημίσεις, χορηγίες και κάθε μορφής εμπορική επικοινωνία δύναται να εισφέρονται ως μετοχικό κεφάλαιο σε επιχειρήσεις κάθε μορφής» και μάλιστα χωρίς να απαιτείται ούτε η τιμολόγηση ούτε η υλοποίηση της μετάδοσης ή καταχώρισης της σχετικής εμπορικής επικοινωνίας. Το άρθρο παραμένει στο τελικό κείμενο που κατατέθηκε στην Βουλή αλλά έχει προστεθεί η διευκρίνιση πως «η επιχείρηση που αποκτά από εισφορά το δικαίωμα για εμπορική επικοινωνία: α) υποχρεούται να αναλώσει η ίδια την εμπορική επικοινωνία χωρίς δικαίωμα να την μεταβιβάσει ή εισφέρει σε άλλο πρόσωπο και β) για την ανάλωση της σχετικής εμπορικής επικοινωνίας που της εισφέρθηκε αποστέλλει προς το μέσο όλες τις σχετικές εντολές της και τιμολογείται από το μέσο για όλες τις διαφημίσεις και χορηγίες που αναλώνει.».
Δεκτή η πρόταση του ΣΕΕ
Στην νέα νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται αύξηση της εισφοράς επί κάθε τιμολογίου διαφήμισης υπέρ του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας (Σ.Ε.Ε.), που αποτελεί πάγιο αίτημα του ΣΔΕ. Στη διαβούλευση το ΣΕΕ είχε προτείνει «για λόγους αναγκαίας σαφήνειας και πληρότητας της διάταξης» , να προστεθεί η πρόταση «Στην περίπτωση που δεν μεσολαβεί διαφημιστής, το ποσό που αναλογεί στο ειδικό τέλος κατατίθεται απευθείας από το διαφημιζόμενο». Η πρόταση έγινε δεκτή και η συγκεκριμένη φράση εμπεριέχεται στο νομοσχεδιο που κατατέθηκε στην βουλή. Παράταση μέχρι το καλοκαίρι του 2023 για περιφερειακές και θεματικές άδειες και HD
Μεταξύ άλλων στο νομοσχέδιο προβλέπεται, επίσης, πως παρατείνεται μέχρι 30/6/2023 η καταληκτική προθεσμία για τη διαδικασία αδειοδότησης των παρόχων περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης εθνικής εμβέλειας μη ενημερωτικού περιεχομένου και περιφερειακής εμβέλειας. Παράλληλα, παρατείνεται μέχρι την ίδια ημερομηνία η υποχρεωτική μετάδοση σε υψηλή ευκρίνεια (high definition) του προγράμματος των παρόχων περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης εθνικής εμβέλειας΄.
Από το 40% στο 25% και χωρίς δημοσιογράφους
Ακόμη αλλαγή πλεύσης καταγράφεται όσον αφορά την αρχική πρόβλεψη του νομοθετήματος να προσμετρώνται στο δυναμικό κάθε αδειούχου παρόχου περιεχομένου (σταθμού) εργαζόμενοι άλλων συνεργαζόμενων με αυτούς εταιρειών, σε ποσοστό που φθάνει το 40%. Στο τελικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην Βουλή προβλέπεται πως το «το προσμετρώμενο προσωπικό των συνδεδεμένων επιχειρήσεων και των ανεξάρτητων εταιρειών παραγωγής, με βεβαίωση απασχόλησης ανάλογου χρόνου, δεν υπερβαίνει το 25% του ετήσιου μέσου όρου προσωπικού» ενώ σημειώνεται πως «δημοσιογράφοι που απασχολούνται με σύμβαση πλήρους απασχόλησης στις Διευθύνσεις Ενημέρωσης και Ειδήσεων των αδειούχων παρόχων περιεχομένου, σε περίπτωση Μεταφοράς τους σε συνδεδεμένη με τον αδειούχο πάροχο περιεχομένου επιχείρηση ή σε ανεξάρτητη εταιρία παραγωγής, στην οποία ο πάροχος αναθέτει την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, δεν συνυπολογίζονται στο προσμετρώμενο προσωπικό των συνδεδεμένων επιχειρήσεων και των ανεξάρτητων εταιριών παραγωγής.»
