Τηλεοπτικοί σταθμοί: Aπό το «µικρό Χόλιγουντ»… στο «ελληνικό µέτρο»
Γράφει η Σόνια Χαϊµαντά
«Η ψυχή των πραγµάτων είναι τα λεφτά» (Pecunia nervus rerum) υποστήριζε ο Ρωµαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρων, µε το νόηµα να παραµένει αναλλοίωτο σε κάθε δραστηριότητα, 2.040 χρόνια µετά… Ανανεώνοντας λεκτικά το δόγµα, οι σύγχρονοι οικονοµολόγοι υποστηρίζουν ότι η «έλλειψη χρηµάτων… φέρνει στάση εµπορίου», µια αντίληψη που ταιριάζει γάντι και στις τηλεοπτικές παραγωγές. Της επόµενης σεζόν.
Όχι, η διαφηµιστική δαπάνη δεν περιορίστηκε δραµατικά, το αντίθετο, και επίσης όχι, οι καναλάρχες δεν αποεπενδύουν, απλώς µπαίνουν σε ένα δρόµο λελογισµένης χρήσης οικονοµικών πόρων, εξαιτίας αφενός της προωθούµενης νοµοθεσίας για τη συγχώνευση ΕΚΟΜΕ-ΕΚΚ και τα νέα αυστηρότερα κριτήρια για την υπαγωγή σε χρηµατοδοτήσεις και αφετέρου λόγω των περιορισµένων ταµειακών διαθέσιµων του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) που τα τελευταία χρόνια αποτέλεσε τον βασικό «αιµοδότη» για (υπερ)παραγωγές επιπέδου Χόλιγουντ που πλέον πρέπει να επιστρέψουν στο «ελληνικό µέτρο».
Οι 37 σειρές που παρήλασαν από τις οθόνες των τηλεθεατών στο α΄και β΄τµήµα της τηλεοπτικής σεζόν θα αποτελέσουν σύντοµα µια «χρυσή εποχή» προς ανάµνηση, ένα σηµείο αναφοράς, που θα θέσει τη νέα πραγµατικότητα πολύ κάτω από αυτόν τον πήχυ. Η µυθοπλασία θα µετρά τη σεζόν 2024-2025 λιγότερες σειρές και λιγότερους κύκλους και µικρότερο αριθµό επεισοδίων. Τα οποία ωστόσο θα πρέπει να είναι πολύ υψηλού επιπέδου (τεχνικά) για να πάρουν τη «βούλα» της χρηµατοδότησης. Ως domino effect θα επηρεαστούν προφανώς και οι αµοιβές, τα συµβόλαια των λαµπερών πρωταγωνιστών, οι µισθοί των συντελεστών και το κόστος των σκηνικών, κοστουµιών κ.λπ. Σε βάθος χρόνου θα αναχαιτιστεί όλος αυτός ο σεναριακός «καλπασµός» σε σειρές εποχής που και ακριβότερες εκ των πραγµάτων είναι, και δυσκολότερες στην εκτέλεσή τους.
Οι περισσότερες σειρές που µεταδίδονται φέτος, αναµένεται να δώσουν τη «σκυτάλη» σε νέες, λιγότερες, µικρότερου budget παραγωγές που θα αναφέρονται στο σήµερα. Ο Alpha µένει να λάβει τις τελικές αποφάσεις για την προοπτική συνέχισης του επιτυχηµένου µεν, πλην αρκετά κουρασµένου -σε επίπεδο επιδόσεων- «Σασµού» (µε προϋπολογισµό 5.440.000 ευρώ και επιδότηση 2.176.000 ευρώ), ο οποίος παίρνει ψήφο εµπιστοσύνης από υψηλόβαθµα στελέχη να προχωρήσει σε 4η τηλεοπτική σεζόν. Βέβαιο θεωρείται το τέλος του «Παράδεισου των κυριών» και του «Προξενιού της Ιουλίας». Στον ΑΝΤ1 υπάρχει ισχυρή πιθανότητα για µία ακόµη σεζόν της πανάκριβης «Μάγισσας» (προϋπολογισµού αρχικά 8,6 εκατ. Ευρώ, που εκτινάχθηκε στα 12 εκατ. Ευρώ µε επιχορήγηση 3,4 εκατ. Ευρώ), µε τις υπόλοιπες σειρές του σταθµού του Αµαρουσίου να βαίνουν κατά πάσα πιθανότητα προς ολοκλήρωση. Στην ΕΡΤ οι σειρές που προβιβάζονται για την επόµενη σεζόν είναι, σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, η «Ηλέκτρα» και η « Έρηµη χώρα».
Ο προϋπολογισµός για το σήµερα, ο νόµος για το αύριο
Την 31η Ιανουαρίου, οπότε και δηµοσιεύτηκε στη ∆ιαύγεια η πρώτη αναθεώρηση του προϋπολογισµού για το 2023, έγινε γνωστό πως τα ταµειακά διαθέσιµα του ΕΚΟΜΕ ήταν µηδενικά, την ίδια στιγµή που τα έσοδα ανέρχονταν σε 28.705.500 ευρώ. Ένα το κρατούµενο. Το οποίο απελευθερώνει στρεσογόνες ουσίες στους οργανισµούς του κλάδου της παραγωγής για ήδη κατατεθείσες ή εγκριθείσες για χρηµατοδότηση σειρές. ∆εύτερον, η νοµοθεσία, η οποία θα θέσει νέες προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση χρηµατοδότησης των επιλέξιµων δαπανών των τηλεοπτικών σειρών της ελεύθερης και συνδροµητικής τηλεόρασης. Εισάγονται «καινά δαιµόνια» για το κόστος ανά επεισόδιο, τον αριθµό των επεισοδίων ανά κύκλο γυρισµάτων και προβολής κ.ά.
* Πριµοδοτούνται ποιοτικές µίνι σειρές υψηλού κόστους.
* Επιδοτήσεις εγκρίνονται µόνο για σειρές στον Α’ ή Β’ κύκλο τους έως 26 επεισόδια.
* Οι low budget σειρές δεν λαµβάνουν κρατική επιχορήγηση.
* Αυστηροποιούνται τα κριτήρια επιδότησης σειρών περισσότερων επεισοδίων.
* Αυξάνεται το µίνιµουµ κόστος για καθηµερινές σειρές.
* Μειώνεται το ποσοστό επιδότησης για καθηµερινές σειρές.
* Απαιτούνται σαφείς αιτήσεις υπαγωγής στο επενδυτικό σχέδιο.
* ∆εν επιτρέπονται αλλαγές µετά την έγκριση της αίτησης.
* Αυξάνεται το µίνιµουµ εγγυηµένων επεισοδίων.
* Προβλέπονται δικλίδες ασφαλείας για επαναξιολόγηση.
Το budget uber alles
Το «στοίχηµα» είναι µεγάλο και ο «γρίφος» δύσκολος. Πώς θα διατηρηθούν οι δείκτες τηλεθέασης, τα ποιοτικά στοιχεία (δυναµικά κοινά), τα µερίδια στην «πίτα» της αγοράς αν αλλάξουν οι όροι και το προφίλ του προγράµµατος των καναλιών; Αν το ταµείο ενός τηλεοπτικού οργανισµού «αντέχει» τις δραµατικές αλλαγές, συνεπώς δεν δένεται απαραίτητα και απόλυτα στο «άρµα» του ΕΚΟΜΕ και µπορεί να συνεχίσει µε ίδιους πόρους, δεν θα προκληθούν αρρυθµίες στον ανταγωνισµό; ∆εν θα εκτοξευθεί το ποσοστό τηλεθέασης ολικώς ή µερικώς (για συγκεκριµένα χρονικά slot), δεν θα απορροφήσει περισσότερα τµήµατα του διαφηµιστικού budget των διαφηµιζοµένων; Μια πρώτη αυτόµατη αντίδραση είναι να ζητηθεί από τα κανάλια ένα haircut του κόστους από τις εταιρείες παραγωγής οι απαιτήσεις των οποίων είχαν σηµαντικά διογκωθεί µε το άλλοθι του (τροφοδότη) ΕΚΟΜΕ. ∆εν είναι απίθανο λοιπόν να υπάρξει την επόµενη σεζόν µια απόλυτη «αλλαγή παραδείγµατος» µε το γενικό µίγµα του προγράµµατος να συντίθεται από περισσότερα ριάλιτι, σώου, τηλεπαιχνίδια ίσως και ενηµέρωση. ∆ηλαδή, πιο low budget stories από το «Ναυάγιο», τη «Μάγισσα» ή τους «Πανθέους».
Προς το παρόν, οι σειρές των καναλιών που αγαπήθηκαν δεν φαίνεται να θίγονται. Το σίριαλ του Mega «Famagusta» απλώς θα διακόψει για τρεις περίπου εβδοµάδες, µε το προσωρινό φινάλε να γράφεται την Κυριακή 10 Μαρτίου µε το 8ο και τελευταίο επεισόδιο. Έπειτα, το «Famagusta» ρίχνει αυλαία για τρεις Κυριακές. Έτσι, οι τηλεθεατές θα πρέπει να περιµένουν για την έναρξη του β΄ κύκλου έως την Κυριακή 7 Απριλίου. Το κανάλι αποφάσισε να σπάσει τo «Famagusta» σε τρεις κύκλους και έτσι ο γ΄ κύκλος θα αρχίσει να µεταδίδεται το Φθινόπωρο του 2024. Η σειρά «Famagusta» κατέγραψε µέσο όρο 25,2% στο σύνολο του κοινού, ενώ ήταν πρώτη και στο δυναµικό κοινό 18-54 ετών µε µέση τηλεθέαση 17,4% τον Φεβρουάριο. Η διαφορά από τον ανταγωνισµό ήταν σηµαντική και κυµάνθηκε σε τουλάχιστον 8,3% στο σύνολο του κοινού. Σε επιµέρους κοινό, σηµείωσε το εντυπωσιακό ποσοστό του 40,2%. Εν τω µεταξύ, προσώρας, στο Mega, η παραγωγή της συνέχειας για τη ζωή του Αγίου Παϊσίου έχει ήδη ξεκινήσει.
ΑΝΤ1: Business as usual, ευελιξία και προσαρµοστικότητα
Η σειρά «Μάγισσα» είναι η µόνη που θα συνεχίσει στον ΑΝΤ1 µε περισσότερα επεισόδια. Μετά την εισδοχή στο πρόγραµµα του « Έρωτα φυγά» (από το Open), δεν είναι ορατό το ενδεχόµενο ο ΑΝΤ1 να εγκρίνει και τρίτο κύκλο επεισοδίων, ενώ αποκλείεται η προοπτική της µεταφοράς της σειράς «Ηλέκτρα» από την ΕΡΤ. Η µόνη, όπως τονίστηκε παραπάνω, που θα συνεχίσει µε µερικά παραπάνω επεισόδια είναι η «Μάγισσα», ενώ συζητήσεις γίνονται για τους «Παγιδευµένους» (Για τα 60 επεισόδια της σειράς το ΕΚΟΜΕ έχει εγκρίνει επιλέξιµες δαπάνες ύψους 3.326.400 ευρώ και ποσό επιδότησης ύψους 1.330.560 ευρώ).
∆εν υπάρχει καν συζήτηση για το «Ο πρώτος από εµάς», µια σειρά που δεν είχε ιδιαίτερα θερµή υποδοχή, αλλά όλα αυτά βρίσκονται στο τραπέζι των συσκέψεων, µε επικεφαλής του προγράµµατος του καναλιού, τον Νίκο Χριστοφόρου, σε στενή συνεργασία µε τον Γιώργο Λεβέντη, CEO για τις εταιρείες ΑΝΤ1, Μακεδονία TV και Antenna Studios. Ο ΑΝΤ1 ανοίγει για την επόµενη σεζόν την πόρτα στα ριάλιτι και αναζητά εκείνο που θα έχει υψηλό προφίλ, ποιότητα παραγωγής και περιεχοµένου και θα καλύψει µεγάλο ποσοστό της βραδινής και late night ζώνης. Είναι πολύ πιθανό να επαναφέρει τα σόου, στα οποία έχει το know how όπως επίσης και µια δυνατή κωµική σειρά. Στον Alpha οι εισηγήσεις συγκλίνουν στη διατήρηση µίας σειράς και µόνο για την επόµενη σεζόν - πλην του «Σασµού», που µένει να κριθεί τι µέλλει γενέσθαι. Έτσι «Ο γιατρός» µε τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη θα συνεχίσει και του χρόνου, ενώ όλες οι άλλες σειρές ολοκληρώνονται φέτος. Ο «Παράδεισος των κυριών» οδεύει προς το τέλος του. Μια ισχυρή πρόταση µε προοπτική είναι η παραγωγή ενδεχοµένως καθηµερινής σειράς στην Κύπρο. Σε γενικές γραµµές, η εικόνα του prime time θα συντίθεται από εκποµπές-σόου και ταξιδιωτικά (γίνονται συζητήσεις µε τον Σάκη Τανιµανίδη), ενώ το «Deal» είναι βέβαιο ότι επιστρέφει. Οι «Οικογενειακές ιστορίες» δεν κινδυνεύουν.
Στο portfolio του Star δεν θα µπουν άλλες σειρές, δεδοµένου ότι και το φετινό εγχείρηµα δεν απέδωσε ιδιαίτερα, ενώ ολοκληρώνεται η αστυνοµική κωµωδία «IQ 160», της οποίας ο β΄ κύκλος θα είναι και ο τελευταίος. Ωστόσο, λόγω του ιδιαίτερου προφίλ του σταθµού της Κηφισιάς, υπάρχουν πολλές ασφαλείς επιλογές για τη διατήρηση της τηλεθέασης, όπως η «Φάρµα», το «Next Top Model» κ.ά.
Στην ΕΡΤ προς το παρόν προκρίνονται η «Η έρηµη χώρα» και η «Ηλέκτρα», ενώ η «Παραλία» οδηγείται σε ολοκλήρωση.
Άγνωστη είναι η τύχη της περίφηµης παραγωγής της «Μεγάλης χίµαιρας» του Μ.Καραγάτση, η οποία, αν και ανακοινώθηκε, δεν έλαβε σάρκα και οστά. Η ΕΡΤ θα συνεχίσει τις ζωντανές εκποµπές λόγου, τα γνωστά τηλεπαιχνίδια και τα µουσικά προγράµµατα. Όχι όµως και το «Μουσικό Κουτί», που µας κράτησε συντροφιά για τρεις σεζόν µε µια πλειάδα σπουδαίων καλλιτεχνών και µεγάλη επιτυχία.
Στον ΣΚΑΪ δεν θα δοθεί ξανά εύκολα το «πράσινο φως» για εκταµίευση ενός τόσο υψηλού budget όπως αυτό που απορρόφησε η σειρά «Πανθέοι». Το κανάλι του Φαλήρου είναι σε αναζήτηση ενός νέου ριάλιτι, αλλά συζητιέται έντονα και η επιστροφή του «The Voice» µε σηµαντικές αλλαγές και ριζική ανανέωση. Στο Open εξετάζεται η ένταξη δύο κυπριακών σειρών στο prime time, εννοείται χαµηλού κόστους και πολλών επεισοδίων, που θα καλύψουν µαζί µε ξένες σειρές και ταινίες το σύνολο της prime time. Το κανάλι θα συνεχίσει µε την Barking Well Media να επιµελείται του ψυχαγωγικού προγράµµατος.
