Το ΕΣΡ αναγεννάται από τις στάχτες του;

Γράφει η Σόνια Χαιμαντά

Σε αγώνα δρόμου επιδίδεται το νέο ΕΣΡ που προέκυψε τον Σεπτέμβριο του 2023 με πρόεδρο την πρώην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, αντιπρόεδρο τον δημοσιογράφο Γιάννη Πολίτη και μέλη τους Δημοσιογράφους Δημήτρη Σταυρόπουλο, Ευτύχη Παλλήκαρη, Γιώργο Βλαβιανό, Γιάννη Μιχελάκη, τον δικηγόρο και πρόεδρο του Οργανισμού Λιμένος Ραφήνας, Σπύρο Χρυσοφώτη και τον επίτιμο αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του κράτους, Στέφανο Δέτση.

Το νέο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης φαίνεται ότι θέλει να βγει από το στενό πλαίσιο της εσωστρέφειας της προηγούμενης διοίκησης, να «θεραπεύσει» τις παθογένειες της ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, να τακτοποιήσει εκκρεμότητες 5ετίας, να ανακτήσει μέρος του προσωπικού που έχασε από το 2014 και να γίνει μέρος ενός πολιτικού διαλόγου θεσμικής κατεύθυνσης στον οποίο θα αντιμετωπίζεται ισότιμα και ουσιαστικά από την κυβέρνηση που θα λαμβάνει υπόψη τις θέσεις του.

Πρώτη προτεραιότητα είναι η περαιτέρω ενεργοποίηση της επιτροπής καταγγελιών που θα συνεδριάζει κάθε Τετάρτη με την Ολομέλεια να συγκαλείται κάθε Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή.

Σημαντικό ζήτημα για το νέο ΕΣΡ αποτελεί η κατάρτιση ανανεωμένης οδηγίας για τη σήμανση των προγραμμάτων της ελεύθερης τηλεόρασης για την προστασία της παιδικής και νεανικής ηλικίας. Ο λόγος είναι αφενός ότι έχουν σημειωθεί πάμπολες καταγγελίες ιδιωτών και αφετέρου υπάρχει μια σχετική χαλαρότητα στα τηλεοπτικά κανάλια τα οποία κατά τη μετάδοση επαναλήψεων σειρών, εκπομπών ή και ταινιών την περίοδο των εορτών ή του καλοκαιριού είτε προβάλλουν τα επίμαχα προγράμματα σε ώρες παιδικής τηλεθέασης, είτε αυτά δεν συνοδεύονται από σήμανση είτε ακόμη δεν συμπληρώνουν οι υπεύθυνοι και δεν αναρτούν και τη 2^η κάρτα με την επισήμανση ότι το περιεχόμενο περιλαμβάνει π.χ. σκηνές βίας, αυτοκτονία, σεξ ή και χρήσης ναρκωτικών.

Να θυμίσουμε ότι τον περασμένο Απρίλιο το ΕΣΡ με την προηγούμενή του σύνθεση κατέθεσε αίτηση αλλαγής του τρόπου σήμανσης στα προγράμματα τηλεόρασης αλλά και του ραδιοφώνου. Η Αρχή θεωρούσε τότε όπως και τώρα  επιβεβλημένη την αναθεώρηση της σήμανσης λόγω των νέων κοινωνικών συνθηκών. Το ΕΣΡ, στο σημείωμά του, είχε επισημάνει την ανάγκη επικαιροποίησης της σήμανσης μέσω υιοθέτησης νέων οπτικών συμβόλων κατάταξης των τηλεοπτικών προγραμμάτων βάσει της ηλικίας των τηλεθεατών και ειδικών οπτικών συμβόλων προσδιορισμού τού περιεχομένου των τηλεοπτικών προγραμμάτων.

Η πρόταση ήταν «όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα να κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με τον βαθμό της δυσμενούς επίδρασης που μπορεί να έχει το περιεχόμενό τους στην εν γένει σωματική, ηθική, πνευματική και ψυχική ανάπτυξη των ανηλίκων (προσώπων ηλικίας έως 18 ετών)».

Αλλαγές και για την Πολιτική Πολυφωνία

Μεγάλο αγκάθι για το ΕΣΡ είναι το θέμα της Πολιτικής Πολυφωνίας δηλαδή η τήρηση των κανόνων που αφορά στην δίκαιη και αντιπροσωπευτική προβολή των κομμάτων βάσει του ποσοστού που απέσπασαν κατά τις τελευταίες εθνικές εκλογές. Μπούσουλας για τη νέα οδηγία είναι οι αποφάσεις του ΣτΕ μετά από προσφυγές των τηλεοπτικών καναλιών επί προηγούμενων αποφάσεων του ΕΣΡ. Ήδη ομάδα νομικών του ΕΣΡ εργάζεται πυρετωδώς και θα έχει έτοιμο το σχετικό κείμενο εντός του Δεκεμβρίου.

΄Να επισημάνουμε ότι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης προς διαπίστωση της τήρησης των αρχών της αντικειμενικότητας, της αμεροληψίας και της παρουσίασης των απόψεων όλων των πολιτικών κομμάτων, λαμβάνει υπόψη: α) την παρουσία, ομιλία, δήλωση πολιτικών προσώπων ή εκπροσώπων των κομμάτων β) την ανάγνωση ανακοινώσεων ή αποφάσεων κομματικών σωμάτων ή οργάνων και γ) την κάλυψη της δραστηριότητας των κομμάτων ή κομματικών αξιωματούχων, ή άλλων προσώπων που εμφανίζονται με εξουσιοδότηση για την υποστήριξη των κομματικών απόψεων.

Να δούμε τι θα πει το ΣτΕ

Σύμφωνα με τον Γιάννη Μιχελάκη, μέλος του ΕΣΡ, «η ομάδα των νομικών θα συνεκτιμήσει τις αποφάσεις του ΣτΕ αναφορικά με ποιοτικά στοιχεία που αφορούν στην προβολή των κομμμάτων (αν δηλαδή τα κανάλια τοποθετήθηκαν θετικά, αρνητικά ή ουδέτερα απέναντι σε ένα κόμμα, έναν αρχηγό κόμματος ή μέλος του)». Ο κ. Μιχελάκης παραδέχεται ότι υπάρχουν πολλές υποθέσεις σε εκκρεμότητα ωστόσο αιτιολόγησε την περασμένη διοίκηση με το αντικειμενικό  γεγονός ότι έχει να ασχοληθεί με 6 ιδιωτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, 3 δημόσιους σταθμούς, 111 περιφερειακούς σταθμούς και 839 τοπικά ραδιόφωνα. Παράλληλα η στελέχωση του ΕΣΡ, όπως τόνισε, είναι αδύναμη καθώς από 81 άτομα που απασχολούσε η ανεξάρτητη διοικητική αρχή το 2020, έπεσαν στα 34 σήμερα (-58%). Στόχος είναι να ανακτηθούν τουλάχιστον τα 14.

Οι άδειες

Το ΕΣΡ καλώς εχόντων θα αναλάβει να φέρει σε πέρας με αυτή τη σύνθεση την αδειοδότηση τόσο των ραδιοφωνικών σταθμών όσο και των περιφερειακών καναλιών που λειτουργούν με προσωρινή άδεια από το 2018. Ωστόσο ζήτημα παραμένει η επικαιροποίηση των στοιχείων περί μετοχικής σύνθεσης των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών καθώς στο σχετικό ιστότοπο esr.gr περιλαμβάνονται μη επικαιροποιημένα και παλαιά στοιχεία κυρίως των επιχειρήσεων της περιφέρειας. Παράλληλα πρέπει να αφυπνιστεί και να ενεργοποιηθεί στην πράξη και το άρθρο 37 παρ. 1 του Ν.4779/2021  σύμφωνα με το οποίο «οι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα πάροχοι υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας, γραμμικών ή μη γραμμικών, συνδρομητικών ή ελεύθερης λήψη, εγγράφονται στο Μητρώο Επιχειρήσεων που τηρείται στο Τμήμα Ελέγχου Διαφάνειας του ΕΣΡ. Το ΕΣΡ προσδιορίζει, με απόφασή του, τα στοιχεία που, ανά κατηγορία, υποβάλλουν οι πάροχοι για την εγγραφή τους, και τα οποία περιλαμβάνουν, κατ’ ελάχιστο, την επωνυμία του παρόχου, την έδρα του, τα στοιχεία των νομίμων εκπροσώπων του, πλήρη στοιχεία επικοινωνίας και πληροφορίες για το καθεστώς ιδιοκτησίας του παρόχου, καθώς και τον εγκεκριμένο ή σχεδιαζόμενο προγραμματισμό μεταδόσεων ή κατάλογο προγραμμάτων που θα περιλαμβάνει την κατηγορία προγραμμάτων. Αν ο σχεδιαζόμενος προγραμματισμός μεταδόσεων ή κατάλογος προγραμμάτων δεν έχει εγκριθεί από αρμόδια αρχή, η έγκρισή του από το ΕΣΡ αποτελεί προϋπόθεση για την εγγραφή του παρόχου στο οικείο μητρώο»

Pause στη δικαιοδοσία στο Διαδίκτυο

Αναφορικά με την εμβέλεια της δικαιοδοσίας του ΕΣΡ στο οπτικοακουστικό περιεχόμενο των sites ο κ. Μιχελάκης παραδέχθηκε ότι «δεν υπάρχουν πόροι και προσωπικό» μάλιστα τόνισε ότι «η πρόεδρος παίρνει για το σπίτι της σημαντικό όγκο δουλειάς τα Σαββατοκύριακα για να διεκπεραιώσει». Παράλληλα αποκάλυψε ότι τόσο ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος (zougla.gr) όσο και ο Στέφανος Χίος (makeleio.gr) που έχουν τιμωρηθεί για ανάρμοστο περιεχόμενο στις πλατφόρμες τους, έχουν προσφύγει στο ΣτΕ με το ερώτημα αν είναι αρμόδιο το ΕΣΡ να έχει έλεγχο και σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Και σειρά έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποφασίσει επ αυτού, ως εκ τούτου το ΕΣΡ αναμένει.

Φάκελος για Αυτιά-Χιώτη

 Στο ΕΣΡ έχει σχηματιστεί φάκελος για τα μένει να κριθεί «ομοφοβικά» σχόλια των Γιώργου Αυτιά και Βασίλη Χιώτη από το βήμα του τηλεοπτικού και του ραδιοφωνικού ΣΚΑΙ, αντίστοιχα αναφορικά με τον Στέφανο Κασσελάκη.