Οδηγία ΕΣΡ για την προεκλογική περίοδο

Η συγκεκριμένη οδηγία εκδόθηκε βάσει της νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης, μετά την απόφαση του ΣτΕ να συμπεριληφθούν και τα κόμματα ή συνασπισμοί που μετείχαν στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές ή ευρωεκλογές, συγκεντρώνοντας ποσοστό τουλάχιστον 0,25% ή 0,50% αντίστοιχα των εγκύρων ψηφοδελτίων. Το πιο σημαντικό είναι ότι το ΕΣΡ αποσαφηνίζει ότι τα μη γενικής στόχευσης Μέσα (μη ενημερωτικά), τόσο τα ραδιόφωνα όσο και τα κανάλια δεν υποχρεούνται να εφαρμόσουν την οδηγία.

Οι διατάξεις της οδηγίας έχουν ως εξής

Άρθρο 1
Πεδίο εφαρμογής

Η παρούσα Οδηγία αφορά την εφαρμογή των κανονιστικών ρυθμίσεων που ισχύουν κατά την προεκλογική περίοδο από τη Παρασκευή 20 Απριλίου έως και την Κυριακή 6 Μαΐου 2012, ημερομηνία διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών.

Άρθρο 2
Γενικές διατάξεις

1. Οι ενημερωτικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, κατά τη μετάδοση των πάσης φύσεως εκπομπών (ενημερωτικών, ειδησεογραφικών, ψυχαγωγικών, σατιρικών και άλλων συναφών) που αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα στις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου 2012, οφείλουν να τηρούν τις αρχές της αντικειμενικότητας, της αμεροληψίας, της αναλογικής ισότητας, της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του κύρους των πολιτικών κομμάτων.
2. Ως προς την έννοια της αναλογικής ισότητας των κομμάτων που εκπροσωπούνται στην Βουλή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το άρθρο 7 της υπ’ αριθ. 4945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως.
3. Εφιστάται η προσοχή στην τήρηση της υποχρεώσεως διαθέσεως του ενός τρίτου (1/3) του χρόνου των δελτίων ειδήσεων για την παρουσίαση της προεκλογικής δραστηριότητος των πολιτικών κομμάτων και συνασπισμών κομμάτων, εξαιρουμένων των δελτίων ειδήσεων κάτω των πέντε (5) λεπτών της ώρας (παρ. 10 υπ’ αριθμ. 8945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
4. Οι μη ενημερωτικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί δεν μπορούν να μεταδίδουν προεκλογικές εκπομπές.

Άρθρο 3
Δημοσκοπήσεις και έρευνες γνώμης

1. Οι ενημερωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, κατά τη δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων, πρέπει να αναφέρουν τα εξής στοιχεία:
α) την επωνυμία του διενεργήσαντος τη δημοσκόπηση,
β) την επωνυμία ή το όνομα του εντολέα της δημοσκόπησης,
γ) το μέγεθος του δείγματος και τη γεωγραφική του κάλυψη,
δ) το χρονικό διάστημα και το έτος συλλογής των στοιχείων,
ε) το τυπικό στατιστικό σφάλμα σε σχέση με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης και
στ) τις ελάχιστες βάσεις του δείγματος σε σχέση με τον αριθμό των ερωτώμενων.
2. Δημοσκοπήσεις οι οποίες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 2 Ν. 3603/2007 δεν δημοσιοποιούνται.
3. Υπενθυμίζεται ότι μετά την 24η ώρα της Παρασκευής 20.04.2012 έως την 19η ώρα της Κυριακής 06.05.2012 δεν επιτρέπεται η μετάδοση δημοσκόπησης ή αποτελέσματος δημοσκόπησης ή οποιασδήποτε έρευνας γνώμης, πανελλήνιου ή τοπικού χαρακτήρα, με οποιονδήποτε τρόπο κι αν διενεργήθηκε ή σχολιασμός αυτών, σχετικά με τις πολιτικές τάσεις, απόψεις και προτιμήσεις της κοινής γνώμης για πολιτικά κόμματα, πολιτικές θέσεις και πρόσωπα ή άλλα ζητήματα που συνδέονται με το αντικείμενο των εκλογών της παρούσας Οδηγίας (άρθρο 14 υπ’ αριθμ. 8945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
4. Η απαγόρευση αφορά και την αναμετάδοση δημοσκοπήσεων που ανακοινώθηκαν από τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς καθώς και από κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό μέσο της αλλοδαπής.

Άρθρο 4
Πολιτικές διαφημίσεις

1. Απαγορεύεται η μετάδοση από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς διαφημιστικών μηνυμάτων υποψηφίων βουλευτών (άρθρο 47 παρ. 1 στοιχ. γ’ ΠΔ 26/2012). Η μετάδοση των διαφημίσεων των πολιτικών κομμάτων διενεργείται δωρεάν και απαλλάσσεται από κάθε τέλος (άρθρο 45 παρ. 1 στοιχ. β\' Π.Δ. 26/2012).
2. Εφιστάται η προσοχή στην τήρηση των διατάξεων περί ωρών μετάδοσης των διαφημιστικών μηνυμάτων των κομμάτων από τους σταθμούς εθνικής εμβέλειας (18:00 – 1:00) και από τους σταθμούς περιφερειακής και τοπικής εμβέλειας (7:00 – 1:00) ως και περί αναλογίας κατανομής του χρόνου διαφημίσεων στα πολιτικά κόμματα, κατά τα οριζόμενα στις παραγράφους 7, 8 και 9 της υπ’ αρ. 8945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως.
3. Υπενθυμίζεται ότι κατά την διάρκεια της προηγούμενης ημέρας καθώς και κατά την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών και μέχρι της 19ής ώρας δεν επιτρέπεται η μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων και συγκεντρώσεων ή άλλων πολιτικών εκδηλώσεων των πολιτικών κομμάτων καθώς και η μετάδοση εκπομπών προεκλογικού διαλόγου ή εκτιμήσεων για το εκλογικό αποτέλεσμα, με εξαίρεση τις δηλώσεις των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων που γίνονται κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος (παρ. 15 της υπ’ αριθ. 8945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
4. Κατά τη μετάδοση των πολιτικών διαφημίσεων πρέπει να τηρούνται οι κανόνες δεοντολογίας της κειμένης νομοθεσίας. Οι διαφημίσεις πρέπει να περιέχουν σαφή μνεία του κόμματος που τις παρήγαγε και να μην προβάλλουν μηνύματα που έχουν ως αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας συγκεκριμένων προσώπων ή του κύρους συγκεκριμένου κόμματος.
5. Δεν επιτρέπεται η άρνηση μετάδοσης πολιτικής διαφήμισης, εκτός εκείνων που ενέχουν παραβίαση της κειμένης νομοθεσίας ή των αρχών αυτής της Οδηγίας.
6. Οι πολιτικές διαφημίσεις διαχωρίζονται σαφώς από το υπόλοιπο πρόγραμμα και τις λοιπές διαφημίσεις. Της μετάδοσής τους προηγείται, για μεν τους τηλεοπτικούς σταθμούς, κάρτα με περιεχόμενο «ακολουθεί πολιτική διαφήμιση», για δε τους ραδιοφωνικούς σταθμούς ηχητικό μήνυμα με το ίδιο περιεχόμενο. Οι αναγγελίες αυτές δεν επαναλαμβάνονται, εφόσον μεταδίδονται περισσότερα από ένα μηνύματα σε συνέχεια.

Άρθρο 5
Εμφάνιση υποψήφιων βουλευτών

1. Απαγορεύεται κατά την προεκλογική περίοδο από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς η μετάδοση κάθε είδους εκπομπών, οι οποίες παρουσιάζονται, αμέσως ή εμμέσως, από υποψήφιους βουλευτές. Επίσης, απαγορεύεται η με οποιοδήποτε τρόπο έμμεση προβολή τους, όπως η αναφορά σε αυτούς κατά τη διάρκεια εκπομπών, εκτός των εκπομπών πολιτικού διαλόγου (άρθρο 47 παρ. 1 στοιχ. γ’ ΠΔ 26/2012). Η απαγόρευση δεν ισχύει για ηθοποιούς υποψήφιους βουλευτές που συμμετέχουν σε τηλεοπτικές σειρές ή κινηματογραφικές ταινίες, εφόσον ο προγραμματισμός των σειρών ή των ταινιών αυτών που έγινε τεκμηριωμένα πριν από την προκήρυξη της υποψηφιότητας του ηθοποιού.
2. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου επιτρέπονται οι εμφανίσεις υποψήφιων βουλευτών σε πάσης φύσεως εκπομπές των ενημερωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών με τους ακόλουθους περιορισμούς:
α. Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου μόνο μία φορά.
β. Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου μέχρι δύο φορές.
γ. Ως εμφανίσεις κατά την έννοια της παρούσας παραγράφου θεωρούνται οι προσωπικές συνεντεύξεις των υποψηφίων, η συμμετοχή τους σε οργανωμένες συζητήσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια δελτίου ειδήσεων, καθώς και η κάλυψη, κατόπιν αιτήματος του υποψηφίου βουλευτή, της προεκλογικής του δραστηριότητας (άρθρο 47 παρ. 2 εδαφ. γ’ Π.Δ. 26/2012).
3. Από τους περιορισμούς της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι Πρόεδροι ή Αρχηγοί κομμάτων και οι υποψήφιοι βουλευτές επικρατείας (άρθρο 47 παρ. 3 Π.Δ. 26/2012).
4. Απαγορεύονται, πέραν των επιτρεπομένων εμφανίσεων, οι δηλώσεις των υποψηφίων βουλευτών σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς (παρ. 1 υπ’ αρ. 8942/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
5. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων αυτών επιτρέπεται η εμφάνιση υποψήφιου βουλευτή σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφόσον ορίζεται ως εκπρόσωπος του κόμματός του σε κεντρική κομματική εκδήλωση εκτός των ορίων της εκλογικής περιφέρειας που είναι υποψήφιος. Το αυτό ισχύει και για τους εκπροσώπους των κομμάτων στη Διακομματική Επιτροπή Εκλογών για θέματα της αρμοδιότητάς της. Οι εμφανίσεις αυτές δεν προσμετρώνται στις προβλεπόμενες από τις ανωτέρω διατάξεις εμφανίσεις τους (παρ. 2 υπ’ αρ. 8942/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
6. Σε περιπτώσεις δηλώσεων υπουργών ή υφυπουργών της κυβέρνησης για θέματα της αρμοδιότητάς τους, τα κόμματα έχουν δικαίωμα απάντησης δια των εκπροσώπων τους. Σε περίπτωση που ο εκπρόσωπος κόμματος είναι υποψήφιος βουλευτής (πλην των Βουλευτών Επικρατείας) η δήλωσή του προσμετράται στις εμφανίσεις του (παρ. 3 υπ’ αρ. 8942/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).
7. Είναι δυνατή η επανάληψη της μετάδοσης εμφανίσεων υποψηφίων βουλευτών στα δελτία ειδήσεων, μόνον εφ’ όσον πραγματοποιηθεί εντός της ίδιας ημέρας και μέχρι την 1η νυχτερινή ώρα (παρ. 4 της υπ’ αριθ. 8942/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).

Άρθρο 6
Υποχρεώσεις ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών έναντι των πολιτικών κομμάτων και των υποψηφίων

1. Οι ενημερωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί οφείλουν να ενημερώνουν τα πολιτικά κόμματα με κάθε πρόσφορο τρόπο για τον τρόπο τηρήσεως των υποχρεώσεών τους (π. χ. ώρα μετάδοσης) ως προς τις συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και τη διάθεση δωρεάν δέκα (10) λεπτών την εβδομάδα σε καθένα από τα πολιτικά κόμματα και συνασπισμούς κομμάτων για την παρουσίαση των προγραμμάτων τους ή όποια άλλη πολιτική δραστηριότητα η οποία έχει επιλεγεί από τα αντίστοιχα κόμματα. Δεν επιτρέπεται η μετακύλιση ούτε η συσσώρευση των δεκαλέπτων με εξαίρεση την μετακύλιση του δεκαλέπτου της πρώτης εβδομάδος αποκλειστικώς στη δεύτερη. Κατά τη διάρκεια των δεκαλέπτων επιτρέπεται στα κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων να μεταδίδουν διαφημιστικά μηνύματα τα οποία δεν μπορούν να υπερβούν το ένα τρίτο (1/3) του εκάστοτε διατιθέμενου δεκάλεπτου χρόνου (παρ. 5 υπ’ αρ. 8945/18.04.2012 Υπουργικής Αποφάσεως).

2. Οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί δεν έχουν υποχρέωση να απευθύνονται στους υποψήφιους βουλευτές για την αποστολή ενημερωτικού υλικού ως προς την προεκλογική των δραστηριότητα. Αντιθέτως έχουν υποχρέωση να καλύψουν την προεκλογική δραστηριότητα υποψήφιου βουλευτή, εάν τους υποβληθεί σχετικό αίτημα (άρθρο 47 παρ. 2 εδαφ. γ΄ Π.Δ. 26/2012).

Άρθρο 7
Υποχρέωση ενημέρωσης του ΕΣΡ για τις ειδικές προεκλογικές εκπομπές

1. Οι ιδιωτικοί ενημερωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί οφείλουν να ενημερώνουν το Ε. Σ. Ρ. για τις εκπομπές τους που υποχρεώνονται να μεταδώσουν σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 (συνέντευξη τύπου αρχηγού πολιτικού κόμματος), 3 (συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας με εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων) και 5 (δεκάλεπτο παρουσίασης προγράμματος πολιτικού κόμματος) της Υπουργικής Αποφάσεως 8945/18.04.2012.
2. Για τον τρόπο ενημέρωσης του ΕΣΡ ισχύουν τα οριζόμενα στην Οδηγία 1/27.3.2012 του ΕΣΡ.

Άρθρο 8
Τελική διάταξη

Το Ε.Σ.Ρ. δέχεται καταγγελίες που αφορούν παραβιάσεις της ισχύουσας νομοθεσίας ή της παρούσας Οδηγίας, επεξεργάζεται τα κάθε είδους στοιχεία που του αποστέλλονται αναφορικά με την προεκλογική περίοδο και σε περίπτωση παραβίασης επιβάλλει τις προβλεπόμενες από το νόμο διοικητικές κυρώσεις.