Στόχος η εξασφάλιση της ρευστότητας

Συνέντευξη στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΟΥΚΑΛΑ

Πώς μπορεί ο νέος επενδυτικός νόμος να βοηθήσει την αγορά να ξεπεράσει το πρόβλημα της ρευστότητας, που κυριολεκτικά τη στραγγαλίζει;

Μέχρι το τέλος Μαρτίου προκηρύσσουμε επενδύσεις ύψους 2,6 δισ. για το α’ εξάμηνο του έτους μέσω του νέου Επενδυτικού Νόμου. Από αυτά, 800 εκατ. ευρώ είναι ενισχύσεις και 1,6 δισ. φοροαπαλλαγές. Ο νέος επενδυτικός νόμος έχει κανόνες, προϋπολογισμό και γραφεία εξυπηρέτησης επενδυτών και φυσικά οριζόντια λογική, επιβραβεύοντας την υγιή επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια, τους επενδυτές που θέλουν πραγματικά να κάνουν πράξη την ιδέα τους και να δημιουργήσουν απασχόληση. Επιπλέον, συνεχίζουμε κανονικά τη ροή αξιολόγησης και αποπληρωμής των επενδυτικών σχεδίων του προηγούμενου αναπτυξιακού νόμου.

Για το 2010 εγκρίναμε σχεδόν ένα δισ. ευρώ από εθνικούς πόρους και συγχρηματοδοτούμενους πόρους. Εκταμιεύουμε ήδη 550 εκατ. ευρώ για 331 επενδυτικά σχέδια και μέχρι το πρώτο μισό του έτους σκοπεύουμε να έχουμε αξιολογήσει το σύνολο των σχεδίων που υποβλήθηκαν στον προηγούμενο αναπτυξιακό νόμο. Αυτό το κάναμε σε μια πραγματικά δύσκολη συγκυρία, γιατί πιστεύουμε σε ένα κράτος φερέγγυο και συνεπές, όχι σε ένα κράτος που χρωστά, σε ένα κράτος που δε σέβεται τους δημόσιους πόρους, τον πολίτη, τον επιχειρηματία.

Ποιες κινήσεις γίνονται για να ενισχυθεί η υγιής επιχειρηματικότητα; Δεν πρέπει η πολιτεία να σταθεί στο πλευρό όλων όσων σε πείσμα της δύσκολης συγκυρίας εξακολουθούν να επενδύουν και να παλεύουν για την ανάπτυξη;

Όλες οι δράσεις και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε έχουν μια βασική στόχευση: να μην κλείσει ούτε μια υγιής επιχείρηση λόγω προβλημάτων ρευστότητας και ταυτόχρονα να εμπεδωθεί μια νέα κουλτούρα για το επιχειρείν, χωρίς ένα κράτος ασυνεπές και αφερέγγυο που ξοδεύει πόρους χωρίς σχέδιο. Αυτό αλλάζουμε. Η ενεργοποίηση του Εθνικού Ταμείου για την Επιχειρηματικότητα και την Ανάπτυξη (ΕΤΕΑΝ) με τη χορήγηση ευνοϊκών δανείων, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, μέχρι τον Ιούνιο, οι προκηρύξεις του νέου Επενδυτικού Νόμου, τα προγράμματα ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Jeremie, συνολικού προϋπολογισμού 360 εκατ. ευρώ, καθώς και το ξεμπλοκάρισμα μεγάλων σημαντικών έργων μέσω του ΕΣΠΑ σε ολόκληρη τη χώρα, αποτελούν δράσεις που έχουν ήδη
ξεκινήσει και έχουν ένα σφιχτό χρονικό περιθώριο υλοποίησης έως και το καλοκαίρι. Ταυτόχρονα, με μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών που έχουμε αναλάβει, όπως είναι για παράδειγμα το νομοσχέδιο για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, εξαλείφουμε χρόνια προβλήματα που αποτελούσαν εμπόδια για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων.
Ανακοινώνω και από τις σελίδες σας ότι αρχές Απριλίου εγκαινιάζουμε το one stop shop, την υπηρεσία μιας στάσης για την ίδρυση επιχείρησης.

Έχετε ανακοινώσει την απόφαση για διπλασιασμό της απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ μέσα στο 2011, αλλά ακόμη παρατηρούνται σχετικές καθυστερήσεις. Ποια μέτρα έχουν ληφθεί προκειμένου να καταπολεμηθεί το «τέρας της γραφειοκρατίας» και να μπορέσει η επιχειρηματική κοινότητα να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες;

Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι η προσπάθεια που κάναμε μέσα στο 2010 για την αύξηση της απορρόφησης του ΕΣΠΑ ήταν τιτάνια. Παραλάβαμε το πρόγραμμα τον περασμένο Οκτώβριο με απορρόφηση 2,9%, και ενώ ο στόχος ήταν να φτάσουμε στο 15%, καταφέραμε  να έχουμε απορρόφηση που ξεπέρασε το 18%. Με τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζουμε, αυτό που καταφέραμε είναι από μόνο του ένα τεράστιο επίτευγμα. Στόχος μας το 2011 είναι να περάσουμε από την εποχή της διαχείρισης στην εποχή της γρήγορης υλοποίησης. Να διπλασιάσουμε την απορρόφηση του ΕΣΠΑ, να υλοποιήσουμε ώριμα έργα, να πάρει μπρος η πραγματική οικονομία, να ανοίξουν θέσεις εργασίας, στοχεύοντας σε δαπάνες τουλάχιστον ύψους 5,2 δισ. ευρώ. Για το λόγο αυτό, δημιουργούμε Ειδική Γραμματεία ΕΣΠΑ, εντάξαμε 10 μεγάλης σημασίας έργα, ύψους 4.65 δισ. ευρώ (οδικοί άξονες, σιδηροδρομικό δίκτυο, περιβάλλον), που θα δώσουν αναπτυξιακή πνοή στην περιφέρεια, απλοποιούμε δραστικά το σύστημα διαχείρισης και προχωράμε σε αναθεώρηση του Προγράμματος εντός του 2011.

Είμαστε ήδη σε συνεργασία με τους φορείς της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να προχωρήσουμε στην περαιτέρω αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, που αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο αιμοδότη της αναπτυξιακής μας προσπάθειας. Συμφωνήσαμε στην ανάγκη να επιταχύνουμε  έργα ώριμα προς χρηματοδότηση, έργα με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την περιφέρεια. Το βασικό μας μέλημα δεν είναι μόνο να αυξήσουμε την απορρόφηση του ΕΣΠΑ, αλλά και να αντλήσουμε το μέγιστο όφελος από τα έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν, δηλαδή να αποφέρουν απασχόληση και ευκαιρίες για πραγματική ανάπτυξη στην περιφέρεια.

Θα μας δώσετε κάποιες παραπάνω πληροφορίας για το πρόγραμμα στήριξης πολύ μικρών και μικρών νέων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Jeremie; Ποια κύματα περιλαμβάνει και μέχρι πότε θα ενεργοποιηθούν;

Το πρώτο κύμα ρευστότητας που προωθήσαμε μέσω του Ταμείου Jeremie και έχουμε διοχετεύσει μέσω δύο τραπεζών από τις 23 Φεβρουαρίου, αφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πρόκειται για χορήγηση δανείων έως 100.000 ευρώ σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που είναι υπό ίδρυση ή λειτουργούν ήδη το πολύ μέχρι 3 χρόνια, με προσωπικό έως 50 άτομα. Τα δάνεια παρέχονται για επένδυση και επέκταση της επιχείρησης, με περίοδο αποπληρωμής από 36 έως 72 μήνες, τα επιτόκια είναι χαμηλότερα από τα τρέχοντα και κυμαίνονται ανάλογα με την ποιότητα της κάθε επένδυσης. Στην ουσία αυτό που κάνουμε με την υλοποίηση αυτού του προγράμματος είναι ότι δίνουμε τη δυνατότητα για ευνοϊκά δάνεια προς νέους, δυναμικούς και ελπιδοφόρους επιχειρηματίες.

Ακόμη, έχουν ήδη εγκριθεί και θα βρίσκονται μέχρι τον Απρίλιο στην αγορά άλλα δύο προγράμματα μέσω του Jeremie. Το πρώτο αφορά σε μικροδάνεια συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ. Θα χορηγούνται δάνεια μέσω των τραπεζών σε πολύ μικρές επιχειρήσεις όλων των τομέων οικονομικής δραστηριότητας έως 25.000 ευρώ, με όρους αντίστοιχους του πρώτου προγράμματος. Το τρίτο πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 180 εκατ. ευρώ, εντάσσεται στο πλαίσιο της ψηφιακής μας στρατηγικής. Θα παρέχει δάνεια μέχρι και 500.000 ευρώ προς όλες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που έχουν προσωπικό κάτω από 250 άτομα και θέλουν να κάνουν επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία.

Ποια είναι η εικόνα μέχρι στιγμής όσον αφορά στο πρόγραμμα «Digi-Retail»; Πώς κρίνετε εσείς τη δυσκολία στην απορρόφηση των κονδυλίων σε αυτή την υπόθεση;

Στο πρόγραμμα δόθηκε ήδη μια παράταση μέχρι τις 21 Μαρτίου, καθώς ήταν αίτημα της αγοράς και αντανακλά την πραγματική ανάγκη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στο πρόγραμμα. Εξετάζουμε το θέμα, αλλά με συνεχείς παρατάσεις το μόνο που καταφέρνουμε είναι να καθυστερούμε πάρα πολύ την υλοποίηση των προγραμμάτων. Και το πρόγραμμα «Digi-Retail» είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσει. Μέσα στο Μάρτιο θα κλείσει για να αρχίσει η υλοποίησή του, και θα μπορέσουμε, αν έχουμε περαιτέρω αιτήματα, να τα ικανοποιήσουμε με μια νέα προκήρυξη.

Όλο και πιο έντονα ακούγεται το ενδεχόμενο χιλιάδων λουκέτων στην αγορά μέσα στο 2011. Θα μπορέσει να βγει το εμπόριο από αυτήν τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει λόγω της κάμψης της κατανάλωσης;

Σας υπογραμμίζω ότι καμία από τις βασικές μας πολιτικές επιλογές δεν υλοποιείται χωρίς τη συμμετοχή των επιχειρήσεων, είμαστε δίπλα και συνδιαμορφώνουμε το κάδρο της ανάπτυξης. Όμως πρέπει να αντιληφθούμε ότι δε γίνεται να μείνουμε στα ίδια. Η πραγματικότητα είναι ότι οι πολίτες βιώνουν μειώσεις στο εισόδημά τους, άρα αλλάζουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Αυτήν τη στιγμή η κυβέρνηση επιχειρεί τη δημοσιονομική διάσωση της χώρας, ώστε οι διεθνείς αγορές να μας ξαναεμπιστευθούν και να μπορέσουν έτσι οι τράπεζες να απευθυνθούν στη διατραπεζική αγορά για να δανειστούν και έτσι να μπορούν να δανείζουν τις επιχειρήσεις μας. Αυτή ακριβώς η έλλειψη ρευστότητας που υπάρχει σήμερα από τις τράπεζες κάνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας να ασφυκτιούν.

Υπάρχει όμως και μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρος: η ψυχολογία της αγοράς. Όσο κάθε μέρα χειροτερεύει η ψυχολογία, τόσο χαμηλώνει η ζήτηση, τόσο πέφτει η κατανάλωση, τόσο τελικά κάθε μέρα κλείνουν επιχειρήσεις και, κυρίως, μικρές υγιείς επιχειρήσεις. Αυτό είναι μια ήττα, μια πολιτική ήττα. Και για να ανατρέψουμε αυτή την ήττα χρειάζεται να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να συμβάλουμε στη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας, όσο γίνεται πιο γρήγορα.

Ποια θα λέγατε πως είναι τα αποτελέσματα της προσπάθειας για μείωση τιμών και το κάλεσμα κοινωνικής αλληλεγγύης που απηύθυνε το υπουργείο προς τις επιχειρήσεις; Μειώθηκαν τελικά οι τιμές στο καλάθι του καταναλωτή και τι επιπτώσεις είχε όλη αυτή η εξέλιξη στην αγορά και τις επιχειρήσεις;

Η εθνική εκστρατεία που ξεκινήσαμε για τη μείωση τιμών σε βασικά προϊόντα βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από τους επιχειρηματίες. Ήδη καταφέραμε και πετύχαμε σημαντικές μειώσεις τιμών σε περίπου 700 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης και περισσότερα από 1.500 προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Όλες οι μειώσεις πέρασαν στο ράφι. Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών, συγκεκριμένα προϊόντα που συνθέτουν το καλάθι τετραμελούς οικογένειας για ένα 15ημερο πωλούνται φθηνότερα φέτος σε σχέση με πέρσι, από 6,6% έως 9,36%. Πρόκειται για μια στάση κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης που πρέπει να επιδείξουν τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρήσεις.

Σε μια περίοδο όπου η χώρα μας δοκιμάζεται, απαιτείται ευθύνη, συλλογικότητα, συνεργασία και αλληλεγγύη για τον πολίτη. Για μας είναι βασική προτεραιότητα ο αποπληθωρισμός των τιμών, γιατί θα συμβάλλει τόσο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, όσο και στον κοινωνικά δίκαιο επιμερισμό των βαρών της οικονομικής προσαρμογής και εν τέλει την αναθέρμανση της ιδιωτικής κατανάλωσης.

Όμως για να επιτευχθεί και περαιτέρω μείωση των τιμών απαιτείται ένα υγιές πλαίσιο ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, παρουσιάσαμε ήδη την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την Ελληνική Αρχή Ανταγωνισμού (ΕΑΑ), με στόχο την ενδυνάμωση του ρόλου της μέσα σε ένα πλαίσιο διαφάνειας που ενισχύει την ανεξαρτησία των μελών της και θα διευκολύνει ακόμη περισσότερο την έκδοση έγκαιρων και έγκυρων αποφάσεων.

Θα υπάρξει και συνέχεια στην προσπάθεια μείωσης των τιμών;

Η πρόσκλησή μας προς τους επιχειρηματίες είναι ανοιχτή. Βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με όσους επιθυμούν να ενταχθούν στην εκστρατεία για τη μείωση τιμών. Μετά τον κλάδο των τροφίμων και του λιανεμπορίου, στο κάλεσμά μας ανταποκρίθηκαν εκπρόσωποι του κλάδου των υπηρεσιών εστίασης με σημαντικές μειώσεις τιμών που φθάνουν έως και 62%. Στις αρχές Απριλίου θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε και άλλες τέτοιες συμμετοχές.

Υπάρχουν κακώς κείμενα στο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία της αγοράς που κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να διορθωθούν;

Για το λόγο αυτό, στο νομοσχέδιο «Περί Ανταγωνισμού» που καταθέσαμε προς ψήφιση στη Βουλή, περιλάβαμε μια σειρά από καινοτόμες και τολμηρές ρυθμίσεις, με τις οποίες προβλέπεται η ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της, καθώς και η δημιουργία μηχανισμών διαφάνειας της  λειτουργίας της, η συμμετοχ του πολίτη στην καταπολέμηση των στρεβλώσεων. Σας υπενθυμίζω ότι αλλάξαμε το σύστημα εισροών-εκροών υγρών καυσίμων, ενώ προχωράμε στην αναβάθμιση της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς του υπουργείου μας. Η καλύτερη λειτουργία, όμως, της αγοράς προωθείται και μέσα από τις πολιτικές για ένα καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Το σχέδιο νόμου για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος έχει ήδη ολοκληρωθεί και σύντομα θα ψηφιστεί από τη Βουλή. Με αυτό θα εκσυγχρονιστεί επιτέλους η εντελώς ανορθολογική διαδικασία αδειοδότησης τεχνικών επαγγελμάτων, θα εκσυγχρονιστεί και θα απλοποιηθεί το μοντέλο αδειοδότησης για την εγκατάσταση και λειτουργία μεταποιητικών δραστηριοτήτων. Μια μεγάλη αλλαγή που εισάγεται επίσης είναι οι ρυθμίσεις για την ίδρυση και λειτουργία Επιχειρηματικών Πάρκων, ώστε να διευκολυνθεί η επιχειρηματική δράση στο πλαίσιο εφαρμογής του εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού, λαμβάνοντας ασφαλώς υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών. Επίσης, σύντομα θα θέσουμε σε λειτουργία το νόμο για την ίδρυση των επιχειρήσεων σε μία μέρα («one stop shop») με την ολοκλήρωση του Γενικού Μητρώου Επιχειρήσεων, ενώ άμεσα θα παρουσιάσουμε το σχέδιό μας για τη «Φιλική στο Επιχειρείν Ελλάδα» - «Business Friendly Greece», με 30 συγκεκριμένα σημεία-ανατροπές για την άρση γραφειοκρατικών εμποδίων.

Υπήρξαν «αντιδράσεις» όσον αφορά στο νόμο για την ανεξαρτησία της Αρχής της Επιτροπής Ανταγωνισμού; Ποια είναι η θέση του υπουργείου;

Πάντα υπάρχουν αντιδράσεις όταν επιδιώκεις να «ταράξεις τα νερά». Ποιος πολίτης πιστεύει ότι η Επιτροπή επιτελούσε τα προηγούμενα χρόνια σωστά το ρόλο της και δεν έπρεπε να αλλάξει; Κοινή επιδίωξη όλων ήταν και είναι να εκσυγχρονιστεί το θεσμικό πλαίσιο ελέγχου της αγοράς με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα.

Εξαρχής θέσαμε δύο πολιτικούς στόχους που θέλαμε να πετύχουμε μέσα από τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία: α) Μια Επιτροπή Ανταγωνισμού πραγματικά ανεξάρτητη από παρεμβολές τόσο της αγοράς όσο και των εκάστοτε κυβερνήσεων, ώστε να επιτελεί απρόσκοπτα τον ιδιαίτερο ρόλο της ως θεματοφύλακας του ανταγωνισμού, και β) μια Επιτροπή Ανταγωνισμού αποτελεσματική, που λειτουργεί με σύγχρονους κανόνες καλής διακυβέρνησης, οι οποίοι στηρίζονται στη διαφάνεια, στη λογοδοσία, σε αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης, ιεράρχησης και εξέτασης των υποθέσεων που φτάνουν σε αυτήν κ.ο.κ. Θεωρώ ότι για πρώτη φορά στα 33 χρόνια που η χώρα μας διαθέτει νομοθετικό πλαίσιο για τον ανταγωνισμό, καταφέρνουμε να το εκσυγχρονίσουμε και να το συστηματοποιήσουμε με τρόπο που θα προάγει τόσο το έργο της Επιτροπής, όσο και τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά.

Ολοκληρώνοντας, πώς και πότε θα έρθει η ανάπτυξη για την οποία έχετε δηλώσει ότι αποτελεί «εθνικό στοίχημα για το 2011»; Θεωρείτε πως είμαστε στο σωστό δρόμο;

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να εξασφαλίσουμε άμεσα ρευστότητα στην αγορά, επενδυτικές ευκαιρίες με νέο αξιοκρατικό θεσμικό πλαίσιο, σεβασμό στο δημόσιο χρήμα, απλοποίηση διαδικασιών, έμφαση στη νέα γενιά και αναβάθμιση του ανταγωνισμού. Για το λόγο αυτό έχουμε καταρτίσει ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο το οποίο υλοποιού- με και ήδη βλέπουμε να υπάρχουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα. Έχουμε σταδιακό αποπληθωρισμό τιμών, οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, νέοι επιχειρηματίες γίνονται παγκόσμια πρότυπα στην καινοτομία. Είμαι αισιόδοξος ότι σταδιακά απελευθερώνονται δημιουργικές δυνάμεις στη χώρα που θα δώσουν νέα πνοή στην έννοια της ανάπτυξης, νέο περιεχόμενο, νέα δυναμική.