Η κρίση δεν άλλαξε τη φιλοσοφία μας

Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

Την εικόνα που επικρατεί στην εγχώρια αγορά επικοινωνίας, τα θέματα που προβληματίζουν διαφημιζόμενους, διαφημιστικές και media, καθώς και τις δράσεις και τις παρεμβάσεις του ΣΔΕ παρουσιάζουν στο adbusiness τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου για την περίοδο 2013-2014.

Τα Αριστεία Εταιρικής Υπευθυνότητας

adb: Ο ΣΔΕ ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες την έναρξη εργασιών της 6ης διοργάνωσης των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας. Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες λεπτομέρειες για τη διοργάνωση, την Οργανωτική Επιτροπή και το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί;

Γιάννης Αθανασιάδης: Τα Αριστεία, 13 χρόνια τώρα, αποτελούν έναν έγκριτο θεσμό, ένα «πνευματικό» και όχι εμπορικό γεγονός, που πραγματοποιείται με ολοένα μεγαλύτερη συμμετοχή από επιχειρήσεις (μέλη του Συνδέσμου και μη, διαφημιζόμενες και μη), αποδεικνύοντας ότι το τρίπτυχο επιχείρηση – άνθρωπος - κοινωνία είναι αλληλένδετο και κάθε θετική δράση και συμμετοχή, έχει θετικό αντίκτυπο σε όλους και τελικά στη βιώσιμη ανάπτυξη. Σήμερα, τα Αριστεία Εταιρικής Υπευθυνότητας ΣΔΕ συνάδουν και εγκολπώνονται τις εξελίξεις στην Εταιρική Υπευθυνότητα παγκόσμια, τις οποίες ο Σύνδεσμος αφουγκράζεται και μεταφέρει πριν από οποιονδήποτε άλλο στην Ελλάδα και εκφράζουν όσο καλύτερα γίνεται τις εκάστοτε συνθήκες στην ελληνική κοινωνία, εντός της οποίας -και προς όφελος της οποίας- πραγματοποιούνται οι εταιρικές αυτές δράσεις. Στο πλαίσιο αυτό, στη φετινή διοργάνωση θα υπάρξουν νέες ενότητες Αριστείων, συμμετοχή του κοινού και άλλες αλλαγές που θα ανακοινωθούν πολύ σύντομα. Η Οργανωτική Επιτροπή των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας 2013, αποτελούμενη από την Πρόεδρο κα Υ. Κοσμετάτου από τη Vodafone A.E., την κα Κ. Ζαννιά από τον ΟΤΕ, τον κ. Γ. Καλούδη από την ΕΥΔΑΠ, τον κ. Ν. Λέζο από τη My Spectrum Hellas, τον κ. Μ. Μαυρικάκη από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία Α.Ε. και εμένα, καλεί όλες τις επιχειρήσεις που έχουν πραγματοποιήσει κοινωνικά προγράμματα μεταξύ 2010-2012, να αναδείξουν το έργο τους υποβάλλοντας συμμετοχές στη φετινή διοργάνωση, από την 1η έως την 31η Ιουλίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η διοργάνωση τελεί υπό την αιγίδα του European Business Ethics Network (EBEN) και θα κορυφωθεί με την Τελετή Απονομής την 12η Νοεμβρίου 2013 στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

adb: Ποιος είναι γενικά ο στόχος και η φιλοσοφία των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας; Στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία για τη χώρα και την αγορά, ποιος θα λέγατε πως είναι ο ρόλος τους;

Υβέτ Κοσμετάτου: Τα Αριστεία Εταιρικής Υπευθυνότητας έχουν στόχο να αναδείξουν και να επιβραβεύσουν τις επιχειρήσεις οι οποίες ανέπτυξαν και υλοποίησαν ολοκληρωμένα και καινοτόμα προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας. Σκοπός των Αριστείων είναι να αποτελέσουν το πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια της ανταλλαγής καλών πρακτικών, αυξάνοντας παράλληλα την ευαισθητοποίηση για τη θετική επίπτωση που μπορεί να έχει η δραστηριότητα μιας επιχείρησης στην κοινωνία. Τα Αριστεία Εταιρικής Υπευθυνότητας θα δώσουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να προβάλουν το έργο που έχουν αναπτύξει, ώστε να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της αγοράς, των καταναλωτών αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. Η οικονομική συγκυρία αναδεικνύει ακόμη περισσότερο αυτή την προσπάθεια των επιχειρήσεων και στόχος του Συνδέσμου Διαφημιζομένων Ελλάδος μέσω των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας είναι να αναδείξει τις επιχειρήσεις, που ακόμη και μέσα σε δύσκολες συνθήκες δεν παύουν να χτίζουν σχέσεις ειλικρινούς εμπιστοσύνης μεταξύ καταναλωτών, εργαζομένων και ενδιαφερομένων μερών.

adb: Γιατί θα πρέπει μια επιχείρηση να δηλώσει συμμετοχή στα Αριστεία Εταιρικής Υπευθυνότητας; Τι μπορεί να αποκομίσει από το θεσμό;

Γιώργος Καλούδης: Η αντίληψη της κοινωνίας έχει αλλάξει και ο καταναλωτής πλέον απαιτεί από τις επιχειρήσεις των οποίων καταναλώνει προϊόντα ή υπηρεσίες να είναι και κοινωνικά υπεύθυνες. Ο ΣΔΕ θεωρεί ότι κάθε επιχείρηση, μικρότερη ή μεγαλύτερη, που πραγματοποιεί κοινωνικό έργο οφείλει να επικοινωνήσει το έργο της και να προσπαθήσει να το αναδείξει. Ο θεσμός των Αριστείων εδώ και 13 χρόνια απευθύνεται απευθείας στην επιχείρηση και έχει αποδείξει ότι είναι ο πρώτος θεσμός που επιβραβεύει δράσεις και προγράμματα που γίνονται για την κοινωνία, το περιβάλλον και κατ’ επέκταση για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η κάμψη στην αγορά

adb: Με βάση τα στοιχεία που έχετε ως ΣΔΕ στα χέρια σας, ποια είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή στην αγορά διαφήμισης; Πού υπολογίζετε σε πραγματικά επίπεδα την κάμψη της διαφημιστικής επένδυσης;

Κατερίνα Τσιβούρα: Σύμφωνα με τις μετρήσεις, η διαφημιστική δαπάνη εμφανίζει συνεχή πτωτική τάση από το 2010 (audited media, media services). Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 2012 έκλεισε με σημαντική πτώση σε όλες τις διαφημιζόμενες κατηγορίες. Αναφορικά τώρα με την πραγματική διαφημιστική δαπάνη, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τα εξής: α) μετά την άρση της οριζόντιας διαφάνειας και οι μετρήσεις της τηλεόρασης αφορούν σε τιμές τιμοκαταλόγου, β) δεν υπάρχει μέτρηση της συνολικής online δαπάνης, της μόνης που πιθανά είναι σταθερή ή και αυξανόμενη. Στο βαθμό λοιπόν που η διαφημιστική δαπάνη μπορεί να υπολογιστεί, κάποιοι εκτιμούν ότι η κάμψη το 2012 vs 2011 άγγιξε το 25%-30%. Το γεγονός, τέλος, ότι το 1ο τετράμηνο του 2013 η συνολική διαφημιστική δαπάνη εξακολουθεί να είναι ελαφρά αρνητική, αλλά με την τηλεόραση οριακά θετική, μας κάνει να ελπίζουμε σε σταθεροποίηση κατά το δεύτερο εξάμηνο.

adb: Πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες απώλειες σε επίπεδο media; Eπίσης, ποιες κατηγορίες διαφημιζομένων έχουν μειώσει σε μεγαλύτερο βαθμό το budget;

Γιώργος Καλούδης: Η τελευταία 5ετία είναι σαφώς πολύ δύσκολη για όλη τη χώρα και κατ’ επέκταση και για τις επιχειρήσεις. Ο τρόπος με τον οποίο οι διαφημιζόμενοι έκαναν το media plan τους έχει τροποποιηθεί, σύμφωνα με τις νέες ανάγκες της αγοράς και τις δυνατότητες κάθε επιχείρησης. Στο βαθμό που γνωρίζω, θα έλεγα ότι απώλειες εντοπίζονται σε όλα τα Μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά. Πάγια θέση του ΣΔΕ είναι ότι ανεξάρτητα από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν, οι επιχειρήσεις οφείλουν να συνεχίζουν να επικοινωνούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στο βαθμό που μπορούν και στα Μέσα που έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν.

adb: Πέρα από τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, θεωρείτε πως υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τη μείωση της διαφημιστικής επένδυσης; Υπάρχουν κακώς κείμενα και στρεβλώσεις που πρέπει να διορθωθούν;

Κώστας Στράτης: Αδιαμφισβήτητα η αγορά της επικοινωνίας στη χώρα μας διανύει μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο. Η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας έχει επιφέρει μία σειρά ζητημάτων για τον κλάδο και μία σκληρή πραγματικότητα για τα ΜΜΕ, τις διαφημιστικές εταιρείες και τους διαφημιζόμενους. Ανάμεσα στα ζητήματα αυτά συγκαταλέγονται οι περιορισμένοι πόροι, η ανάγκη για ακριβείς και αξιόπιστες μετρήσεις και η αντιμετώπιση της διαφήμισης ως κάτι που μπορεί να κοπεί εύκολα χωρίς συνέπειες για τις μάρκες. Σε αυτό το περιβάλλον η αγορά προσπαθεί να προσαρμοστεί, αξιοποιώντας νέα μέσα και κανάλια. Όμως η προσαρμογή αυτή απαιτεί χρόνο και υπομονή για να είναι αποτελεσματική. Βλέπουμε, για παράδειγμα, πολλούς διαφημιζόμενους οι οποίοι στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν όλες αυτές τις τάσεις και τα νέα κανάλια, καταλήγουν να κατακερματίζουν τις ενέργειές τους και να δαπανούν πόρους και κονδύλια, χωρίς να επιτυγχάνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Με τον τρόπο αυτό, εν τέλει οδηγούνται στη μείωση του διαθέσιμου budget, παρατείνοντας τα προβλήματα που απασχολούν σήμερα την αγορά.

Η εποχή του digital

adb: Σε τι βαθμό μετακινούνται διαφημιστικά κονδύλια προς τα ψηφιακά μέσα; Eίναι ώριμη η ελληνική αγορά όσον αφορά το digital ή βρίσκεται ακόμη σε στάδιο εκπαίδευσης;

Χάρης Κονίνης: Υπάρχει πράγματι μετατόπιση της διαφήμισης προς τα digital Μέσα, κάτι φυσιολογικό, αν αναλογιστούμε τη διείσδυση του Internet και την ευκολία στη χρήση του, ακόμη και on the move, με τα νέα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, τα tablets και την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας. Η ένταση της μετακίνησης αυτής, βέβαια, διαφοροποιείται ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται τα προϊόντα. Παραδείγματος χάριν, οι νέοι είναι σχεδόν όλη την ημέρα online, άρα ένα προϊόν που απευθύνεται σε νεανικά κοινά είναι δεδομένο ότι θα εστιάσει στα ψηφιακά μέσα. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι παρότι η διαφημιστική επένδυση έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, το media mix ευνοεί το digital, πλήττοντας κατά κύριο λόγο τα έντυπα μέσα. Σε κάθε περίπτωση, υπολογίζεται ότι το μερίδιο του digital είναι σήμερα περίπου 12% (συμπεριλαμβανομένου και του Google). Θεωρώ ότι η αγορά δεν έχει ακόμα ωριμάσει. Τα digital activation είναι πολύπλοκα, απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και συνεχή εκπαίδευση των στελεχών του marketing και της διαφήμισης. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ότι τα δεδομένα και οι δυνατότητες αλλάζουν με τρομερές ταχύτητες, νέες πλατφόρμες και εργαλεία ξεπηδούν σχεδόν καθημερινά και τα κοινά μας είναι σε πολλές περιπτώσεις τεχνολογικά «πιο μπροστά» και παραγωγοί περιεχομένου από μόνοι τους. Νομίζω ότι την ωρίμανση της αγοράς δεν θα πρέπει να την περιμένουμε όπως συνέβη στα παραδοσιακά μέσα. Tα digital media θα είναι σαν τον Πήτερ Παν, που αρνείται να μεγαλώσει.

adb: Ποια είναι η θέση σας όσον αφορά την υπόθεση των μετρήσεων επισκεψιμότητας στο Διαδίκτυο; Πώς κρίνετε τις πρόσφατες εξελίξεις και τι θεωρείτε πως χρειάζονται οι διαφημιζόμενοι προκειμένου να επενδύσουν αποτελεσματικά στην online αγορά; Πόσο αναγκαία κρίνετε την ύπαρξη ενός κοινά αποδεκτού «νομίσματος» για τις μετρήσεις;

Γρηγόρης Αντωνιάδης: Η άποψη του ΣΔΕ είναι ότι η μέτρηση είναι απαραίτητη σε όλα τα Μέσα. Για τους διαφημιζόμενους η μέτρηση αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία της δουλειάς τους. Αυτή τη στιγμή το digital έχει ανοδική πορεία και η επένδυση σε αυτό αυξάνει συνεχώς, άρα κρίνεται απαραίτητο να μετράται η επισκεψιμότητα. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό σε ένα τόσο δύσκολο Μέσο. Όπως και στα άλλα Μέσα είναι απαραίτητο οι μετρήσεις να πιστοποιούνται. Ο χώρος του digital έχει αντιληφθεί αυτή την ανάγκη και έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Αναμένεται να δούμε τα αποτελέσματα.

adb: Τι θα πρέπει να αναμένει η αγορά για το μέλλον; Θεωρείτε πως είμαστε στο δρόμο της ανάκαμψης;

Άντζελα Κοτρώτσου: Η πραγματικότητα είναι ότι το λιανεμπόριο και η βιομηχανία βιώνουν τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων ετών. Παρ’ όλα αυτά θεωρώ ότι τους τελευταίους μήνες βλέπουμε τα πρώτα σημάδια που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν αναμένουμε περαιτέρω συρρίκνωση. Ως εργαζόμενη σε πολυεθνική εταιρεία μπορώ να παραδεχτώ ότι διαγράφεται βελτιωμένο το κλίμα στις διεθνείς αγορές και ξεκινάνε ξανά, αν και σε μικρότερη βάση, να επενδύουν στη χώρα μας και συγκεκριμένα στις κατηγορίες που έχουν σχέση με τις καθημερινές ανάγκες των καταναλωτών. Πιστεύω ότι το 2013 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, αλλά αν δουλέψουμε με σχέδιο και συνέπεια, θα δούμε στο 2014 σημάδια ανάκαμψης. Άλλωστε είναι καθήκον κάθε επιχείρησης να προστατεύει τη βιωσιμότητά της και με ρεαλισμό και μεθοδικότητα να συνεχίζει να βλέπει το μέλλον με αισιοδοξία. Η προσπάθεια είναι δύσκολη, αλλά δεν δικαιούμαστε να αποτύχουμε.

Οι σχέσεις με τα media

adb: Το νέο τοπίο που έχει δημιουργηθεί στα ελληνικά media όσον αφορά τόσο τον αριθμό των μέσων όσο και τις τιμές των διαφημιστικών καταλόγων, αποτελεί θετική εξέλιξη για τους διαφημιζόμενους ή υπάρχουν και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν;

Αγγελική Μαρκοπούλου: Το consolidation είναι συνέπεια της κρίσης και είναι κάτι που έχει αναπόφευκτα συμβεί σε πάρα πολλούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών media. Πιστεύουμε ότι η επικείμενη δημοπράτηση των συχνοτήτων θα συμβάλει στην ενίσχυση των συνεργασιών, συγχωνεύσεων κτλ, γεγονός που θα βοηθήσει στη δημιουργία οικονομιών κλίμακος και στη βελτίωση της οικονομικής βάσης των ΜΜΕ. Η εμπορική πολιτική των μέσων, οι συμφωνίες και οι τιμές διαμορφώνονται, ως γνωστόν, στην ελεύθερη αγορά βάσει προσφοράς και ζήτησης. Η σημαντική μείωση των τιμών τα τελευταία χρόνια επέτρεψε σε αρκετούς διαφημιζόμενους να χρησιμοποιήσουν και μέσα στα οποία δεν είχαν μέχρι τότε τη δυνατότητα να έχουν παρουσία. Η εικόνα θα μπορούσε κάλλι- στα να ανατραπεί, αν αλλάξει για οποιοδήποτε λόγο η σχέση προσφοράς  ζήτησης, όπως τόσες φορές έχει συμβεί στο παρελθόν και η αγορά έχει προσαρμοστεί απόλυτα. Και φυσικά η απόλυτη και διαχρονική πρόκληση για κάθε διαφημιζόμενο παραμένει - να κάνει τη σωστή επιλογή, το σωστό συνδυασμό μέσων και πλάνου που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη των προϊόντων και την αύξηση των πωλήσεων.

adb: Ποιο καθεστώς υφίσταται αυτή τη στιγμή όσον αφορά την πληρωμή των media και ειδικά των τηλεοπτικών σταθμών;

Αγγελική Μαρκοπούλου: Εμείς στο ΣΔΕ πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο καθεστώς το οποίο να αφορά σε όλα τα media, ή σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς, καθώς κάθε μέσο έχει δική του εμπορική πολιτική. Ο ΣΔΕ έχει ως πάγια αρχή του να μην επεμβαίνει σε θέματα εμπορικής πολιτικής, τα οποία αφορούν αποκλειστικά και διαμορφώνονται από τα συναλλασσόμενα μέρη.

adb: Πρόσφατα με ανακοίνωσή σας σημειώσατε πως «υπεύθυνοι για το περιεχόμενο των εκπομπών που προβάλλονται στους τηλεοπτικούς σταθμούς είναι αποκλειστικά και μόνον οι τηλεοπτικοί σταθμοί». Ως διαφημιζόμενους, όμως, δεν σας προβληματίζει το περιβάλλον εντός των οποίων προβάλλονται τα μηνύματά σας και η εικόνα που περνάει στον τηλεθεατή - καταναλωτή; Είστε ικανοποιημένοι με το επίπεδο των ελληνικών media;

Κατερίνα Βλάχου: Η συγκεκριμένη θέση του ΣΔΕ ήρθε ως απάντηση σε ερωτήματα τηλεθεατών, οι οποίοι θεωρούσαν ότι ο ΣΔΕ μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει στη διαμόρφωση και ροή των προγραμμάτων των ΜΜΕ και να γνωρίζει το περιεχόμενο των εκπομπών εκ των προτέρων, ώστε να προλαβαίνει αντιδράσεις του κοινού, γεγονός που πρακτικά -όπως αντιλαμβάνεστε- είναι αδύνατο. Τώρα, απαντώντας στην ουσία του ερωτήματός σας, όπως πριν από κάποια χρόνια ήταν ιδιαίτερα σημαντικό το θέμα του clutter στα ελληνικά media, εξίσου σημαντικό είναι διαχρονικά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο προβάλλονται τα μηνύματα των διαφημιζομένων προϊόντων και υπηρεσιών. Η επί τετραετία μείωση της διαφημιστικής επένδυσης δεν θα μπορούσε να μην έχει επιπτώσεις και στο πρόγραμμα των καναλιών, ειδικά σε ό,τι αφορά σε ελληνικές παραγωγές. Το γεγονός όμως ότι η τηλεόραση κρατά την επικοινωνιακή της δύναμη, αποτελεί την απάντηση στην ερώτησή σας. Υπό τις δεδομένες συνθήκες, μοιάζει να έχει επιτευχθεί η προσπάθεια των καναλιών να κρατήσουν τους τηλεθεατές, οι οποίοι είναι αυτοί που αξιολογούν το επίπεδο των ελληνικών media με τις επιλογές τους και με το χρόνο που δαπανούν στο κάθε μέσο.


O ρόλος και η ατζέντα του ΣΔΕ

Ο Πρόεδρος του ΣΔΕ Γρηγόρης Αντωνιάδης αναλύει τη φιλοσοφία του Συνδέσμου και τα βασικά θέματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην ατζέντα του.

adb: Mέσα σ’ αυτό το δύσκολο περιβάλλον, ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος του ΣΔΕ; Πώς προσπαθείτε να περάσετε στα μέλη σας την πάγια φιλοσοφία του Συνδέσμου πως η διαφήμιση αποτελεί επένδυση;

Γρηγόρης Αντωνιάδης: Η κρίση δεν άλλαξε τη φιλοσοφία του Συνδέσμου Διαφημιζομένων Ελλάδος ως προς τον πρωταγωνιστικό ρόλο που η διαφήμιση και η επικοινωνία ευρύτερα παίζει στη δημιουργία μαρκών ανθεκτικών στον ανταγωνισμό και το χρόνο. Η αξία της επικοινωνίας των μαρκών παραμένει διαχρονική και δεν πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής ότι η κρίση κάποια στιγμή θα τελειώσει και τότε εκείνες οι μάρκες οι οποίες δεν θα έχουν υποθηκεύσει τη σχέση τους με τον καταναλωτή, με σιγή στην επικοινωνία, θα είναι αυτές που θα αποκομίσουν και τα μεγαλύτερα οφέλη. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική συγκυρία δημιούργησε νέα ζητούμενα από τη διαφήμιση, οδηγώντας την επικοινωνία σε νέους δημιουργικούς δρόμους, ως αποτέλεσμα ενός διαφορετικού καταναλωτή, ο οποίος απαιτεί απαντήσεις από τις αγαπημένες του μάρκες στα σύγχρονα προβλήματά του. Αυτό είναι το πλαίσιο της επικοινωνίας που λειτουργούμε τα τελευταία χρόνια μαζί με τους συνεργάτες μας από τις διαφημιστικές εταιρείες και τα ΜΜΕ.

adb: Ποια είναι τα βασικά ζητήματα αυτή τη στιγμή στην ατζέντα του ΣΔΕ; Ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι βασικές σας διεκδικήσεις σαν θεσμικός φορέας;

Γρηγόρης Αντωνιάδης: H οικονομική συγκυρία και οι επιπτώσεις της στο χώρο της επικοινωνίας επιτάσσει πλέον τον εκσυγχρονισμό και προσαρμογή του Ν.2328/95 στα νέα δεδομένα. Ο νόμος αυτός έχει σε πολλά του σημεία ξεπεραστεί από τα δεδομένα της αγοράς και μια αναθεώρησή του θα  υπηρετούσε καλύτερα τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς. Το περιεχόμενο των όποιων αλλαγών αποτελεί αντικείμενο διαβούλευσης όλων των φορέων της επικοινωνίας, τον οποίο και επιδιώκουμε.. Πέραν αυτού, αυτονόητο είναι ότι θα πρέπει κάποια στιγμή ο φόρος στην τηλεοπτική διαφήμιση (Ν.3845/2010) να πάψει οριστικά να επικρέμεται στην αγορά της τηλεοπτικής διαφήμισης, κρατώντας το χώρο σε μια ιδιότυπη ομηρία.

adb: Ποια είναι η θέση του ΣΔΕ για το ζήτημα του αγγελιόσημου στη σημερινή δύσκολη περίοδο για την αγορά και τις επιχειρήσεις;

Γρηγόρης Αντωνιάδης: Το αγγελιόσημο θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης των ενδιαφερόμενων φορέων, με στόχο το όλο θέμα να εκσυγχρονισθεί κατά τα ισχύοντα στη διεθνή αγορά, κατά τρόπο που να μη θίγονται τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα των ασφαλισμένων. Αυτονόητο είναι ότι δεν θα πρέπει να επεκταθεί το αγγελιόσημο στα διαδικτυακά Μέσα.