PR: Η άποψη της ελληνικής αγοράς

Θωμάς Βαρβιτσιώτης, Πρόεδρος V+O Communication
Οι δημόσιες σχέσεις είναι και αποτελεσματικές και value for money

Το 2011 ήταν μία χρονιά ανάκαμψης για την αγορά των δημοσίων σχέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν ισχύει όμως το ίδιο και για την αγορά της Ελλάδας. Η κρίση οδηγεί τους πελάτες να αξιώνουν όλο και περισσότερες υπηρεσίες με το ίδιο ή μειωμένο κόστος, ενώ οι εταιρείες και τα στελέχη τους καλούνται να πείσουν ότι αυτά που προσφέρουν δεν είναι πολυτέλεια. Η αλήθεια είναι ότι ο κλάδος των δημοσίων σχέσεων δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αντίθετα έχει ουσία και καλείται να παί- ξει βασικό ρόλο στις σημερινές συνθήκες. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η δημιουργία εταιρειών επικοινωνίας νέου τύπου που θα λειτουργούν ακόμη πιο στρατηγικά, θα κινούνται με γρηγορότερους ρυθμούς, θα είναι πιο δημιουργικές και καινοτόμες και ταυτόχρονα θα μπορούν να ενσωματώσουν τις νέες διαρκώς αναπτυσσόμενες digital τάσεις της αγοράς. Δυναμικές εταιρείες επικοινωνίας που θα είναι διαρκώς σε εγρήγορση, ώστε να αφουγκράζονται τα μηνύματα και τις ανάγκες των πελατών κάθε στιγμή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν απευθυνόμαστε πλέον απλά σε καταναλωτές, αλλά σε πολίτες με άποψη, που επιζητούν αυθεντική αλληλεπίδραση και διάλογο με τις επιχειρήσεις και τα brands, ενώ δε διστάζουν να αναπτύξουν ιδιαίτερα επικριτική στάση όταν οι τελευταίοι δεν κρατούν τις υποσχέσεις τους. Οι δημόσιες σχέσεις είναι αυτές που προσφέρουν επικοινωνία στοχευμένη, ειλικρινή, ευέλικτη και προσαρμόσιμη στις εναλλασσόμενες συνθήκες και τα πολλαπλά μέσα επικοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα είναι value for money. Αποτελούν, με άλλα λόγια, το πλέον κατάλληλο κανάλι ώστε να σταθούν οι επιχειρήσεις δίπλα στους πολίτες και ταυτόχρονα να επιτύχουν τους επιχειρηματικούς τους στόχους.

Ντίνος Αδριανόπουλος, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Civitas
Ανοδική πορεία για τις Δημόσιες Σχέσεις και στην Ελλάδα;

Είναι πολύ παρήγορο για την ελληνική αγορά του pr να διαβάζει τα αποτελέσματα της ICCO World Report 2012 που αναφέρουν ότι ο χώρος του PR συνέχισε για δεύτερη συνεχή χρονιά- από το 2010 - παγκοσμίως την ανοδική του πορεία δίνοντας μάλιστα και σαφή στοιχεία για ακόμα καλύτερη πορεία και εντός του 2012. Πράγματι φαίνεται πλέον ότι παγιώνεται η σημαντικότητα των υπηρεσιών pr διεθνώς, ιδιαίτερα την εποχή που η παγκόσμια οικονομία και επιχειρηματικότητα κλυδωνίζεται και στην καθημερινή agenda επιχειρήσεων και κρατών είναι η διαχείριση κρίσεων και εικόνας. Μπορεί άραγε αυτή η θετική πρόβλεψη να αγγίξει και την ελληνική αγορά pr; H προσωπική μου γνώμη είναι πως ο κλάδος των υπηρεσιών pr στην Ελλάδα είναι «αδικημένος» από πλευράς όγκου πωλήσεων και «χαμένων » συνεργασιών τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Η επιχείρηση σήμερα χρειάζεται επικοινωνία περισσότερο από ποτέ. Η παραδοσιακή διαφήμιση είναι ακριβή. Είναι απο- κομμένη από το σήμερα και απελπιστικά «μαζική» για να δουλέψει. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις που σε περιόδους ύφεσης επένδυσαν στις δημόσιες σχέσεις μείωσαν τις αρνητικές επιπτώσεις και  απόκτησαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Επικοινωνία όσο φθηνή χρειάζεται, στοχευμένη στα κατάλληλα κοινά, εστιασμένη στις σημερινές συνθήκες, μετρήσιμη, αποτελεσματική».

Φωτεινή Μπαμπανάρα, Γενική Διευθύντρια H+K Strategies Athens
Μεγάλη πρόκληση το talent management

Γενικά τo ICCO WORLD REPORT 2012 αποτυπώνει την κατάσταση που επικρατεί και στην ελληνική αγορά. H ιδιαίτερη οικονομικοκοινωνική συγκυρία που διέρχεται η χώρα αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο, να επαναπροσδιορίσει το ρόλο του, καθώς η ανάγκη για υπηρεσίες στρατηγικής συμβουλευτικής επικοινωνίας είναι πιο έντονη από ποτέ. Δεν είναι τυχαίο ότι η εταιρεία μας σε διεθνές επίπεδο από το Δεκέμβριο του 2011 έχει κάνει rebranding και ονομάζεται πλέον H+K Strategies, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα του στρατηγικού σχεδιασμού και της παροχής καινοτομικών προϊόντων προς τους πελάτες στο σύγχρονο digital περιβάλλον, όπου το κοινό έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε αυτό το πλαίσιο, η κρίση δίνει το έναυσμα για μεγαλύτερη δημιουργικότητα και ανάπτυξη στα πεδία των digital communications, Community Management, digital influencers marketing, reputation protection & management, στα οποία η H+K Strategies δραστηριοποιείται δυναμικά τον τελευταίο χρόνο, με μία σειρά καινοτομικών εργαλείων, όπως π.χ το e-listening & e-crisis management. Σχετικά με το θέμα των προκλήσεων, ειδικά για την τιμο- λογιακή πολιτική, υπάρχουν προσαρμογές με βάση τα διαθέσιμα budgets και τις ανάγκες των πελατών. Αυτό αφορά κυρίως τις παραδοσιακές υπηρεσίες, και όχι τόσο τις digital πλατφόρμες, στις οποίες οι πελάτες προτίθενται πιο εύκολα να επενδύσουν λόγω της άμεσης εφαρμογής, στόχευσης και μέτρησης της αποτελεσματικότητας. Η μεγάλη πρόκληση για το 2012 εντοπίζεται κυρίως στον τομέα του talent management: λόγω των αυξανόμενων αναγκών των πελατών και του σύγχρονου περιβάλλοντος, όπου η κλασική έννοια του καταναλωτή δεν υπάρχει αυτόνομη, αλλά συνυπάρχει με τις ιδιότητες του πολίτη & shopper, παρατηρούμε όλο και πιο έντονα την ανάγκη μετεξέλιξης του κλασικού επαγγελματία δημοσίων σχέσεων σε holistic strategic advisor, με γνώσεις σε θέματα strategic planning, digital communications & ικανότητες πώλησης. Οι εταιρείες που θα επενδύσουν στην εκπαίδευση των στελεχών τους και θα στηρίξουν το μοντέλο λειτουργίας τους σε μία τέτοια δομή, εκτιμώ ότι θα είναι και αυτές που θα αυξήσουν περαιτέρω τα μερίδιά τους στο άμεσο μέλλον.

Έλια Λιατάκη, managing Director Ikon Porter Novelli
Το ελληνικό PR οφείλει να ισορροπεί στη λογική του «win-win»

Το γεγονός ότι ο χώρος του PR συνεχίζει μία ανοδική  πορεία παγκοσμίως είναι αισιόδοξο και επιβεβαιώνει ότι οι ανάγκες που καλύπτει στις αγορές είναι ουσιαστικές και στρατηγικής σημασίας. Σαφώς η πορεία του συμβαδίζει με αυτήν της γενικότερης οικονομικής κατάστασης και γι’ αυτό οι προβλέψεις στον Ευρωπαϊκό Νότο αποκλίνουν σημαντικά από τις θετικές προοπτικές που καταγράφονται σε άλλες οικονομίες. Στην Ελλάδα, ο χώρος των Δημοσίων Σχέσεων προσπαθεί να διατηρήσει τη διαφοροποίησή του μέσα σε μία αγορά που συνεχίζει να συρρικνώνεται, ώστε να μην παρασυρθεί σε περιοχές απαξίωσης αναφορικά με το είδος των υπηρεσιών που προσφέρει, λόγω μίας γενικευμένης και συχνά αόριστης απαίτησης για φθηνότερες χρεώσεις. Οι Top 5 προκλήσεις που αναδεικνύει η έρευνα, δηλαδή η επάνδρωση, η τιμολογιακή πολιτική, το budget των πελατών, το κέρδος και η αποδοτικότητα είναι περισσότερο επίκαιρες από ποτέ σε μία δοκιμαζόμενη αγο-ρά, μέσα στην οποία οι εταιρείες Δημοσίων Σχέσεων οφείλουν να ισορροπούν διαρκώς με στόχο μία κατάσταση win-win. Σε μία τέτοια κατάσταση, πελάτης και εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων επιτυγχάνουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση της στρατηγικής επένδυσης του ενός στον άλλο, προσανατολισμένοι στο κοινό όφελος και σε ένα αποτέλεσμα με ουσία, προοπτική και βιωσιμότητα. Αναφορικά με τις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες πράγματι, βλέπουμε και στην ΙΚΟΝ την αναγνώριση από την αγορά της νευραλγικής σημασίας των υπηρεσιών διαχείρισης κρίσης και τη ζήτηση tailored προϊόντων για τη διαφύλαξη της εταιρικής φήμης ή της προϊοντικής εικόνας, ενώ αναμφισβήτητα τα social media είναι ένα από τα βασικά εργαλεία ή πλατφόρμες οποιασδήποτε επικοινωνιακής δραστηριοποίησης, τακτικής ή στρατηγικής φύσης».

Κίμων Αντύπας, Διευθύνων Σύμβουλος Publicis Consultants | Athens
H Πολιτεία πρέπει να αξιοποιήσει το PR

Το 2010 έχει ξεκινήσει με εντεινόμενη την τάση μείωσης των κονδυλίων ενώ το 2012 παρατηρείται επιδείνωση και απομείωση των διατιθέμενων κονδυλίων και του όγκου των προγραμμάτων που υλοποιούνται. Σοβαρή είναι η επίπτωση ιδιαίτερα σε κάποιες κατηγορίες όπως είναι το event management, το sponsoring και μέρος του consumer marketing. Παρά την ύπαρξη αυτής της εικόνας στασιμότητας και μερικής μείωσης, που είναι αντίθετη με την εικόνα αρκετών διεθνών και ωριμότερων αγορών που εξέρχονται σταδιακά από την κρίση, θεωρώ ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για το PR στην αγορά μας. Ενδεικτικά αναφέρω τον τουριστικό τομέα που μπορεί να αξιοποιήσει σημαντικά τις υπηρεσίες PR, επιτυγχάνοντας πολύ θετικά αποτελέσματα και αποδοτικότερη τη σχέση κόστους – αποτελέσματος. Ακόμη, ο τομέας των ξένων άμεσων επενδύσεων αποτελεί προνομιακό χώρο για τις υπηρεσίες μας, αφού είναι απολύτως απαραίτητες, είτε στη διαδικασία προσέλκυσή τους, είτε στα αρχικά στάδια για την υλοποίησή τους. Σημαντική ανάπτυξη μπορεί να προσφέρει και ο τομέας των δημόσιων υποθέσεων (public affairs) σε ένα περιβάλλον που σταδιακά αναδιαμορφώνεται και που το PR μπορεί και πρέπει να έχει πρωτεύοντα ρόλο. Όμως, η σημαντικότερη ευκαιρία νομίζω ότι υπάρχει στην ίδια την Πολιτεία που μπορεί να αξιοποιήσει – και πρέπει να το κάνει- τις δυνατότητες του χώρου μας, με τις δυνάμεις που υπάρχουν για την αποκατάσταση και την ενδυνάμωση του brand Ελλάδα σε όλους τους τομείς και στο εσωτερικό περιβάλλον καθώς και στις διεθνείς αγορές.

Βασίλης Δασκαλόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος assetOgilvy
Η ύφεση ώθησε προς τα πάνω τις υπηρεσίες social media

Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί από τις τάσεις που επικρατούν στον Ευρωπαϊκό Νότο, ειδικότερα όταν βρίσκεται σε δεινότερη οικονομική κατάσταση από χώρες όπως Ισπανία και Πορτογαλία, όπου η πτώση δαπανών στον κλάδο των Δημοσίων Σχέσεων πέρασε το 20% για το 2011 σε σχέση με το 2010. Το πρώτο εξάμηνο του 2012 ακολούθησε πιστά την έντονα πτωτική πορεία του 2011, λόγω περαιτέρω εμβάθυνσης της ύφεσης, ειδικά κατά τη διάρκεια των δύο αλλεπάλληλων προεκλογικών περιόδων, που ως συνήθως λειτουργούν ως περίοδοι αναμονής της αγοράς. Οι προβλέψεις για την ελληνική αγορά, παραμένουν δυσοίωνες, όχι μόνον εξαιτίας των εγχωρίων δυσμενών παραμέτρων, αλλά και περαιτέρω επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος στον Ευρωπαϊκό Νότο και στην υπόλοιπη Ευρώπη γενικότερα. Βέβαια η επιδείνωση της οικονομικής ύφεσης έχει δημιουργήσει σημαντική αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες social media λόγω του χαμηλού κόστους σε σχέση με τα παραδοσιακά Μέσα, σε μία περίοδο που οι προϋπολογισμοί επικοινωνίας έχουν μειωθεί και συνεχίζουν να μειώνονται. Πρόκληση στην ελληνική αγορά για τις εταιρείες του κλάδου είναι η αποδοτικότητα ως συνάρτηση της επικοινωνιακής επένδυσης και η δυνατότητα υπέρβασης της κρίσης μέσα από μία άκρως ανταγωνιστική τιμολογιακή πολιτική.

Μάνος Σιφονιός, διευθύνων Σύμβουλος Run Communications
Πρέπει να «κλέψουμε»… αλλά και να δημιουργήσουμε αγορά

Οι Νότιοι ήταν ωραίοι, αλλά χάσανε τον πόλεμο. Θέλουμε να εί- μαστε Νότιοι; Μπα! Το να διαβάζω το ICCO Worldreport 2012 και τα απρόσμενα καλά αποτελέσματα και να μην είμαι ούτε Αυστραλός, ούτε κάτοικος στις BRIC, (αύξηση 20%) ούτε καν Τούρκος, Αμερικάνος, ή Βορειοευρωπαίος (αύξηση 10%) είναι σαν να λέμε κάτι για τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη, όταν εμείς ζούμε στη Σαχάρα… Γιατί το report καταγράφει πτώση PR δαπανών στον ευρωπαϊκό νότο (η Σαχάρα που λέγαμε) και ένα δυσοίωνο μέλλον. Στον τομέα των PR το να είσαι …ωραίος (σα Νότιος) έχει την αξία του, αλλά στο τέλος αν τα έξοδα είναι μεγαλύτερα από τα έσοδα (και κυρίως τα τελευταία αργείς να τα εισπράξεις, γράφοντας παράλληλα και επισφάλειες), τότε δεν θα είμαστε εδώ για να διαβάσουμε το επόμενο report της ICCO! Η ανάγνωσή του όμως φέτος, ίσως μας δείχνει ένα δρόμο. Πελατοκεντρικές υπηρεσίες, Διαχείριση κρίσεων και προβολή δημόσιου τομέα κινούν την ανάπτυξη στις χώρες που θα θέλαμε (λέμε τώρα!) να είμαστε! Εμένα αυτό το πελατοκεντρικό, μου κάνει λίγο σε μετρήσιμα αποτελέσματα σε ένα πελάτη που είναι πάνω από το budget σα κέρβερος για να πάρει περισσότερα με λιγότερα. Πρέπει να βρούμε τη μαγική συνταγή. Για το θέμα της διαχείρισης κρίσεων θεωρώ ότι τα σημάδια τα τελευταία χρόνια υπάρχουν στην Ελλάδα και θα συνεχίσει το ενδιαφέρον. Όσο για την προβολή του δημόσιου τομέα εν Ελλάδι…να ρωτήσω, να θυμίσω να απαντήσω… Πρώτα λοιπόν, ποιου δημόσιου τομέα; Δεύτερον, θυμάστε πώς γινότανε τα προηγούμενα χρόνια αυτή η προβολή; Απαντώ: Ακόμα και σε ένα καλό σενάριο για τη χώρα, η προβολή με όρους δίκαιους για την αγορά, ακόμα αργεί! Ως κλάδος εν Ελλάδι θεωρώ ότι πρέπει να «κλέψουμε», αλλά και να δημιουργήσουμε αγορά. Περιθώρια υπάρχουν, αλλιώς θα είμαστε μόνο ωραίοι και Νότιοι για πολύ καιρό!

Γιώργος Λιμπέρης, Διευθύνων Σύμβουλος Palladian Communications
Συμπιέζονται τα περιθώρια κερδοφορίας στον κλάδο

Ενώ το 2011 ο κλάδος των δημοσίων σχέσεων παρουσίασε διεθνώς σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών, στην Ελλάδα είχαμε μία κάμψη της τάξεως του 8,5%. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν τη στιγμή που η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε μία βαθιά ύφεση. Το ίδιο άλλωστε βλέπουμε να συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Το γεγονός ότι η μείωση του τζίρου στις δημόσιες σχέσεις είναι αισθητά μικρότερη από την κάμψη στη διαφήμιση που εκτιμάται στο 18% είναι σημαντικό. Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν ότι καλά σχεδιασμένες και στοχευμένες ενέργειες δημοσίων σχέσεων προσφέρουν απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα και παρά την κρίση επιμένουν. Η πτώση είναι σίγουρα μεγαλύτερη σε ορισμένες υπηρεσί- ες όπως το event management και σε ορισμένες κατηγορίες πελατών, όπως ο ευρύτερος δημόσιος τομέας. Από την άλλη, ο χώρος των social media και των ψηφιακών μέσων γενικότερα αναπτύσσεται παρά την κρίση. Οι εταιρείες δημοσίων σχέσεων που καταφέρνουν να διαχειριστούν και αξιοποιήσουν αυτά τα νέα κανάλια επικοινωνίας, προσφέροντας «έξυπνα» προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες τους σίγουρα θα αντέξουν και θα δυναμώσουν τη θέση τους. Βλέπουμε βέβαια και μία μείωση της κερδοφορίας μεγαλύτερη από τη μείωση του τζίρου. Αυτό σημαίνει ότι τα περιθώρια στον κλάδο συμπιέζονται. Είναι λογικό να μειώνουμε τις τιμές για να κρατήσουμε και να στηρίξουμε τους καλούς πελάτες στις δύσκολες ώρες. Από την άλλη πρέπει και εμείς να προχωρήσουμε σε εξορθολογισμό δαπανών και διαδικασιών λειτουργίας προκειμένου να επιτύχουμε θετικά αποτελέσματα.

Γιώργος Σιάφης, Acting Country Manager Action Global Communications Hellas
Να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με το διαφημιστικό budget

Η φιλοσοφία του Πλάτωνα επικεντρώνεται στην Ηθική, όπου όμως κύριο μέλημα του ήταν να αποδείξει τη δυνατότητα βέβαιης γνώσης. Ενώ οι ηθικές αμφισβητήσεις του Σωκράτη αφορούσαν κατά κύριο λόγο προβλήματα ατομικής ηθικής, ο Πλάτωνας έδωσε έμφαση στη γενικότερη άποψη της κοινωνικής ηθικής. Πρόθεση του, με τη θεωρία των ιδεών, ήταν να εγκαταστήσει ένα φιλοσοφικό υπόβαθρο, με τη βοήθεια του οποίου θα μπορούσε να αποδείξει ότι, είναι εφικτή η αντικειμενική γνώση της αλήθειας. Αρκετοί αναρωτιούνται σήμερα, εάν είναι δυνατόν να διασωθεί ο χώρος του PR στην Ελλάδα, ο οποίος πέφτοντας στην παγίδα του παρακλαδιού της διαφήμισης και των χαμηλών budget δηλαδή της χαμηλής αυτοεκτίμησης, κατάφερε να επιτρέψει στην κρίση ρευστότητας που μαστίζει τη διαφήμιση, να μεταλλαχθεί και σε μία γενικότερη οικονομική κρίση στο χώρο της επικοινωνίας, τεραστίων διαστάσεων. Η ελληνική αγορά βιώνει μία πρωτόγνωρη κρίση και αυτή αντικατοπτρίζεται και στην αγορά του PR μεταφραζόμενη σε χαμηλά fees με παράλληλη αύξηση των απαιτήσεων από τους πελάτες και συνεχή αναζήτηση νέων επικοινωνιακών λύσεων. Οι δείκτες του 2011 και του 2012 έχουν καταγράψει την τάση για το επόμενο χρονικό διάστημα. Οι υπηρεσίες με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι σίγουρα επικεντρωμένες στα ψηφιακά μέσα που στην Ελλάδα αμείβονται με χαμηλά fees, στη διαχείριση κρίσεων, στο lobby και ελάχιστα στο Event Management. Οι δημόσιοι λογαριασμοί στην Ελλάδα καρκινοβατούν και είναι γνωστά τα υπόγεια συγκοινωνούντα δοχεία. Για να σπάσει αυτό το απόστημα δεν ξέρω πόσα μνημόνια ακόμη θα χρειαστούν, που σημαίνει ότι το πελατειακό σύστημα θα βασιλεύει ακόμη. Αλλά, οι δημόσιοι λογαριασμοί δεν είναι η λύση. Για να έρθει η λύση είναι απαραίτητος ο καθορισμός της νέας στρατηγικής πάνω στην τιμολογιακή πολιτική που να ακολουθείται από όλους. Να κοπεί ο ομφάλιος λώρος, το κόστος των υπηρεσιών του PR να περνά από το διαφημιστικό budget!!!!! Η ανάπτυξη και η εξωστρέφεια των υπηρεσιών μας. Το εξειδικευμένο προσωπικό και η επιχειρηματική ηθική. Θα επαναλάβω την ανάγκη της μείωσης των φορολογικών συντελεστών.

Άννα Φουντούλη, Γενική Διευθύντρια Solid Relations
Focus στο crisis management, τα social media και το Community Relations

Αν το 2010 ήταν η χρονιά που η κρίση άρχισε να δείχνει το σκληρό της πρόσωπο στην Ελλάδα λόγω κυρίως της οικονομικής και επενδυτικής  αστάθειας, φοβάμαι ότι το 2012, που στο τοπίο έχει προστεθεί η πολιτική αστάθεια, τα πράγματα για την αγορά της επικοινωνίας και κυρίως για τις Δημόσιες Σχέσεις θα είναι πολύ σοβαρότερα. Η εσωστρέφεια των πελατών αυξάνεται ραγδαία και η ανάγκη συγκράτησης και ανταγωνιστικότητας των τιμών των προϊόντων στο ράφι, καθιστούν τις ενέργειες ειδικά του Marketing PR πολυτέλεια. Σίγουρα η Διαχείριση Κρίσεων, κυρίως σε επίπεδο συμβουλευτικής λόγω των συνεχών αναδιαρθρώσεων, των αλλαγών στον αριθμό προσωπικού, του κλεισίματος μονάδων είναι ο τομέας του PR που έχει αρκετή ζήτηση συμβάλλοντας στη διάσωση κάποιων τζίρων. Αισιοδοξία προκαλεί το γεγονός ότι ακόμη και οι πιο παραδοσιακές μάρκες αρχίζουν να έχουν παρουσία στα social media. Γιατί στην Ελλάδα ειδικά την τελευταία χρονιά, οι PRίστες βιώνουν τη δραματική συρρίκνωση των παραδοσιακών Μέσων – κλείσιμο τίτλων, αλλαγή ιδιοκτησίας - γεγονός που θίγει τα προγράμματα δημοσιότητας που υλοποιούνται. Τα Community Relations νομίζω πως ξαναβρίσκουν απήχηση καθώς οι πελάτες αναζητούν «μετρημένα και μετρήσιμα» βήματα, που συνδυάζουν το υπεύθυνο επιχειρείν με την κοινωνική ευθύνη στον πιο στενό χώρο δράσης τους και όχι πανελλαδικά. Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της κρίσης στην οργάνωση των εταιρειών PR, η έλλειψη δέσμευσης κονδυλίων για PR είναι ένα γεγονός που από τη μία δημιουργεί ευκαιρίες να είμαστε proactive σε επίπεδο προτάσεων, αλλά από την άλλη, αποσυντονίζει τη ροή μίας εται- ρείας μη επιτρέποντας μακρόχρονη πρόβλεψη και σχεδιασμό.

Στάθης Χαϊκάλης, CEO Communication Effect
Η «μαγική εικόνα» των δημοσίων σχέσεων
 
Τα στοιχεία της Edelman επιβεβαιώνουν την τάση σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρόλο που η Ελλάδα της βαθύτατης κρίσης κινείται σε άλλο πλαίσιο και στη χώρα μας οι δημόσιες σχέσεις εμφανίζουν δυναμισμό. Θα αναφερθώ κυρίως στην Ελλάδα γιατί τα διεθνή είναι γνωστά. Η ισχυροποίηση των δημοσίων σχέσεων οφείλεται κυρίως:
• στις αυξημένες ανάγκες διαχείρισης κρίσεων
• στην ενίσχυση των δράσεων που απαιτούν απευθείας επικοινωνία του brand με τους πελάτες, είτε αυτή γίνεται με φυσικό τρόπο, είτε με online τεχνικές στον πιο οικονομικό (αλλά όχι «φθηνό») τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες σχέσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν μία επικοινωνιακή άσκηση
• στην παγκόσμια θετική τάση υπέρ των δημοσίων σχέσεων, που «παρασύρει» σε κάποιο βαθμό και την Ελλάδα
• η βαθύτατη κρίση των ελληνικών media δεν αποτέλεσε απειλή, αλλά ευκαιρία για τις ευπροσάρμοστες εταιρείες δημοσίων σχέσεων
• στο γεγονός ότι μία εταιρεία δημοσίων σχέσεων, έχει δομικά μεγαλύτερα περιθώρια να πραγματοποιήσει στρατηγικές αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας της ώστε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της κρίσης.
Τέλος οι εταιρείες του κλάδου έχουν μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας να εντάξουν στο δυναμικό τους νεαρά στελέχη, με δημιουργικό ταλέντο και γνώση των διαδικτυακών τεχνικών, κάτι που αποτελεί ατού στις σχέσεις με τους πελάτες. Η κρίση και η Διαδικασία Αλλαγών απαιτούν επενδύσεις, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με περικοπές.

Aντώνης Γκορτζής, Chairman, OneTeam
Η Ανοδική πορεία των δημοσίων σχέσεων

Ζούμε σε μία από τις κρισιμότερες περιόδους στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας. Μία περίοδος κατά την οποία θα πρέπει όλοι μας να ξαναδούμε από την αρχή θεμελιώδη ζητήματα ανάπτυξης, θεσμών, δομών, λειτουργιών σε επίπεδο κράτους, κοινωνίας, επιχειρηματικού τομέα, ακόμα και σε ατομικό επίπεδο. Χάσαμε πολλά καλά χρόνια και είναι ευκαιρία που δεν θα πρέπει να την αφήσουμε να πάει χαμένη, να διορθώσουμε χρόνιες αδυναμίες. Σήμερα βρισκόμαστε σε μία περίοδο μεγάλης αμφισβήτησης όπου για αρκετούς ο μεγάλος εχθρός είναι η καταναλωτική κοινωνία, η επικοινωνία και τα επώνυμα προϊόντα. Όμως όλοι όσοι δουλεύουμε στο χώρο του Marketing και της επικοινωνίας πιστεύουμε ότι πολλά μπορούν να επιτευχθούν μέσω της σωστής επικοινωνίας-δημοσίων σχέσεων και ότι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς φορείς αλλαγής και ανάπτυξης στην οικονομία ιδιαίτερα στην εποχή της κρίσης που περνάμε. Γνωρίζουμε όμως επίσης ότι, η επικοινωνία και οι δημόσιες σχέσεις δεν είναι σαν διακόπτης που όταν τον ανάβεις θα φέρει αυτόματα τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο ευρωπαϊκός Νότος λόγω της έντονης οικονομικής κρίσης εμφανίζει μείωση και στα ποσά των δημοσίων σχέσεων αλλά και στην επικοινωνία γενικότερα. Οι Δημόσιες σχέσεις μαζί με την επικοινωνία μπορούν να παράσχουν, την πιο αποτελεσματική σχέση μεταφοράς θετικών και σχετικών μηνυμάτων σε μεγάλους αριθμούς ατόμων γρήγορα και αξιόπιστα, μέσω των μέσων που ο κόσμος καταλαβαίνει και εμπιστεύεται. Η επικοινωνία και οι δημόσιες σχέσεις πρέπει να λένε την αλήθεια, να σέβονται τον άνθρωπο. Ο τομέας των Δημοσίων σχέσεων ιδιαίτερα στις περισσότερες χώρες κινήθηκε ανοδικά κατά το 2011 όπως λέει το ICCO WORLD REPORT 2012. Οι εταιρείες που επένδυσαν σε αυτόν τον τομέα έχουν και καλύτερα αποτελέσματα όπως και οι χώρες που τις φιλοξενούν. Οι εταιρείες είναι οι μεγαλύτεροι συντελεστές της οικονομίας, αφού η επικοινωνία και οι δημόσιες σχέσεις:
• Παρακινούν την οικονομία, ενθαρρύνοντας το νεωτερισμό, δίνοντας δυνατότητα απόδοσης στο ρίσκο και κάνοντας επενδύσεις που με τη σειρά τους παρακινούν την ανάπτυξη.
• Δημιουργούν οικονομική δραστηριότητα παράγοντας νέα εισοδήματα στις επιχειρήσεις.
• Παραχωρούν φόρους προς όφελος της χώρας.
• Εξασφαλίζουν θέσεις εργασίας στις εταιρείες και στις εξαρτώμενες από τη διαφήμιση.
• Επιτρέπουν στην κοινωνία να κάνει επιλογές για τα προϊόντα, την ποιότητα και τις τιμές.
• Εγγυώνται για την ποιότητα.
Επίσης είναι πολύ σωστό ότι ο χώρος της επικοινωνίας στη χώρα μας αναμένεται να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, όπως ενέργεια, επικοινωνίες, τουρισμός, τράπεζες όπως επίσης και ο δημόσιος τομέας. Οι χώρες λοιπόν όπου οι επενδύσεις σε επικοινωνία και δημόσιες σχέσεις είναι υψηλές, είναι και οι χώρες που έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα.

Μαρία Λαζαρίμου, Διευθύνουσα Σύμβουλος Advocate/Busrson-Marsteller
Υπάρχει ανάπτυξη αλλά όχι σε επίπεδο εσόδων

Tα αποτελέσματα του ICCO World Report 2012 δεν με εξέπληξαν καθώς αυτή την ανοδική πορεία την είδα και μέσα από την πορεία του δικτύου της Burson-Marsteller και των άλλων εταιρειών P.R. που ανήκουν στο WPP Group. Βασικοί μοχλοί ανάπτυξης αποτελούν το digital, η εσωτερική επικοινωνία και γενικότερα η ανάγκη προάσπισης της φήμης των εταιρειών μέσα από προγράμματα διαχείρισης κρίσιμων ζητημάτων και κρίσεων αλλά και προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Πιο συγκεκριμένα, βλέπουμε τις εταιρείες Δημοσίων Σχέσεων να αναλαμβάνουν στρατηγικό ρόλο στον τομέα της ψηφιακής επικοινωνίας και της παρουσίας των πελατών μας στα social media. Eπίσης ο αυξανόμενος αριθμός στρατηγικών και διαρθρωτικών αλλαγών σε επιχειρήσεις δημιουργεί πρόσθετες ανάγκες συμβουλευτικής υποστήριξης για την αποτελεσματική επικοινωνία τους προς τους εργαζόμενους και άλλους stakeholders. Επιπλέον η γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης προς θεσμούς και επιχειρήσεις καθιστά τις επιχειρήσεις πιο ευάλωτες ωθώντας να υιοθετήσουν πιο υπεύθυνες, διαφανείς και ανοικτές συμπεριφορές. Tέλος στη χώρα μας, λόγω των συνθηκών, παρατηρείται μικρή αύξηση στη ζήτηση για υπηρεσίες public affairs. Το δυστύχημα όμως είναι ότι παρόλο που η ανάπτυξη αυτή είναι ορατή και στη χώρα μας, δεν αποτυπώνεται με αντίστοιχη ανάπτυξη των εσόδων και της κερδοφορίας στους ισολογισμούς των εταιρειών δημοσίων σχέσεων. Ο λόγος είναι η δραματική μείωση των αμοιβών, σε μία εποχή που οι υπηρεσίες μας γίνονται όλο και πιο σύνθετες, καθώς οι πελάτες απαιτούν να είμαστε οι κατ’ εξοχήν έμπιστοι και αποτελεσματικοί σύμβουλοί τους σε ιδιαίτερα κρίσιμα και ευαίσθητα ζητήματα. Η μείωση αυτή οφείλεται ασφαλώς στην έντονη πίεση των πελατών μας και την αυξανόμενη δύναμη του procurement, δυστυχώς όμως οφείλεται εν μέρει και στη δική μας συναίνεση ή έστω ανοχή.